امیدها به دور سوم مذاکرات

دور دوم مذاکرات ژنو در شرایطی آغاز شد که حال و هوایی جدی تر جای آن شور و هیجان شادمانه دور نخست را گرفته است

دور دوم مذاکرات ژنو در شرایطی آغاز شد که حال و هوایی جدی‌تر جای آن شور و هیجان شادمانه دور نخست را گرفته است. این تفاوت نگاه به این معنی نیست که از امید نیل به نتیجه کاسته شده است، ‌بلکه می‌توان آن را نشانه جدی شدن برخورد دوطرف برای یافتن راه‌حلی با دوام و مطمئن دانست.

شور و هیجان آغازین به این دلیل بود که پس از سال‌ها که مذاکرات حاکی از عدم سازگاری و آشتی ناپذیری بود، اکنون مرحله‌یی حاکی از تمایل به سازگاری آغاز می‌شود. قرار نبود در همان جلسه نخست همه مسائل پیچیده ۳۰ ساله حل و فصل شود. با این حال طولانی شدن مذاکرات که به کشاندن وزرای خارجه مقتدرترین کشورهای جهان به ژنو انجامید امیدهایی را هم زنده کرده بود که شاید دست کم در کلیاتی به توافق رسیده باشند. متاسفانه ناسازگاری آقای فابیوس، وزیر خارجه فرانسه، که از دیر باز شهرتی ضد ایرانی و با تمایلات منادیان ایران هراسی همسازی دارد، با امید بستن به فروش تسلیحات نظامی به اعراب و خوشامدگویی به اسراییل و بر خلاف منافع اصیل‌تری که صنایع کشورش در ایران داشته‌اند و می‌توانستند داشته باشند، مانع از آن توافق شد. دور دوم مذاکرات ژنو در شرایطی آغاز شد که حال و هوایی جدی‌تر جای آن شور و هیجان شادمانه دور نخست را گرفته است.

این تفاوت نگاه به این معنی نیست که از امید نیل به نتیجه کاسته شده است، ‌بلکه می‌توان آن را نشانه جدی شدن برخورد دوطرف برای یافتن راه‌حلی با دوام و مطمئن دانست. شور و هیجان آغازین به این دلیل بود که پس از سال‌ها که مذاکرات حاکی از عدم سازگاری و آشتی ناپذیری بود، اکنون مرحله‌یی حاکی از تمایل به سازگاری آغاز می‌شود. قرار نبود در همان جلسه نخست همه مسائل پیچیده ۳۰ ساله حل و فصل شود. با این حال طولانی شدن مذاکرات که به کشاندن وزرای خارجه مقتدرترین کشورهای جهان به ژنو انجامید امیدهایی را هم زنده کرده بود که شاید دست کم در کلیاتی به توافق رسیده باشند.

متاسفانه ناسازگاری آقای فابیوس، وزیر خارجه فرانسه، که از دیر باز شهرتی ضد ایرانی و با تمایلات منادیان ایران هراسی همسازی دارد، با امید بستن به فروش تسلیحات نظامی به اعراب و خوشامدگویی به اسراییل و بر خلاف منافع اصیل‌تری که صنایع کشورش در ایران داشته‌اند و می‌توانستند داشته باشند، مانع از آن توافق شد. آقای فابیوس حتی به این نکته نیز توجه نکرد که ایرانی در ۱۵۰ سال گذشته بیش از همه کشورهای منطقه فرانکوفونیک و علاقه‌مند به فرهنگ آن کشور بوده است!در زمان نوشته شدن این یادداشت منابع خبری نشانه‌های امید بخشی بروز می‌دهند و اخباری حاکی از ناکامی آقای نتانیاهو که در روزهای اخیر به تکاپوی بین‌المللی بزرگی دست زده بود انتشار داده‌اند.

نشانه‌های بیقراری نتانیاهو از روزی آغاز شد که نتیجه آرای مردم ایران حکایت از گزینش خط عقلانیت و تعادل داشت. نتانیاهو بسیار امیدوار بود که افراط‌گرایی در ایران تداوم یابد و هنوز هم دل در گرو تحریک افراطیون ایرانی دارد تا شاید با واکنش‌هایشان به همان‌گونه تندروی‌هایی که موجب انزوای ایران و تحمیل محدودیت‌های اقتصادی شده بود تداوم بخشند. عربستان و برخی دیگر از همسایگان جنوبی که توسعه اقتصادی سال‌های اخیر خود را ناشی از تداوم همان افراط‌گری‌ها می‌دانند نیز در این دلواپسی با اسراییل شریک هستند. انفجارهای مسلسلی اخیر سلفیون مورد حمایت مالی و معنی عربستان در بغداد و در کنار سفارت ایران در بیروت نشانه همان دلشوره‌یی است که موجب واهمه عربستان و یارانش شده است!‌ اتفاقا این واکنش‌های افراطی عربی در به نتیجه مثبت رسیدن مذاکرات ایران و قدرت‌های بزرگ جهانی می‌تواند موثر باشد ‌زیرا بیشتر در می‌یابند که با تداوم خصومت ایران و غرب، ‌به راحتی نمی‌توانند روی جایگزین کردن دوستان متزلزل عرب، خصوصا در زمینه انرژی حساب باز کنند! اکنون مذاکرات ایران ادامه یافته است.

گرچه نتیجه ملموسی تا لحظه نگارش این یادداشت حاصل نشده است، اما نشانه‌هایی حاکی از خنثی شدن تلاش‌های نتانیاهو ابراز شده، ‌و تداوم مذاکرات به خودی خود نشانه جدی بودن آن است، زیرا مذاکرات قهرآمیز خیلی زود به پایان می‌رسند ‌و این مذاکرات رو به پیشرفت است که نیاز به چانه‌زنی و ارزش صرف وقت و انرژی دارد! دست‌کم برای ما که خواهان صلح و سازگاری و توسعه و رفاه، و بیزار از دشمنی و جنگ و زیان و ستیزه هستیم، ‌امید به پیشرفت مسالمت‌آمیز و مرضی الطرفین این مذاکرات وجود دارد!

فریدون مجلسی