۱۸ آذر ۱۲۸۶ ـ پیدایش مجاهدان مشروطیت و بدلی های آنان

تاریخ، نهم دسامبر سال ۱۹۰۷ میلادی مطابق با ۱۸ آذر ۱۲۸۶ (سال تقسیم ایران به دو منطقه نفود انگلستان و روسیه) را آغاز پیدایش گروهی به نام «مجاهدین مشروطیت ایران» ذکر کرده است. اوایل …

تاریخ، نهم دسامبر سال ۱۹۰۷ میلادی مطابق با ۱۸ آذر ۱۲۸۶ (سال تقسیم ایران به دو منطقه نفود انگلستان و روسیه) را آغاز پیدایش گروهی به نام «مجاهدین مشروطیت ایران» ذکر کرده است. اوایل همین ماه محمدعلی شاه قاجار مشروطیت نوپا را تعطیل کرده بود. در پی این اقدام محمدعلی شاه که مورد حمایت روسیه بود، بسیاری از سران مشروطه و مشروطه خواهان و حامیان آن به حرمین قم و شهر ری و سفارتخانه های عثمانی و انگلستان پناه برده بودند و در شهرهای مختلف نیز مشروطه خواهان بپاخاسته بودند که نهم دسامبر بعضی از شهرهای کشور را از دست عوامل محمدعلی شاه خارج ساختند.

پس از تصرف تهران به دست نیروها و داوطلبان مسلحی که از اصفهان، رشت و تنکابن آمده بودند و برکناری محمدعلیشاه و احیاء مشروطیت، مجاهدین مشروطه که هر روز شماری فرصت طلب هم به آنان می پیوستند پایان نیافت و به تدریج که مجاهدین بدلی اکثریت یافتند دردسر سازی آنان اوضاع کشور تحت الشعاع قرار داد، زیرا که در تهران و چند شهر دیگر هرکار که می خواستند می کردند از قتل و غارت تا.... مورخان اروپا به نقل از خارجیان مقیم ایران نوشته اند که بسیاری از این مجاهدین مشروطیت حتی معنای مشروطیت را نمی دانستند و تنها از این عنوان سوء استفائه می کردند تا این که سر انجام پس از قتل بعضی مقامات مهم حتی یکی از پدران مشروطیت، دولت وارد عمل شد و آنان راخلع سلاح و قلع و قمع کرد. در این زمینه، چند داستان نیز انتشار یافته است.

یکی ــ دو تن از مورخان اروپایی با تفسیر کارهای مجاهدان بدلی و تطبیق این کارها با قضاوت «سر جان ملکم انگلیسی» درباره روانشناسی ایرانیان نوشته اند که ظاهرا ایرانیان نسبت به زمان دیدارهای جان ملکم از ایران (دهه یکم قرن ۱۹) تغییر نیافته اند!. قضاوت جان ملکم مربوط به ایرانیان اوایل کار قاجاریه ــ صد سال و اندی پیش پیدایش مجاهدین مشروطیت ــ بود که در کتاب تاریخی که نوشته است آمده است.