کاهش ۴۰درصدی اهدای خون در ماه رمضان امسال

خون و فراورده های آن نجات بخش میلیون ها انسانی است که در اثر حوادث و سوانح, عمل جراحی, سرطان و آسیب دیده اند و اگر به موقع خون دریافت نکنند, جان خود را از دست خواهندداد حوادث و بیماری در یک زمان خاص رخ نمی دهد و نیاز مبرم بیمار به خون ممکن است در ماه رمضان باشد ولی هر ساله سازمان انتقال خون کشور در این ماه با کاهش اهدای خون روبرو می شود, اما علت نگرانی مردم برای اهدای خون در این روزهای مبارک چیست دکتر بشیر حاجی بیگی, مدیرکل روابط عمومی سازمان انتقال خون ایران در این باره توضیح می دهد

خون و فراورده‌های آن نجات‌بخش میلیون‌ها انسانی است که در اثر حوادث و سوانح، عمل جراحی، سرطان و... آسیب دیده‌اند و اگر به موقع خون دریافت‌ نکنند، جان خود را از دست خواهندداد. حوادث و بیماری در یک زمان خاص رخ نمی‌دهد و نیاز مبرم بیمار به خون ممکن است در ماه رمضان باشد ولی هر ساله سازمان انتقال‌خون کشور در این ماه با کاهش اهدای خون روبرو می‌شود، اما علت نگرانی مردم برای اهدای خون در این روزهای مبارک چیست؟ دکتر بشیر حاجی‌بیگی، مدیرکل روابط عمومی سازمان انتقال‌خون ایران در این‌باره توضیح می‌دهد.

▪ به نظر شما چرا مراجعه مردم برای اهدای خون در ماه رمضان کاهش می‌یابد؟

هر سال در ماه مبارک رمضان با کاهش مراجعه مردم برای اهدای خون مواجه هستیم و امسال این کاهش حدود ۴۰ درصد بوده است. شاید علت این باشد که در فصل تابستان هستیم و فاصله سحر تا افطار بسیار طولانی (۱۶ تا ۱۸ ساعت) و فاصله افطار تا سحر کوتاه است و مردم در این زمان اندک نمی‌توانند مراجعه کنند. از سوی دیگر، خیلی از افراد نگرانند که حجم خونی که با این کار از دست می‌دهند، اختلالی در روند روزه‌داری‌شان به وجود آورد.

▪ واقعا اهدای خون می‌تواند مشکل‌هایی برای روزه‌دار به وجود آورد؟

اهدای خون منعی برای روزه‌داری نیست و باعث باطل شدن آن هم نمی‌شود پس ترس و نگرانی در این زمینه کاملا بیهوده است. حجم خون ازدست‌رفته ۴۵۰ سی‌سی است و با نوشیدن مایعات زیاد در همان ۲ تا ۳ ساعت اول بعد از اهدای خون، به سرعت جایگزین می‌شود. سلول‌های خونی نیز ۲ تا ۳ هفته بعد از اهدا در مغز استخوان ساخته و سلول‌های جدیدی وارد گردش خون می‌شود. تنها مشکلی که ممکن است وجود داشته باشد، تشنگی است و چون روزه‌دار نمی‌تواند آب بنوشد، بهترین زمان برای اهدای خون بعد از افطار است.

▪ یعنی بعد از افطار هم مراکز انتقال‌خون آماده پذیرش اهداکنندگان خون هستند؟

بله، با توجه به نیاز مبرم سازمان به خون و پلاکت، به‌خصوص در کلانشهری مثل تهران، مراکزی دایر شده که تا پاسی از شب (یک بعد از نیمه‌شب) پذیرای اهدا‌کنندگان هستند. این مراکز در نقاط گوناگون تهران و در مرکز وصال شیرازی، نارمک(بین رسالت و چهارراه‌ سرسبز)، پایگاه ورامین، حسینیه گلزار، حرم حضرت عبدالعظیم(ع)(ضلع شرقی)، هیات رزمندگان اسلام واقع در خیابان آزادی، مسجد اما‌م‌حسن مجتبی(ع)، امامزاده صالح(ع) تجریش و مصلی امام‌خمینی(ره) هستند. در سایر شهرهای بزرگ نیز مراکزی دایر شده است.

▪ نیاز سازمان انتقال‌خون به خون و فراورده‌های خونی چقدر است؟

حدود ۱۷۰ بیمارستان و مرکز درمانی روزانه ۳ هزار واحدخون و فراورده‌های آن را از سازمان انتقال‌خون درخواست می‌کنند، خوشبختانه به یاری مردم تا به حال با کمبود مواجه نشده‌ایم و هر گاه از طریق رسانه از مردم درخواست کمک کرده‌ایم، به سرعت توانسته‌ایم نیاز بیمارستان‌ها و بیماران را تامین کنیم.

▪ خون‌های اهدایی برای چه بیمارانی استفاده می‌شود؟

هر یک واحد خون نجات‌بخش جان ۳ بیمار است. از هر واحد خون پلاسما استخراج می‌کنیم که برای بیماران مبتلا به سیروز کبدی و سوختگی‌ها فرستاده می‌شود. پلاکت خون را بیماران سرطانی (یک بیمار سرطانی باید در روز ۱۰ واحد پلاکت دریافت کند) و کرایو را بیماران هموفیلی دریافت می‌کنند. بیمارستان‌های امام‌خمینی(ره)، شریعتی، حضرت‌رسول(ص)، درمانگاه تالاسمی ظفر، حضرت‌علی(ع) و هفت‌تیر و مرکز طبی کودکان بیمارستان‌های پرمصرف ما هستند.

▪ آیا می‌توان چند روز قبل از ماه رمضان برای اهدای خون مراجعه کرد؟

میزان نگهداری خون ۳۵ روز است و خونی که برای بیماران تالاسمی فرستاده می‌شود، باید تازه باشد اما پلاکت را که مهم‌ترین فراورده خونی است، بیش از ۳ روز نمی‌توان نگهداری کرد. پلاکت باید ۶ ساعت بعد از اهدا از خون جدا شود و این زمان برای ما زمان طلایی است. با توجه به مصرف بالای پلاکت و گسترش مراکز خون و آنکولوژی در تهران و شهرهای بزرگ، نیاز به مصرف پلاکت به شدت بالا رفته و برای تامین آن مشارکت جدی مردم را نیاز داریم.

▪ شرایط خاصی برای اهدای خون روزه‌داران وجود دارد؟

شرایط فرد روزه‌دار مانند یک فرد طبیعی در روزهای غیر از ماه رمضان است. روزه‌دار یا فرد غیرروزه‌دار باید از ۱۷ سال تمام تا ۶۰ سال داشته باشد ولی کسانی که اهداکنندگان مستمرند تا ۶۵ سالگی با نظر پزشک می‌توانند خون بدهند. هر فرد سالم اگر آقا باشد، می‌تواند در سال ۴ بار (هر ۳ ماه یک بار) و در صورتی که خانم باشد، در سال ۳ بار (هر ۴ ماه یک بار) خون اهدا کند.

▪ چه توصیه‌ای به مردم دارید؟

همه ساله و در همه جای دنیا مردم خون خود را به بیماران نیازمندی می‌بخشند که نه آنها را می‌شناسند و نه آنها را تا به حال دیده‌اند و این بالاترین ایثارگری و فداکاری است. در کشور ما اهدای خون با اعتقادهای مذهبی مردم عجین شده است و بسیاری از روزه‌داران به دلیل ثواب و اجر معنوی اهدای خون را به شب‌های قدر موکول می‌کنند اما اجر معنوی این عمل بزرگ و خداپسندانه مختص روز خاصی نیست و تقاضا می‌کنیم همه روزهای ماه رمضان را مانند شب قدر بدانید و در این روزهای مبارک بیماران را فراموش نکنید.

پرنیان پناهی