انقلاب فوتبالی

فوتبال دگرگون گشته است آن هم, با یك اندیشه مثبت و این مهمترین درسی بود كه تا به امروز از جام جهانی برداشت كرده ایم توانایی ها, ظرافت و هنر فوتبال بار دیگر احیا شده اند و این جام نشان داد قهرمانی یونان در یورو ۲۰۰۴ كه دو سال پیش رخ داد, چیزی بیشتر از یك اتفاق نبوده است

فوتبال دگرگون گشته است. آن هم، با یك اندیشه مثبت و این مهمترین درسی بود كه تا به امروز از جام جهانی برداشت كرده ایم. توانایی ها، ظرافت و هنر فوتبال بار دیگر احیا شده اند و این جام نشان داد قهرمانی یونان در یورو ۲۰۰۴ كه دو سال پیش رخ داد، چیزی بیشتر از یك اتفاق نبوده است. از عقایدم، اشتباه برداشت نكنید. نمی خواهم بگویم كه یونان و مربی اش اتو رهاگل كه این كشور را به مقام قهرمانی رساند، كار مهمی انجام نداده اند و یا از آنها انتقاد كنم...نه. برعكس، اعتقاد دارم كه این مربی با چنین دستاوردی شایسته تحسین و تمجید است اما اثبات صحبت هایم در دل یك واقعیت نهفته است.

و آن این است كه یونان حتی نتوانست با چنین اعتباری كه ۲ سال پیش برای خود دست و پا كرده بود، به جام جهانی راه یابد. البته اگر هم آنها اینجا بودند، اطمینان ندارم كه می توانستند كاری از پیش ببرند یا نه...؟! به این تیم ایمان ندارم كه آیا می تواند بار دیگر ۹۰دقیقه یارگیری «من تو من» انجام دهد؟ آن هم در شرایطی كه تیم های حاضر در این تورنمنت از بازیكنان باهوش و آماده ای بهره می جویند كه در این برنامه ها متبحر هستند. یادتان باشد، كه در سال ۲۰۰۴ ما، در تیم های بزرگ و مدعی در جام ملت های اروپا بازیكنان را خسته و فرسوده یافتیم. اما این بار، در شرایطی كه یك ماه- بله دقیقاً یك ماه - به تمامی تیم ها و بازیكنان خسته از مسابقات باشگاهی برگشته، مجال استراحت می دهند، پس طبیعتاً باید چهره دیگری از فوتبالیست ها را مشاهده كرد.

اما خب اضافه كردن مهلت بیشتر برای بازسازی و استراحت ممكن است، برعكس، اثری منفی از خود بر جای نهد. اما این قسمت دوم درس ما است. بخش اول، این بود كه بار دیگر تكنیك و هنر در فوتبال ترویج پیداكرده، خصوصاً هنگامی كه با سرعت پیوندی منطقی ایجاد می كند. نمی توان مثال و نمونه ای مناسب تر و ایده آل تر از پیروزی حیرت آور و قاطع آرژانتین در برابر صربستان و مونته نگرو ذكر كرد. آن هم وقتی كه بدانیم این تیم در برابر ساحل عاج نیز تقریباً به همان میزان، چشم نواز نشان داد. من تعلق خاطر ویژه ای به آرژانتین دارم.

به سبب نگرش و منشی است كه آنها در فوتبال بدان پایبندند. اینكه به رغم به ثمر رساندن گل های فراوان و قطعی شدن پیروزی شان، از حمله كردن و تلاش دست نمی كشند و میل تهاجمی آنها فروكش نمی كند... از شیوه و راهی كه تیم های قدرتمندتر این تورنمنت تا اینجای جام، پیموده اند رضایت دارم. مثلاً به اسپانیا بنگرید. جدا از نمایش شكوهمند آرژانتین، مثال ناب و اصیلی از آمیزه ای از سرعت و توانایی فردی را می توان در گل چهارم اسپانیا به اوكراین مشاهده كرد؛ حركتی رو به جلو، با یك پاس ساده و سپس به تصویر كشیدن بی نقص بودن برنامه گروهی این تیم، خصوصاً كارلس پویول كه نشان داد یك مدافع «نیز» یك فوتبالیست است كه با ضربه بی نقص فرناندو تورس در گوشه دروازه به پایان رسید.

اكنون كه صحبت از ضربه و شوت حرفه ای فرناندو تورس كردم، توجه تان را به تعداد شوت های به ثمر رسیده توسط بازیكنان از بیرون محوطه جریمه جلب می كنم. تنها توپ نباید در تمام مدت پا به پای بازیكن به جلو حركت كند. بازیكنانی وجود دارند كه عموماً از اینكه از فواصلی خطر كنند و دل را به دریا بزنند واهمه ای ندارند. همچنین این خصیصه، سبب شده تا نتایج فوتبال در ۱۵ دقیقه نخستش سیمایی عجیب به خود بگیرد.

در دیدارهای ایتالیا و غنا و نیز پرتغال و آنگولا در هر بازی بیش از ۳۰ شوت به طرف دروازه ها شلیك شد، كه خب! این برای یك تورنمنت آن هم در چنین درجه ای از اعتبار، كمی نادر به نظر می رسد. نشانه هایی از حركات رو به جلو در راستای ارائه فوتبالی چشم نوازتر را در مراحل انتهایی لیگ قهرمانان فصل اخیر مشاهده كردیم. حضور بارسلونا و آرسنال در پاریس به چنین داستانی طراوت و هیجان بیشتری بخشید و به سختی می توانم تیم لیون را از این جمع جدا كنم؛ تیمی كه یكی از نكات بارز و برجسته بازی اش، شیوه های گوناگون و متنوعی است كه این تیم در برنامه های هجومی آنها را به كار می گمارد. این روح فوتبال است كه اینجا تكامل می یابد، و ما نیز اینجا- آلمان- آشكارا آن را درك می كنیم.

آیا آرژانتین می تواند بدل به بزرگترین مدعی جام برای قهرمانی باشد؟ تازه، روزهای آغازین جام است و شاید چنین نتایجی در چنین مراحلی معیار درستی برای ارزش گذاری ما به تیم ها نباشد. اما سال ۱۹۹۰ را به خاطر می آورم كه به رغم شروع اسفبار و ضعیف، این تیم، تا فینال پیش رفت. هیچ گاه نمی توانید اینگونه پیش بینی كنید. اما تا ۲۰ دقیقه پس از گل خاویر ساویولا به ساحل عاج كه تا انتهای نیمه اول نیز ادامه داشت، ما نظاره گر بهترین سكانس این جام تا به امروز بودیم. البته این سخنم تنها قدرت آرژانتین را به تصویر نمی كشید، چون ساحل عاج نیز بی تردید تیم سزاوار موفقیت بود. عجب گروهی!

می دانیم كه به هر حال، گروه سوم این جام بسیار سخت و تا حدودی بی رحمانه بود. بقیه تیم ها در گروهشان چنین بازی های طاقت فرسایی را تجربه نكرده اند و یا نخواهند كرد. از تماشای بازی استرالیا و ژاپن لذت بردم و خصوصاً عملكرد تیم كاهیل... من همواره تیم كاهیل را در زمره بازیكنان خوب و مستعد این كشور می دانستم و همچنین توگو نیز تلاش بسیار خوبی از خود برای به تب و تاب انداختن كره جنوبی نشان داد.

همه این اتفاقات لذت بخش است. نكته مثبت و شفاف این پیكارها، تا به اكنون، این بوده است كه توانایی و ظرافت های فوتبال بر سیستم ها و تاكتیك ها تسلط قابل توجهی یافته، و چنین انقلابی را می توان به سود فوتبال دانست. البته به این معنا نیست كه دیگر سیستم و برنامه های تاكتیكی نقش واقعی خود را از دست داده اند اما حداقل در مقام مقایسه با توانایی های فردی و قابلیت های فوتبال نقشی كم رنگ تر ایفا می كنند. همانطور كه گفتم چنین رویكرد جدیدی می تواند به نفع فوتبال تمام شود. در آینده باید امیدوار بود كه فوتبال از این منظر در چرخه پیشرفت قرار گیرد، زیرا اكنون جوانانی كه می خواهند زندگی شان را در فوتبال خلاصه كنند در سنین كودكی بر آن خواهند شد كه فوتبال شان را از زاویه تكنیك و سرعت رشد دهند. اگر تمامی استانداردها نیز لحاظ شود، آنگاه می توان با اطمینان گفت كه در اینجا فوتبال است كه سیمای یك برنده را به خود می گیرد.

ژرار هولیه

سرمربی سابق تیم ملی فرانسه و لیورپول

ترجمه:سهیل نوری پناه