چرا ورزشکاران با روان شناسی ورزش مخالفند

بیشتر ورزشکاران سرآمد و حرفه ای در مورد اینکه روان آنها اثر زیادی بر عملکرد ورزشی آنها دارد توافق دارند اغلب آنها اعتراف کرده اند که می توانند از خدمات یک روان شناس ورزش سود ببرند علی رغم این مسئله اکثریت قابل توجهی, از خدمات روان شناسی استفاده نمی کنند

بیشتر ورزشکاران سرآمد و حرفه‌ای در مورد اینکه روان آنها اثر زیادی بر عملکرد ورزشی آنها دارد توافق دارند. اغلب آنها اعتراف کرده‌اند که می‌توانند از خدمات یک روان‌شناس ورزش سود ببرند. علی‌رغم این مسئله. اکثریت قابل‌توجهی، از خدمات روان‌شناسی استفاده نمی‌کنند. این اغلب در مورد کسانی‌که ورزش می‌کنند تا ریشه‌های ناتوانی را در کنترل استرس، ترس، خشم یا ناامیدی از بین ببرند، مشهود است. به‌علاوه سوءاستفاده داروئی، ناهنجاری‌های تغذیه و افسردگی در میان ورزشکاران شایع است. خودشیفتگی، ناهنجاری‌های اجتماعی و ناهنجاری‌های شخصیتی، اغلب در بین ورزشکاران دیده می‌شود.

مربیان، کسانی‌که تجهیزات کافی برای کنترل چنین موضوعاتی را ندارند، سعی می‌کنند که یک نظریه عقلی را برای حل چنان مسائل پیچیده‌ای به‌کار ببرند، ولی معمولاً این نظریه‌ها مورد استقبال ورزشکار قرار نمی‌گیرند. سؤال اینجاست که اگر بسیاری از ورزشکاران به حمایت‌های روان‌شناختی نیاز دارند و از وجود این نیاز آگاه هستند چرا به‌دنبال درمان نمی‌گردند، به‌علاوه اگر آنها به مطب ما می‌آیند چرا بیش از ۵۰ درصد آنها در طی ۴ جلسه آن را ترک می‌کنند؟ در یک کلمه چرا آنها از خدمات ما امتناع می‌کنند و اگر چیزی هست که ما بتوانیم این شرایط را تغییر دهیم آن چیست؟ این موضوعی است که به‌نظر نمی‌آید با دیگر موضوعات در این رشته مرتبط باشد.

زمانی‌که از سنگر خواستند تا مسیر آینده این حوزه را پیشگوئی کند ذکر کرد: کسانی‌که در حرفه روان‌شناسی ورزش هستند و روان‌شناسان، باید روی الگوی یادگیری و ورزش جوانان و تربیت مهارت‌های ذهنی و مشورت کردن و گروه فعالان تأکید کنند. حقیقت این است که اگر ما این مسئله را که چرا ورزشکاران این‌قدر بی‌تمایل به استفاده از خدمات هستند را بررسی و حل نکنیم چیزی برای مطالعه و بررسی نخواهیم داشت. مطمئناً زمانی‌که مشتری‌ها و بیمارها در حضور یافتن در این جلسات درنگ کنند زمینه‌های رشد نیز به عقب می‌افتد.

مقاومت (خودداری) واژه‌ای با سابقه طولانی در روان‌کاوی است و تقریباً هیچ سابقه‌ای در همه روان‌شناسی ورزش ندارد. رفتار شناختی، روان‌شناسی ورزش را با اهمیت کرده است و رفتار شناسان به این مسئله عنایت چندانی نداشته‌اند. آنها به این بخش با تأکید بر این‌که طول درمان باید دوره کوتاهی داشته باشد کم‌توجهی کرده‌اند.گرین سون ایستادگی را مانند ترکیب همه نیروها در بیمار که مانع درمان می‌شوند تعریف می‌کند. علی‌رغم رنج بردن با نشانه‌هائی مانند رفتار کم‌روئی، استرس، افسردگی و ناهنجاری‌های تغذیه و اعتیاد به موادمخدر، ورزشکاران به روان‌شناسی ورزش فقط به‌عنوان آخرین راه‌حل روی می‌آورند. مطالعات پیرامون بیماری‌های واگیردارد نشان می‌دهد که ۱۰ تا ۱۵ درصد جمعیت، در هر زمان، از این نوع شرایط، تحت درمان نیستند و هرگز تحت درمان قرار نمی‌گیرند و در سکوت رنج می‌برند. فروید بر این عقیده است که خودداری از درمان از احساس گناه نیاز به رنج بردن و بهبودی ظاهری که توسط علائم مرض موجب شده است از عادت، تکرار و وسواس‌ها نشأت می‌گیرد.

پژوهش کوهات مخصوصاً با ورزشکاران مرتبط است چرا که او برخود شیفتگی و درماندگی شایع در ورزش‌ها تأکید کرده است. او احساس کرد که انسان‌های خودشیفته به خاطر استقلال و عدم تمایل وابستگی به دیگران مقاوم‌ترند. به ورزشکاران یاد داده شده که کم‌رو، تهاجمی، رانده شده، مستقل و مناسب برای محل توجه انسان خودشیفته باشند.

راه‌های خودداری کردن: با توجه به این‌که کنترل خشم و استرس برای ورزشکاران از اهمیت بالائی برخوردار است ما چند راهکار را برای کمک به آن پیشنهاد می‌کنیم:

۱. رفتار خرافاتی: عجیب نیست که ورزشکاران گاه رفتار عبادی پیش می‌گیرند. از دیدگاه ورزشکاران این خرافات عملکرد برتر را برای آنها در پی دارد. رفتارهای عبادی از افزایش استرس جلوگیری می‌کند و باعث می‌شود توانائی کنترل ورزشکار افزایش یابد. این رفتارها اغلب توسط مربیان، طرفداران و بازیکنان پذیرفته است، ولی برای ورزشکار یک آسودگی جزئی و موقت ایجاد می‌کند.

۲. افزایش موفقیت به‌وسیله موادمخدر: روش خطرناک‌تر دیگر برای کنترل رفتار در طی اجراء استفاده از موادمخدر است. این رشد اپیدمی در ورزش مثال دیگری از امتناع ورزشکاران از حمایت حرفه‌ای است و در عوض آنان سعی می‌کنند احساسات خود را با رفتارهای خود ”سرکوب‌کننده“ کنترل کنند. استفاده از موادمخدر و استروئید در المپیک مثال خوبی از اهمیت این مشکل است. ورزشکار از روی استرس، افسردگی، درد یا خستگی به‌جای کمک از روان‌شناس ورزش حتی اگر این روش غیرمنطقی و خطرناک باشد، به موادمخدر روی می‌آورد. ورزشکاران ادعا می‌کنند که موادمخدر موفقیت آنها را افزایش می‌دهد ولی اغلب این موارد، فقط به کاهش استرس کمک می‌کنند.

● تکنیک تفکر مثبت در ورزشکاران

”کدام‌قسمت لیوان را می‌بینید؟ چرا؟“ در پاسخ به این سؤال، کم هستند افرادی‌که می‌گویند: نیمه پر لیوان. در حقیقت گرایش بیشتر مردم، به بخش منفی است، یعنی نیمه خالی لیوان. در ابتدا این مسئله تنها یک آمادگی قبلی به‌نظر می‌رسد، ولی سپس به‌طور اجتناب‌ناپذیری به یک عادت تبدیل می‌شود.

با وجود تفاوت زیادی که بین افراد هست. افرادی هم با وجود دارند که هنگام باز کردن در یک اتاق ناشناخته (مانند زندگی)، چیزهای مطلوب و دلخواه خود را می‌بینند (یا سعی می‌کنند ببینند). و برعکس، بعضی نیز به‌طور ذاتی، اول به چیزهای نامطلوب جلب می‌شوند. علت این واقعیت ریشه در روان‌شناسی دارد که در تجربه زندگی روزمره فرد تأیید یا تکذیب می‌شود.

بی‌شک تفکر مثبت در هر فردی وجود دارد. در برخی این تفکر مثبت روشن است و آشکارا خود را نشان می‌دهد، در برخی دیگر باید آن‌را با نور جستجو کرد. بنابراین، تفکر مثبت قبل از این‌که یک تکنیک آمادگی روحی و ذهنی باشد، فلسفه‌ای از زندگی است. بدون این تماس درونی، یعنی بدون جستجوی این افکار مثبت موجود در دیگران، استفاده از این تکنیک مهم آموزش ذهنی و روانی واقعاً مشکل و تقریباً غیرممکن است.

● تکنیک تفکر مثبت

اجرای این تکنیک آنچه اهمیت دارد این است که روان‌شناسی ورزشی باید ورزشکار را به‌خوبی بشناسد، به‌طوری‌که بداند آمادگی اولیه او برای ”مثبت اندیشیدن“ چقدر است. همچنین لازم است که بفهمد فردی‌که می‌خواهد آمادگی روحی کسب کند، چگونه با حوادث مثبت و منفی زندگی برخورد می‌کند و قبل از انجام هرچیزی، به‌نظر خود پیروز است یا شکست خورده.

همچینن با شناخت عناصری همچون جسارت، شانس و تقدیر، ارزیابی اعتمادبه‌نفس و خودکفائی ورزشکار امکان‌پذیر است. با آگاهی از این که اغلب کسانی که به‌جنبه‌های منفی هر چیز فکر می‌کنند، احتمالاً اعتمادبه‌نفس پائینی دارند، راه درست این است که روان‌شناس در آغاز به ورزشکار کمک کند تا عناصر مثبت وجود خود را جستجو کند، تا بتواند او را از وضعیت موجود رهائی بخشد. با تمرین جابجائی و تغییر دادن افکار منفی، دیدن جنبه‌های مثبت، متوقف کردن افکار سیاه و پیش راندن افکار روشن، کم‌کم آنچه که یک نیرو به‌نظر می‌آید، به یک عامل طبیعی و ذاتی تبدیل می‌شود.

با این تکنیک، ورزشکار کشف می‌کند که مثبت اندیشیدن را آموخته است و به‌دلیل اینکه تفکر مثبت ”مسری‌“ است، بدون این‌که خود متوجه باشد، این مثبت‌اندیشی را به دیگران منتقل می‌کند. این بهترین اثبات برای درک، پذیرش و اجراء این تکنیک است.

منبع: روانشناسی جامعه / سال سوم / شهریور ۸۴