تردید بلای جانتان نشود

گروهی از افراد بدون این که به نتیجه تصمیم هایی که گرفته اند, فکر کنند و همه جوانب کار را بسنجند, تصمیم خود را عملی می کنند و منتظر نتیجه می مانند این افراد معمولا خیلی عجله دارند و می خواهند کارهایشان هرچه زودتر انجام شود و به بقیه ماجرا هم کاری ندارند

گروهی از افراد بدون این‌که به نتیجه تصمیم‌هایی که گرفته‌اند، فکر کنند و همه جوانب کار را بسنجند، تصمیم خود را عملی می‌کنند و منتظر نتیجه می‌مانند. این افراد معمولا خیلی عجله دارند و می‌خواهند کارهایشان هرچه زودتر انجام شود و به بقیه ماجرا هم کاری ندارند.

از نظر آنها کسانی که به روش های مختلف فکر می کنند و همه نکات را در نظر می گیرند، افرادی هستند که به مسامحه کاری عادت کرده اند. در مقابل اینها اما عده ای هم هستند که به این راحتی ها زیر بار مسئولیت اجرای تصمیم شان نمی روند و ساعت ها و حتی روزها درباره تصمیم هایی که دارند، فکر می کنند. چنین اشخاصی معمولا بارها و بارها نکات مثبت و منفی فکرشان را ارزیابی کرده و درباره آن با دیگران حرف می زنند تا هیچ اشتباهی در کارهایشان رخ ندهد. این افراد حتی وقتی کسی از آنها بخواهد کاری را انجام دهند، با تردید به پیشنهادش فکر می کنند و نمی توانند خیلی راحت وارد مسیری جدید شوند.

البته فکر نکنید چنین اشخاصی فقط برای اتفاقات مهم و حیاتی زندگی مانند ازدواج یا تعیین شغل با مشکل مواجه هستند، بلکه برعکس، کسانی که نمی توانند درست و بموقع تصمیم بگیرند، حتی ممکن است در مورد مسائل ساده و جزئی و روزمره هم دچار مشکل شوند.

آقای فهیمی که سال هاست چنین شرایطی را تجربه کرده، می گوید خودش هم وضع خوبی ندارد و با این که دیگران فکر می کنند افرادی مانند او فقط برای اطرافیانشان دردسرساز هستند، باور دارد خودشان بیش از هر کس دیگری اذیت می شوند.

او می گوید هر وقت می خواهد کارش را در عمل هم نشان دهد و تصمیمی را که گرفته به دیگران اعلام کند، فکر خاصی به ذهنش می رسد که او را از ادامه کار منصرف می کند. پس از این هم دوباره باید بنشیند و ساعت ها درباره تصمیم جدیدی فکر کند که مشکل قبلی را نداشته باشد. او همیشه تردید دارد و نمی تواند کارها را بدون شک و دودلی به پایان برساند.

بنابراین اگر میان اطرافیان شما هم چنین اشخاصی وجود دارند، آنها را سرزنش نکنید و خیلی تحت فشار نگذارید، زیرا ممکن است خودشان بیش از شما ناراحت باشند و از این وضع رنج بکشند. دکتر بهروز بیرشک نیز با تاکید بر اهمیت این موضوع، یادآور می شود: بسیار مهم است که این ویژگی را نادیده نگیرید و آن را به حال خودش رها نکنید، زیرا فردی که سال ها با این ویژگی رفتاری زندگی کرده است، حتما باید تحت بررسی علمی و دقیقی قرار بگیرد تا مشخص شود این حالت جزئی از ویژگی های شخصیتی وی است یا به عنوان اختلال شناخته می شود.

این روان شناس در گفت وگو با جام جم ادامه می دهد: زمانی که این ویژگی رفتاری حالت شدیدتری پیدا می کند، باید آن را به عنوان یک اختلال شخصیت به حساب آورد که به درمان هم نیاز خواهد داشت.

● این همه تردید، توانتان را می گیرد

می دانید کسانی که همیشه می ترسند و برای انجام دادن کارهای مختلف تردید دارند، دچار چه وضعی هستند؟ تاکنون آنها را از نزدیک دیده اید که وقتی می خواهند تصمیمی بگیرند یا کاری را انجام دهند، چقدر وقت می گذارند و درباره تصمیم شان فکر می کنند اما در نهایت هم از کارشان راضی نیستند؟ اینها همان کسانی هستند که به شک و دودلی عادت کرده اند و به نظر می رسد، نمی توانند تغییری در این وضع ایجاد کنند.

به گفته دکتر بیرشک، چنین اشخاصی چه زمانی که شک و تردیدشان حالت شدیدتری دارد و به نوعی اختلال شخصیت حساب می شود و چه در مواقعی که یکی از ویژگی های رفتاری شان است، تحت استرس و اضطراب هستند و فشار زیادی را از نظر روانی تحمل می کنند. علاوه بر این، چنین وضعی حتی ممکن است به بروز افسردگی و بدبینی شدید نیز منجر شود.

بنابر این در صورت نادیده گرفتن این موضوع، طبیعی است که فرد پایین تر از توانایی های بالقوه اش عمل کند.

از طرف دیگر، آنهایی که شک و تردید دارند باید این نکته را هم در نظر داشته باشند که روان شناسان می گویند تردید می تواند بر عملکردشان هم تاثیر منفی بگذارد. وی با اشاره به این موضوع، ادامه می دهد: اطرافیان و آشنایان براحتی نمی توانند با این نوع رفتار و این همه تردید کنار بیایند و برای همین طبیعی است که بتدریج میان چنین افرادی با دیگران فاصله بیفتد.

در نتیجه دیگر صمیمیتی هم میان آنها وجود نخواهد داشت و همین وضع می تواند موجب انزوا و گوشه گیری این افراد شود.

● این مشکل، حل شدنی است

اگر فکر می کنید این نوع مشکلات غیرقابل حل است و هیچ راهی برای رفع کردنش وجود ندارد، باید نظر دکتر بیرشک را بدانید که می گوید اگر فردی خودش بخواهد تغییر کند و این ویژگی رفتاری را کنار بگذارد، توصیه می شود با مراجعه به روان شناسان و روانپزشکان و مشورت با آنها برای حل مشکلش اقدام کند. بی شک، در این صورت می توان مشکل را برطرف کرد و عوارض ناشی از آن را هم از بین برد.

البته کسانی که وجود این مشکل را نمی پذیرند و اعتقادی به آن ندارند هم می توانند وضع شان را بهبود بخشند، اما در این شرایط، اطرافیان فرد هستند که باید اقدامات اولیه را انجام دهند. این روان شناس با بیان این مطلب، خاطرنشان می کند: کسانی که به چنین فردی نزدیک و مورد اعتمادش هم هستند، می توانند پیشنهاد کنند با مراجعه به متخصصان مشکلش را برطرف کند اما برخی از این افراد خیلی مقاومت نشان می دهند و به این راحتی قبول نمی کنند که ممکن است دچار چنین مشکلی باشند.

در این مواقع هم نباید ناامید شد، زیرا می توان طوری با او رفتار کرد که بپذیرد تحت فشار است و اذیت می شود و برای همین هم ممکن است پیشنهاد شما را برای مشورت با متخصصی در این زمینه قبول کند. روان شناسان و روانپزشکان هم با توصیه های خاصی که دارند و راهکارهایی که ارائه می دهند، می توانند مشکل این افراد را برطرف کنند و آنها را به زندگی معمول و عادی برگردانند.

● توانایی هایی که با تردید از بین می رود

دوست دارد کار جدیدی را شروع کند، اما می ترسد موفق نشود. می خواهد یک کار هنری را امتحان کند ولی شک دارد استعدادی برای این کار داشته باشد. نگران امتحان هایش است و به هر شیوه ای که شده، از آنها فرار می کند چون باور دارد که نمی تواند موفقیتی به دست بیاورد. حتی موقع لباس پوشیدن هم مردد است و می گوید کدام رنگ بهتر خواهد بود.

سال ها همین طور زندگی کرده و با این که مشکلات زیادی هم برایش پیش آمده اما کاری برای تغییر رفتارش انجام نداده است، چون فکر می کند چنین روشی فقط کمی وقتش را می گیرد و در مقابل، باعث می شود کارها را به بهترین شکل ممکن انجام دهد، اما دکتر بیرشک می گوید: شک و تردید بیش از حد موجب می شود فرد توانایی هایش را نادیده بگیرد و نتواند از آنها درست استفاده کند. بنابراین همان طور که گفته شد، تردید داشتن در کارها می تواند باعث می شود فرد پایین تر از توانایی هایش عمل کند.

در کنار این، فشاری که پس از ناکامی بر فرد وارد می شود هم می تواند زمینه ساز بروز مشکلات دیگری باشد که براحتی می توان در زمان مناسب از ایجاد آنها پیشگیری کرد.

وی باور دارد این طرز فکر، اشتغال ذهنی شدیدی برای چنین افرادی ایجاد می کند که می تواند بر عملکرد فردی شان نیز تاثیر زیادی بگذارد. علاوه بر این، این نوع رفتارها باعث بروز اختلالاتی در روابطشان هم می شود و در نتیجه آنها نمی توانند بخوبی با دیگران رابطه برقرار کنند.

مجموع این شرایط هم باعث می شود توانایی های فرد بدرستی مورد استفاده قرار نگیرد و او نتواند آن طور که می خواهد کارها و وظایفش را انجام دهد.

● اگر به فکرش نباشید...

برای برطرف شدن چنین مشکلاتی، پیش از هر چیز خود فرد باید مشکلش را بپذیرد و بخواهد آن را رفع کند. برای همین هم دکتر بیرشک می گوید اگر شخصی نخواهد این خصوصیت رفتاری را بهبود بخشد و اقدامی هم برای این کار انجام ندهد، شک و تردیدهایش حالتی مزمن پیدا خواهد کرد و گسترده تر خواهد شد، به طوری که می تواند در بخش های مختلف زندگی فرد نمایان شود و او را از ادامه کارهایش بازدارد. بنابراین به توصیه این روان شناس، باید هر چه زودتر این مشکل را برطرف کرد و جلوی پیشرفت آن را گرفت. در نتیجه مشورت با روان شناسان و روانپزشکان و پیگیری روش های مورد نیاز برای بهبود فرد می تواند بسیار کمک کننده باشد.

نیلوفر اسعدی بیگی