مكمل های ویتامینی دوران بارداری

اگر برنامه غذائی شما كامل است و همه مواد غذائی مثل گوشت, لبنیات, میوه ها, سبزیجات و غلات را می خورید, پس تمام مواد مورد نیاز خود و فرزندتان را دریافت می كنید

● آیا من واقعا نیاز دارم كه ویتامین های تكمیلی دریافت كنم؟

▪ اگر برنامه غذائی شما كامل است و همه مواد غذائی مثل گوشت، لبنیات، میوه‌ها، سبزیجات و غلات را می‌خورید، پس تمام مواد مورد نیاز خود و فرزندتان را دریافت می‌كنید. اما واقعیت این است كه اغلب خانمها به دلیل ویارهای صبحگاهی بهتر است از مكمل‌های ویتامینی و مواد معدنی استفاده كنند و ترجیحا قبل از دوران حاملگی استفاده از این مواد را شروع نمایند. بنابراین استفاده از این مواد یك راهكار مطمئن و تضمین‌شده برای دریافت مقدار مورد نیاز ویتامینها و مواد معدنی است.

خانم هائی كه مشكلات خاص و یا محدودیت‌های غذائی داشته و یا از عوارض مختلف حاملگی رنج می برند، حتما باید ویتامین‌های مختلف را در دوران حاملگی دریافت كنند؛ مثلا گیاهخواران، افرادی با عدم تحمل نسبت به برخی مواد غذایی مانند لاكتوز، بارداری دوقلویی یا تعداد قل‌های بیشتر، مبتلایان به انواع مشكلات خونی یا بیماریهای مزمن جزو این دسته از افراد می‌باشند.

● چه موادی درمكمل‌ها وجود دارد كه من از طریق غذاها نمی‌توانم آنها را دریافت كنم؟

▪ اگر شما همواره تغذیه خوبی دارید و قوانین تغذیه ای را رعایت می كنید، معمولا همه مواد مورد نیاز خود را از طریق غذا دریافت می‌كنید به جز دو مورد بسیار مهم:

۱) اسید فولیك: خوردن یك داروی مكمل تنها راه مطمئن دریافت مقدار كافی اسید فولیك در روز است. تمام مقالات پزشكی پیشنهاد می‌كنند اقلا" یك ماه قبل از حاملگی خوردن ۴۰۰ میكروگرم از این ماده را آغاز كنید و با شروع حاملگی میزان آن را به ۶۰۰ میكروگرم در روز افزایش دهید (البته این مقدار علاوه بر مقداری است كه شما از طریق غذاها اسید فولیك دریافت می‌كنید و البته جذب این نوع نیز به سادگی قرص‌های تكمیلی نخواهد بود).

تحقیقات نشان داده‌اند كه دریافت این مقدار اسید فولیك می‌تواند تا ۷۰% سبب كاهش اختلالات لوله عصبی شود. اغلب داروهای تكمیلی برای دوران حاملگی حاوی ۶۰۰ تا ۱۰۰۰ میكروگرم اسید فولیك هستند. اگر شما یك قرص كامل از این مكمل‌ها را نمی‌خورید، قرص جداگانه اسید فولیك استفاده كنید. اگر شما سابقه به دنیا آوردن نوزادی با اختلالات لوله عصبی دارید باید روزانه ۴۰۰۰ میكروگرم یا ۴ میلی‌گرم اسید فولیك دریافت كنید. در مورد انتخاب داروی تكمیلی مناسب با پزشك خود مشورت كنید.

۲) آهن: داروی‌های تكمیلی دوران حاملگی می تواند ضامن دریافت مقدار كافی آهن در این دوران باشد. معمولا اغلب خانم‌ها نمی‌توانند آهن مورد نیاز بدن خود و جنین را تنها از مواد غذائی مصرفی روزانه تامین كنند. چرا این اتفاق می افتد؟ چون بدن در دوران حاملگی مقدار بیشتری خونسازی می‌كند تا بتواند از جنین در حال رشد حمایت كند.

بنابراین ذخائر آهن بدن شما كاهش می یابد و برای جلوگیری از ایجاد كم خونی فقر آهن در دوران حاملگی اغلب خانم‌ها باید آهن تكمیلی دریافت كنند. مقدار تجویز شده برای دوران حاملگی ۲۷ میلی‌گرم است، ۵۰% بیشتر از زمانی كه شما حامله نیستید. متخصصین توصیه می­كنند كه در اولین ویزیت حاملگی به خانم ها آهن با دوز ۳۰ میلی‌گرم در روز داده شود، چه در یك قرص جداگانه چه به همراه سایر مواد مورد نیاز.

اغلب مكمل‌های دوران حاملگی حاوی ۲۷ تا ۶۰ میلی گرم آهن هستند. (مطمئن شوید كه این داروها را دور از دسترس بچه ها قرار می دهید چون برای آنها بسیار خطرناك است.) بعضی از خانم‌ها نیاز دارند كه مقدار بیشتری آهن دریافت كنند. بعد از آزمایش خون اولیه پزشك شما تشخیص می‌دهد كه آیا به آهن بیشتری نیاز دارید یا خیر؟ به خانم هائی كه كم خونی فقر آهن دارند توصیه می ‌شود كه روزانه علاوه بر مكمل دوران حاملگی، ۶۰ تا ۱۲۰ میلی‌گرم آهن اضافه دریافت كنند. اگر شما هنوز حامله نشده‌اید اما كم خونی فقر آهن دارید معمولا پزشكتان توصیه می كند كه از هم اكنون قرص آهن دریافت كنید.

● آیا موادی هستند كه در قرصهای مكمل دوران حاملگی وجود ندارند؟

▪ كلسیم یكی از مواد معدنی است كه ممكن است مقدار مورد نیاز روزانه در قرصهای مكمل وجود نداشته باشد. اغلب قرص‌های مكمل دوران حاملگی حاوی ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلی‌گرم از كلسیم هستد اما بعضی از آنها هیچ كلسیمی ندارند. دلیل این مسئله این است كه كلسیم خیلی حجیم است و خود این قرص‌ها به حد كافی بزرگ هستند. مقدار مورد نیاز كلسیم شما در این دوران ۱۰۰۰ میلی گرم است یعنی همان مقداری كه در دوران قبل از حاملگی به آن نیاز داشته‌اید.

(اگر شما ۱۸ ساله یا جوانتر هستید روزانه به ۱۳۰۰ میلی گرم كلسیم احتیاج دارید). اما حتما باید میزان مورد نیاز كلسیم روزانه خود را دریافت كنید زیرا بدن شما با مصرف جنین‌تان احتیاج به كلسیم بیشتری دارد در غیر این صورت در دورانهای بعدی زندگیتان مستعد پوكی استخوان خواهید بود. خوشبختانه شما از روش های مختلفی می‌توانید این ماده را دریافت كنید. به عنوان مثال هر لیوان شیر یا ماست حاوی ۳۰۰ تا ۳۵۰ میلی‌گرم كلسیم است. اما اگر معده شما نمی‌تواند مواد لبنی را تحمل كند می‌توانید از قرص‌های تكمیلی دیگری برای دریافت كلسیم استفاده كنید. بعضی از انواع جویدنی این قرص‌ها طعم خوبی دارند.

قرص‌های مكمل همچنین حاوی اسید‌های چرب مورد نیاز بدن نیستند. DHA كه یكی از انواع اسیدهای چرب امگا-۳ است، برای رشد بافت عصبی، مغز و چشم جنین شما بسیار مهم است. میزان مناسب DHA‌ روزانه ۳۰۰ میلی‌گرم است، مقداری كه با خوردن ۱۵۰ تا ۳۰۰ گرم ماهی‌های آب سرد مثل قزل آلا تامین می شود. در رژیم غذائی اغلب مردم این مقدار ماهی خورده نمی شود بنابراین در مورد دریافت مكمل‌های حاوی امگا-۳ یا DHA با پزشك خود مشورت كنید.

● از كجا متوجه شوم كه كدام داروی تكمیلی برای من مناسب است؟

▪ این مسئله كاملا وابسته به نظر شما و پزشك‌تان است. در اولین ویزیت دوران حاملگی یا در ویزیت‌های قبل از آن به احتمال زیاد پزشك‌تان یك مكمل ویتامینی مناسب را برای شما تجویز خواهد كرد. توجه داشته باشید كه از مكمل ویتامینی دیگری غیر از آن كه پزشك‌تان تجویز كرده استفاده نكنید مگر این ‌كه او دستور داده باشد.

شما الان به خوبی می دانید كه داروی تكمیلی‌تان باید حاوی بعضی از مواد مغذی مانند اسید فولیك و آهن باشد كه احتمالا مقدار مورد نیاز آن را با غذا دریافت نخواهید كرد و به همان اندازه مهم است كه بدانید بعضی از مواد مانند ویتامین آ در صورت زیاد بودن در دارو برای جنین شما خطرناك است. برای همین است كه اغلب قرص‌های تكمیلی دارای بتا كاروتن (ماده ایكه در سبزی‌ها و میوه جات وجود دارد) هستند كه در بدن تبدیل به ویتامین آ می‌شود. بر خلاف ویتامین آ با منبع حیوانی كه می تواند با دوزهای بالا ایجاد نقص در جنین كند، بتا كاروتن ماده‌ای است كه حتی در دوز‌های بالا اثرات سمی ندارد.

● چه اتفاقی می افتد اگر من در یك روز اشتباها دو تا از مكمل‌های ویتامینی را بخورم؟

▪ نگران نباشید. این مورد اگر فقط یك روز باشد خطری برای شما و جنین‌تان ندارد. اما اگر به طور مرتب این كار را بكنید برای شما و جنین‌تان مسئله ساز می شود. اگر پزشك‌تان گفته است كه بنا به دلایلی شما به بعضی از مواد بیشتر احتیاج دارید سعی كنید كه آن را به صورت یك قرص جداگانه دریافت كنید. قرص های مولتی ویتامین طوری ساخته شده‌اند كه مواد مورد نیاز روزانه شما را تامین كنند.

● چه كار می‌توانم بكنم اگر در بلعیدن این قرص‌ها مشكل داشته باشم؟

▪ اغلب مكمل‌های ویتامینی كه برای دوران حاملگی ساخته شده‌اند اندازه بزرگی دارند و بلع آنها برای بعضی از خانم‌ها به خصوص آنهائی كه حالت تهوع دارند مشكل است. اگر این مشكل شما نیز هست پزشكتان می‌تواند قرص‌های كوچكتر یا با پوشش لیزتر تجویز كند. (قرص‌هائی كه كلسیم ندارند معمولا اندازه‌های كوچكتری دارند و شما می توانید كلسیم را از روش‌های دیگری دریافت كنید.) انواع جویدنی مكمل‌های ویتامینی هم وجود دارد كه اغلب چندان طعم خوبی ندارند.

● چه كار می‌توانم بكنم اگر با خوردن قرص‌ها دل بهم خوردگی پیدا كنم؟

▪ اگر شما یك مكمل با دوز بالای آهن دریافت می‌كنید امكان دارد كه دچار دل بهم خوردگی شوید. (اگر مكمل‌ها دوز آهن شان بیشتر از میزان مورد نیاز یعنی ۳۰ میلی‌گرم نباشد معمولا مشكل خاصی ایجاد نمی‌كنند.). در ضمن دریافت آهن زیاد می‌تواند باعث یبوست- یكی از مشكلات جدی اغلب خانم‌ها در دوران بارداری- و همچنین تهوع و در موارد نادری باعث اسهال شود.

اگر آهن برای شما مشكل آفرین است با پزشك خود مشورت كنید. اگر شما كم خون نباشید او می‌تواند دوز آهن شما را كاهش دهد. اما اگر این ممكن نباشد شاید به شما توصیه كند كه دارو را با آب آلو یا شب و هنگام خوابیدن بخورید كه مانع تهوع شود. یا ممكن است از شما بخواهد كه دارو را بعد از غذا بخورید چون با معده پر بهتر می توانید آن را تحمل كنید.