قبل از درمان باید بیمار را توجیه کرد

آموزش بهداشت دهان و دندان و پیشگیری از بیماری‌ها موضوع مهمی است که دانشجویان دندان‌پزشکی در طول دوره تحصیل به آن می‌پردازند و ساعات زیادی از آموزش نظری و عملی را به آن اختصاص …

آموزش بهداشت دهان و دندان و پیشگیری از بیماری‌ها موضوع مهمی است که دانشجویان دندان‌پزشکی در طول دوره تحصیل به آن می‌پردازند و ساعات زیادی از آموزش نظری و عملی را به آن اختصاص می‌دهند.

اما متاسفانه در برخی از موارد و به دلایل متعدد دندان‌پزشکان به این مساله اهمیت لازم را نمی‌دهند و بیماران اطلاعات لازم برای مراقبت‌های پس از هر درمان و به ویژه در مورد استفاده از پروتز به دست نمی‌آورند. گاهی با بیمارانی مواجه می‌شویم که از این موضوع گله دارند و عنوان می‌کنند که دندان‌پزشک‌شان هیچ توضیح خاصی یا نکته آموزشی را به آنها متذکر نشده است. نکته مهمی که در این مساله وجود دارد، این است که دندان‌پزشک باید قبل از انجام هر کار، دلیل انجام کار و مزایا و معایب آن را برای بیمار توضیح دهد و نباید بیمار را بدون اطلاع کافی مورد اقدام‌های درمانی قرار دهد. در این حالت حتی اگر بهترین کار برای بیمار انجام شود به علت توجیه‌نبودن شخص و به محض ایجاد پرسش یا بروز یک علامت معمولی، ممکن است تردید و عدم اعتماد ایجاد شود که این تردید ارتباط بین دندان‌پزشک و بیمار را دچار اختلال می‌کند و شروعی برای عدم موفقیت درمان خواهد بود. پیشنهاد می‌کنم تمامی افراد ضمن اعتماد به دندان‌پزشک خود اطلاعات کافی از شرایط دهان و طرح درمان دندان‌پزشکی خود را به دست آورند و قبل از انجام کار توضیحات کافی را درباره علت و چگونگی درمان، مزایا و معایب آن، حدود طول عمر هر درمان و نحوه نگهداری و مراقبت از دندان‌ها و پروتز کسب کنند.

بعضی از بیماران می‌گویند دندان‌پزشک ما در مورد پرسش‌هایی که از او می‌پرسیم به یک پاسخ کلی اکتفا می‌کند و می‌گوید این کار با شرایط لثه شما مساعد نیست. بهتر است برای اطمینان پیدا کردن در مواردی که سلامت لثه‌ها الزامی است مانند درمان کار گذاشتن بریج یا پل دندانی به یک دندان‌پزشک متخصص لثه (پریودنتیست) مراجعه کنند. لثه سالم شرایط خاصی دارد. رنگ لثه باید صورتی رنگ پریده باشد و هرچه قرمزی بیشتری داشته باشد به معنی التهاب بیشتر و بیماری است. در یک دهان سالم هنگام غذا خوردن یا مسواک کردن، خون‌ریزی ایجاد نمی‌شود. بروز خو‌ن‌ریزی می‌تواند به علت وجود جرم، پلاک میکروبی و التهاب و بیماری لثه باشد. وجود جرم در سطوح مختلف دندان‌ها و به خصوص در محل تماس با لثه، عامل ایجاد و پیشرفت بیماری پریودنتال و لثه است و باید مورد توجه و درمان قرار گیرد. برخی از بیماری‌های لثه علت بوی بد دهان هستند البته باید تاکید شود که بوی بد دهان علت‌های مختلفی دارد اما توصیه می‌شود اگر این اشکال وجود دارد حتما مورد معاینه دندان‌پزشکی قرار گیرید. مزه بد داخل دهان و دیدن ترشح‌های زردرنگ و خونابه به خصوص هنگام صبح پس از برخاستن از خواب یکی از علایم بیماری است. در هر حال توصیه می‌کنم هر ۶ ماه یک بار به دندان‌پزشک مراجعه کنید تا از راهنمایی‌های او و درمان‌های اولیه‌ای که خود نوعی پیش‌‌گیری است بهره‌مند شوید.

دکتر محمدجعفر اقبال

متخصص درمان ریشه دندان

استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی