از سرگذشت موسسه مدیریتی هندوستان درس بگیریم

آموزش به کارآفرینان هند

تی تی رام موهان (T.T. Ram Mohan )یادآور می‌شود در مدل اقتصادی در نظر گرفته شده توسط اولین نخست وزیر هند، جواهر لعل نهرو، دولت موظف بود رشد و توسعه هندوستان را هدایت کند. شرکت‌های بزرگ عام درصنعت استیل، دفاع، نیرو و آبیاری اولین مراکزی بودند که برای هند مدرن الگو قرار گرفتند. الگو‌های دیگر موسسات دولتی آموزش عالی بودند که به منظور تربیت کارکنان شرکت‌ها و موسسات تاسیس شده بودند.

بعضی از آن الگو‌های اولیه موفق نبوده و خصوصی سازی شدند، ولی لازم به ذکر است که موارد مطروحه دوم به قدری موفقیت داشتند که هم‌اکنون بخشی از تاریخچه رشد و توسعه هند محسوب می‌شوند. موسسات فناوری هندوستان، یا ITT، که نهرو در دهه ۱۹۵۰ بنا کرد مهندسان زبده‌ای را تربیت کرد که موسس شرکت‌های بسیاری در«سیلیکون ولی» بودند. و موسسات مدیریتی هند یا IIM در تربیت CEO‌های(مدیران ارشد) آینده هند شهرت خوبی کسب کرده‌اند.

اولین IIM در سال ۱۹۶۱ در کلکته تاسیس شد ولی دومی که دو سال بعد در احمد آباد، گوجارات تاسیس گردید حائز اهمیت است. این موسسه اغلب در صدر تحقیقات رسانه‌ای دانشکده‌های مدیریت قرار داشت. حال چطور شد که موسسه IIM-A به این موفقیت دست یافت؟ آقای رام موهان تصمیم دارد این سوال را پاسخ دهد «جزء به جزء یا بهتر است بگوییم آجر به آجر سرخ» چرا که ساختمان‌های محوطه نمای آجر سرخ دارند. لازم است بدانیم با آنکه سرمایه اولیه موسسه از دهلی نو است ولی کارشناسان آن دولتی نیستند. IIMها شرکای علمی خود را از خارج آوردند، دانشگاه مدیریت اِسلون MIT برای موسسه‌ای که در کلکته است و دانشکده تجارت‌هاروارد برای موسسه IIM-A، و این شراکت تحولی در آموزش مدیریت در کشور ایجاد کرد. البته این مساله گویای این نیست که چطور احمد آباد بهتر از کلکته عمل کرده است. در اینجا نقش مدیر کل موسسه، آقای راوی متهای، را نباید فراموش کرد. کتاب آقای رام موهان در واقع در مدح این فرد است. متهای در راه‌اندازی و توسعه IIM-A موفقیت بسیاری داشت چرا که از کارشناسان و استعدادهای خارجی استفاده کرد. بعد از آنکه وی در سال ۱۹۶۵ مدیریت موسسه را به دست گرفت، شراکت با‌هاروارد را حمایت کرده و بر فنون روش‌های آموزشی ای مانند «مورد شناسی» وارداتی از ماساچوست تاکید زیادی کرد.او همچنین اعضای هیات علمی را از آمریکا آورد.

امروزه IIM-A اعتقاد زیادی به آموزش‌های مبتنی بر مورد شناسی داشته و تاکید بر به کار گیری هیات علمی با تجربه بین‌المللی دارد. این سیاست تا به حال جواب داده چرا که IIM-A رتبه ۱۱ را در جهان کسب کرده است.

با این حال برای مدت کوتاهی IIM-A رتبه جهانی نداشت و این سوال مطرح می‌شد که چقدر این موسسه از غرب آموخته. به دلایل نامعلوم آقای متهای در سال ۱۹۷۱ همکاری IIM-A را با‌هاروارد قطع کرد شاید به این خاطر که بیش از حد مغرور شده بود. خبر خوب آنکه تا آن زمان IIM-A آنقدر از‌هاروارد فرا گرفته بود تا آموزش به چینی‌ها را به دانشجویان هندی بسپارد. و خبر بد اینکه IIM-A می‌توانست انقلابی در تفکر تجاری ایجاد کند ولی نکرد.

آقای رام موهان عنوان نکرده است که چطور هندی‌ها می‌توانستند نوآوری‌های بهتری در تجارت کسب کنند زیرا وی این بخش از زندگی متهای را نادیده گرفته و البته چشم پوشی او از خطا‌های متهای زیان‌آور است.

نحوه آموزش نوآوری به جوانان یک کشور غیرقابل وصف است ولی از سرگذشت IIM-A می‌توان درس گرفت. تاثیر ‌هاروارد و غرب این بود که دانشجویان هندی کورکورانه کارهای غربی‌ها را تقلید کنند. آموزش صحیح تجارت بایستی به دانشجویان یاد دهد که چطور در متن جامعه خود کار کنند و این اتفاقی است که در هند نیفتاده است. آنچه که برای نوآوری در کشور لازم است یک راه میان بر یا راه حل کم هزینه است. به عنوان مثال ساخت خودروهای موقتی به این دلیل که ساخت خودروهای واقعی بسیار گران است، یا مهندسی تجهیزات پزشکی که توسط چندملیتی‌ها با نصف قیمت تهیه شده است معرف اقتصاد کنونی هند است ولی اینها نوآوری‌هایی نیستند که کشورهند به آنها نیاز دارد. هند و به خصوص IIM-A هنوز نتوانسته یک کارآفرینی دارای رتبه جهانی ایجاد کند. آقای چاندا یک مشاور تجاری است. او نویسنده کتاب «تحول بازرگانی» (۲۰۰۱) است که امروزه جزو کتاب‌های درسی رشته مدیریت است.

نویسنده: پرادیپ چاندا

مترجم: مژگان سلیمانی آقچای