نقش های رسانه ها در سیاستگذاری خارجی

تقریباً هیچ ابهامی در ذهن سیاستگذرانی که با آنها مصاحبه شده بود وجود نداشت که رسانه های جمعی سریعترین منبع اطلاعاتی در رویدادهای سیاسی مهم جهان هستند

- به عنوان یک منبع اطلاعاتی سریع و مفید برای تصمیمات سیاسی عمل می کنند.

- به عنوان یك برجسته کننده براولویت های ایالات متحده و ملل دیگر تأثیر می گذارند.

- به عنوان وکیل و نماینده از سوی دیپلمات ها عمل می کنند.

- به عنوان نظام نمادی و نشانه گذار دیپلماتیک با تأثیرگذاری سیاسی عمل می کنند.

- به عنوان ابزار تروریست ها و سازمان های غیردولتی عمل می كنند.

تلویزیون همچنین نقش های دیپلماتیک متفاوتی را از طریق پل های فضایی و مذاکرات روی امواج- که به آن دیپلماسی تلویزیونی گفته می شود- بازی می کند.

● به عنوان یک منبع اطلاعاتی سریع:

رسانه ها غالباً در همان لحظه وقوع رویداد به ما در مورد جنگها، بلایا، هواپیما ربایی ها و انتخابات های اطراف جهان اطلاع رسانی می کنند.

▪ در تهیه این اطلاعات دور و نزدیک جهانی، رسانه ها جمعی چهار نقش متفاوت را به عنوان منابع اطلاعاتی سریع برای سیاستگذاران ایفا می کنند:

۱) استفاده کارگزاران سیاسی ازرسانه های جمعی برای دستیابی فوری به اطلاعات مفید.

۲) استفاده سیاستگذاران ازرسانه های جمعی درمراحل اولیه یک موضوع برای تصمیم سازی

۳) به عنوان تنها منبع اطلاعات سیاسی در مواقع بحرانی

۴) اطلاعات رسانه ها غالباً برای تصمیم سازی حیاتی ترازبیشتراطلاعات رسمی هستند.

۱) سریع ترین منبع اطلاعاتی مفید:

تقریباً هیچ ابهامی در ذهن سیاستگذرانی که با آنها مصاحبه شده بود وجود نداشت که رسانه های جمعی سریعترین منبع اطلاعاتی در رویدادهای سیاسی مهم جهان هستند. البته برخی تمایز ات فکری بر روی چگونگی مفید بودن این اطلاعات وجود داشت که آن هم به دلیل برخی تصمیمات دارای ماهیت واقعی و قائم به ذات بود. برخی کارگزاران سیاسی اشاره کرده اند که درجه مطلوبیت اطلاعات فوری رسانه ها پایین است. در حالیکه دیگران به سرعت تحویل اطلاعات رسانه ها و اهمیت اثرگذاری شان گواهی داده اند: در زمره گروه اول، ویلیام کواند، عضو شورای امنیت ملی دولت کارتر قرار دارد، که شک بسیاری به رسانه ها به عنوان یک منبع اطلاعاتی مفید و سریع داشت و گفت بر روی مسایلی که من با آنها سر و کار داشتم، تلگراف ها اغلب منابع اولیه اطلاعاتی بودند برای نمونه در جنگ ۱۹۷۳ اعراب و اسرائیل هزاران کانال اطلاعاتی دیگر در اختیار داشتم.

دانیل کورتزر، رئیس امور خاورمیانه ای در بخش سیاستگذاری و برنامه ریزی هیأت دولت معتقد است که رسانه ها اطلاعات غیرقابل دسترسی را از منابع رسمی حتی زمانی که کارگزاران در صحنه بودند، را گردآوری کردند.

اکثر پاسخگویان** با هادین کارتر سخنگوی دولت قبلی کارتر و دانیل کورتزر کاملاً موافق بودند که رسانه ها اغلب اوقات اطلاعات را خیلی سریع گردآوری می کنند و می توانند منبع مفیدی از اطلاعات سیاسی باشند. ۸۷درصد پاسخگویان نمونه هایی را ذکر کنند که رسانه ها تنها منابع اطلاعاتی در دسترس برای تصمیم گیری بوده اند. ۶۵درصد موافق بودند که رسانه ها سریعترین منبع اطلاعاتی برای تصمیم سازی بوده اند. شمار بسیار کمی از پاسخگویان ۸/۷ درصد معتقد بودند که رسانه ها سریعترین منبع اطلاعاتی تنها در مواقع بحرانی هستند.

۲) کاربرد رسانه ها در مراحل اولیه چرخه سیاست گذاری

جنبه دیگر نقش رسانه ها به عنوان یک منبع اطلاعاتی سریع، میزان کاربرد آنها در مرحله تعیین و شناسایی مسئله در مراحل اولیه چرخه سیاستگذاری است. ۷۴ صدرد پاسخگویان اشاره کرده اند که رسانه های جمعی در این مرحله تأثیر اندکی دارند در مقابل ۲۸ درصد معتقدند که تأثیری نداردو۴۰ درصد اشاره کرده اند که این تأثیر زیاد یا برجسته است. ۵۳ درصد (کارگزاران سیاست خارجی) پاسخگویان در پیمایش لنیسکی، معتقدند که رسانه ها تأثیر عظیمی بر سیاست در مراحل اولیه چرخه سیاستگذاری دارند و ۸۱ درصد تأکید بر بسیار زیاد یا بسیار کم دارند. در مقایسه با ۲۰ درصدی که رسانه ها را فاقد هیچگونه تأثیری بر روی سیاست دانسته اند.

۳) کاربرد رسانه ها در مواقع بحرانی

نیروهای سیاست خارجی غالباً بر اطلاعات دریافتی از رسانه ها در خلال بحرانها تأکید دارند. ۶۱ درصد پاسخگویان اشاره کرده اند که رسانه ها غالباً سریعترین منبع اطلاعاتی در مواقع بحرانی هستند. به طوری که در هواپیما ربایی twa نشان داده شد که رسانه های جمعی غالباً تنها منبع اطلاعاتی در آغاز یک موقعیت بحرانی هستند و کارشان در سراسر بحران با حجم زیادی ادامه دارد.. مثال: در چریان حمله به نیکاراگوئه در سال ۱۹۷۹ دولت امریکا نتوانست هیچ کاری انجام دهد در مقایسه با آنچه رسانه های خبری انجام دادند.

دکتر جرالد کیپر مشاور ABC در امور خاورمیانه در این مورد می گوید: در هر بحرانی که شما به اطلاعات حال و گذشته آن نیاز دارید، اطلاعات رسانه ها بسیار صحیح و دقیق است و دولت بر آن تکیه می کند.

۳) اطلاعات رسانه ها می تواند حیاتی و حساس باشد.

هارولدساندرس، معاون پیشین وزارت کشورامریكا، اطلاعات اولیه دریافتی از رسانه ها را حیاتی توصیف می كند:"ساعات اولیه جنگ ۱۹۶۷ را هم ما از طریق گزارشهای رسانه ها از پایتخت های گوناگون خاورمیانه نگاه می کردیم. مواد اصلی این گزارشهای لحظه ای از سفارت خانه ها سرازیر می شد که احتمالاً منابع جامع و موثقی داشتند. در یک بحران ما به اطلاعات رسانه ها وابسته هستیم".ساندرس در این اظهار نظر تنها نیست. به طوری كه بسیاری از کارگزاران سیاست خارجی، اظهار داشتند در رویدادهای بحرانی حملات سریع، رسانه ها می توانند اطلاعات بسیار تعیین کننده ای را تهیه کنند. در حادثه هواپیما ربایی TWA سی ان نه تنها اطلاعات را از همه شبکه ها پخش کرد، بلکه قبل از منابع رسمی توانست به واشنگتن بگوید که چه چیزی اتفاق افتاده است و بازیگران چه کسانی هستند. ۸۷ درصد پاسخگویان پیماییش لینسکی با این موضوع موافق بودند که در موقعیت ها و رویدادهای بحرانی و حملات سریع و غافلگیرانه و حوادث تروریستی رسانه ها تنها منابع اطلاعاتی حیاتی و حساس بوده اند.

● نقش رسانه ها: ابزار تروریستی

در بسیاری از منابع دانشگاهی و عمومی در مورد تروریسم گفته شده که تروریست ها از رسانه ها برای تحت تأثیر قرار دادن سیاست خارجی امریکا به طور موفقیت آمیزی استفاده کرده اند. همانند حادثه هواپیما ربایی پرواز ۸۴۷ TWA. اما آیا تروویژن موفق است؛ آیا فعالیت های همه رسانه های مرتبط با تروریست ها به تغییراتی در سیاست خارجی امریکا منجر می شوند. کارگزاران سیاسی مورد پرسش در این تحقیق لینسکی چنین فکر نکردند: آنها موافقند که تروریست ها کاملاً ماهرانه و موثر از رسانه ها برای تحریک واکنش های دولت در مورد اعمالشان استفاده می کنند. اما این اثرگذاری زیاد نیست.

در مورد انتفاضه، اسرائیل اسیران درخواست شده از سوی هواپیما ربایان را آزاد کرد. تروریست ها بااستفاده ماهرانه از رسانه ها این مهم را به انجام رساندند که حرکت هواپیما ربایی ثابت بماند اما ابتکار عمل سیاسی را در دست خود نگهدارند.

این همچنین در مورد دانشجویانی که سفارت امریکا در تهران را اشغال کردند، صدق می کند. اما در مورد دیگر تروریست ها صادق نیست. مثل کشتی اشیل لورو ،کسانی که اصلاً رسانه ها را درک نکردند و دسترسی محدودی به آنها داشتند.

کارگزاران سیاست خارجی کاملاً معتقدند که سازمانهای بیرونی غیردولتی همانند گروههای ترور بااستفاده از رسانه ها اثرگذاری و پیدایی خود را تقویت کردند و قادر به بدست آوردن توجه سطوح بالاتر در دولت شدند. ۸۳ درصد گفتند که رسانه ها سازمانهای بیرونی را تقویت می کنند. ۶۴ درصد گفتند که کاربردرسانه ها سطح توجه بالاتر دولت را جلب می کند (کمتر از ۱۱ درصد گفتند که هیچ اثری ندارد).

كریستوفر وان هالن عضو کمیته روابط خارجی سنا، اصرار دارد که این رسانه ها هستند که جدید هستند نه تروریسم. و اینکه همه امتیازهای سیاسی گرفته شده، نتیجهٔ دسترسی آنان به رسانه هاست.

*ابن مقاله ترجمه بخشی از کتابmass media and american foreign policy است که خودم ترجمه کردم.

**استنادات و آمارهای ذکر شده در این مقاله براساس پیمایش لینسكی (یک محقق امریکایی) در گفتگو و مصاحبه با کارگزاران سیاست خارجی امریکااست

---