حوزه در مسیر تحول

هشتم آذر ماه سال جاری رهبر معظم انقلاب در دیداری ۴ ساعته که طلاب و روحانیون با ایشان داشتند تحول در حوزه های علمیه را ضروری خواندند

هشتم آذر ماه سال جاری رهبر معظم انقلاب در دیداری ۴ ساعته که طلاب و روحانیون با ایشان داشتند تحول در حوزه های علمیه را ضروری خواندند.

و با تأکید بر لزوم تحول در شیوه های آموزشی، پژوهشی، متون درسی حوزه های علمیه و همچنین اعطای مدرک مستقل حوزه‌ای، افزودند: همه این امور برای تحول لازم است اما باید به گونه ای مدیریت شوند که تحول در جهت صحیح باشد و حوزه‌های علمیه از آفات مدرک گرایی و یا کاهش سطح علمی و دانایی در امان بمانند.

۴ روز پیش محمد تقی مصباح یزدی نیز در یک نشست گفت که ۷۰سال رکود و ضعف حوزه علمیه، تحول در آن را ضروری می‌کند. مسئول مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) مهم‌ترین عامل احساس نیاز به ایجاد تحول در حوزه‌های علمیه را دوران ۷۰ ساله رکود این مراکز علمی پیش از انقلاب دانسته ‌و تاکید کرده‌ که میراث این رکود چیزی جز ضعف و ایستایی برای روحانیت نبود.

● موج آمادگی

بلافاصله پس از سخنان رهبر معظم انقلاب در دیدار هشتم آذر بود که جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با انتشار نامه ای که به امضای محمد یزدی رئیس این جامعه رسیده بود از بسیج همه امکانات برای پیاده‌سازی‌ و اجرای فرامین مقام معظم رهبری خبر داد.

در این بیانه خطاب به رهبر معظم انقلاب ذکر شده بود: در این میان آن‌گونه که حضرتعالی به‌درستی بدان اشاره فرمودید لزوم برپایی کرسی‌های آزاد اندیشی و بهره‌گیری از نظرات کارشناسان، محققان و فضلا بیش از پیش احساس می‌شود که بایستی با غنای بیشتر و برنامه‌ریزی منسجم‌تر و سیاست‌گذاری هموارتر دنبال شود.

به این ترتیب با اولین نامه‌ای که از سوی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم صادر شد مقدمه‌ای بر اجرایی شدن بیانات رهبر معظم انقلاب در آن دیدار، گشوده شد.

پس از آن بود که سید هاشم حسینی بوشهری، مدیر حوزه علمیه قم نیز با ارسال نامه‌ای به محضر رهبر معظم انقلاب، آمادگی حوزه علمیه قم را برای تحقق منویات ایشان اعلام داشت.

یک روز پس از انتشار این نامه در رسانه‌ها ، ۵ مدیر ارشد حوزوی متشکل از سید هاشم حسینی بوشهری، محمد علی شرعی، علیرضا اعرافی، سید حسن ربانی و سید محمد رضا طباطبایی مدیران حوزه علمیه قم، حوزه علمیه خواهران، مرکز جهانی علوم اسلامی، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه و جامعه الزهرا(س) در نامه مشترکی آمادگی مجموعه‌های تحت مدیریت خود را جهت تحقق منویات رهبر معظم انقلاب درخصوص ایجاد تحول‌های بنیادین در حوزه‌های علمیه اعلام کردند.

● خیز اول

در پی فراهم آمدن این مقدمات، شورای عالی حوزه علمیه قم که رهبر معظم انقلاب نیز در بیاناتشان بر لزوم نهادینه شدن آینده نگری در این نهاد تاکید کرده بودند، ۲۳ آذرماه اولین گام را به منظور اجرای عملی آنچه در نامه جامعه مدرسین حوزه علمیه و ۵ تن از مدیران حوزوی آمده بود، برداشت.

نایب رئیس جامعه مدرسین همان روز در گفت‌وگو با همشهری از تشکیل ستاد پیگیری مطالبات رهبری از حوزه خبر داد.

مرتضی مقتدایی که خود به‌عنوان مسئول این ستاد انتخاب شده بود از تدوین آیین نامه ستاد پیگیری مطالبات رهبری از حوزه در آینده ای نزدیک خبر داد.

اعضای این ستاد علاوه بر ۵ مدیر ارشد حوزوی که طی نامه ای آمادگی مجموعه های تحت پوشش خود را برای اجرای منویات رهبر معظم انقلاب اعلام کرده بودند، متشکل از محمد یزدی رئیس جامعه مدرسین و مرتضی مقتدایی بود.

ضمن اینکه آیت‌الله ابراهیم امینی نیز به‌عنوان مسئول دبیر خانه ستاد معرفی شد. این در حالی است که مدیر جامعه الزهرا پیش‌تر نیز در گفت‌وگو با همشهری از تشکیل کمیته‌ای به همین منظور خبر داده بود.

سید محمد رضا طباطبایی در آن گفت‌وگو ضمن تاکید بر اینکه ضروری است که فضلای جوان وارد کار شوند تصریح کرد: امروز فراوانند جوانانی که در حوزه های قم، مشهد و سایر شهرها آمادگی کامل برای ارائه فکر و اندیشه در این زمینه را دارند.

● نبض کار در دست جامعه مدرسین

از سویی دیگر مدیر حوزه علمیه قم ۲ روز پیش از همان جلسه ای که تشکیل ستاد پیگیری به تصویب شورای عالی حوزه رسید ‌ با اعلام خبر تشکیل این ستاد گفته بود‌ که جامعه مدرسین، نبض کار را در این خصوص برعهده خواهد گرفت و همین گونه هم شد.

با نگاهی به اعضای تشکیل دهنده ستاد پیگیری مطالبات رهبری حضور پررنگ جامعه مدرسین در این ستاد روشن‌تر می شود که رئیس و نایب رئیس جامعه را به‌عنوان اعضای خود پذیرفته است.

اما حسینی بوشهری در گفت‌وگویی با همشهری نیز در این باره تاکید کرد: بحث مدیریت تحول و آینده نگری از نقطه نظرات جدی و کلیدی مقام معظم رهبری در دیداری بود که اساتید و طلاب با ایشان داشتند و با توجه به نقطه نظرات ایشان مبنی بر اینکه حوزه باید در همه عرصه‌ها آینده نگر باشد تلاش ما این است که حوزه تحولات را مدیریت کند.

مدیر حوزه علمیه ادامه داد: این هنر تصمیم سازان و تصمیم گیران حوزه است که بتوانند تحولات را مدیریت کنند و این مهم از طریق نهادهایی که تحت نظر حوزه فعالیت می کنند امکانپذیر است.

وی با اشاره به اینکه شورای عالی حوزه یکی از این نهادهاست که بر اساس بیانات رهبر معظم انقلاب کارها راعملیاتی می کند اظهار داشت: حوزه از طریق این کانال در جهت تحقق منویات رهبر معظم انقلاب گام برمی دارد.

حسینی بوشهری همچنین درباره ضرورت بازنگری در متون آموزشی حوزه که مورد تاکید رهبر معظم انقلاب بود اظهار داشت: منظور مقام معظم‌رهبری بر تغییر محتوای علمی کتاب‌ها نبوده ‌است. محتوای علمی این کتاب‌ها نه تنها در سطح پایینی نیست بلکه در شرایط خاصی تدوین شده و روشمند هستند.

وی ادامه داد: از ۲ جهت می توان این موضوع را مد نظر قرار داد: اول از نظر قالب. به این معنی که عده‌ای از علما معتقدند همان محتوا را می توان آسان‌تر کرد به حدی که در بحث آموزش روشمند شود و دوم از لحاظ زمانی که می توان این کتاب‌ها را ارائه کرد.

نایب رئیس جامعه مدرسین اظهار داشت: از نظر ارائه باید محتوای برخی از کتابها متاخر از زمانی باشد که اکنون ارائه می شود.

به این ترتیب به‌نظر می رسد پس از اعلام آمادگی ۵ مدیر ارشد حوزوی در جهت پیگیری منویات رهبر معظم انقلاب و در پی آن تشکیل ستاد پیگیری مطالبات رهبری از حوزه در روزهای گذشته مسئولان حوزه عملاً در تب و تاب اجرای پیشنهادات رهبر معظم انقلاب وارد مرحله اجرایی کار شدند.

این مهم در واقع با محوریت همان ستاد پیگیری که متشکل از بزرگان حوزوی است در حال فراهم شدن است و همان‌گونه که همین علما نیز تاکید داشته‌اند در مراحل آتی ورود طلاب جوان را نیز به این عرصه شاهد خواهیم بود.