دوشنبه, ۱۷ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 6 May, 2024
مجله ویستا

كاركردها و مشكلات UN


كاركردها و مشكلات UN

ابتدایی ترین طرح ملموس در راستای تشكیل یك سازمان جهانی تحت نظر و حمایت ایالات متحده امریكا به اواخر سال ۱۹۳۹ بر می گردد

نامگذاری‌ سازمان‌ ملل‌ توسط‌ رییس‌ جمهور «فرانكلین‌ روزولت‌» در سال‌ ۱۹۴۱ از این‌ جهت‌ صورت‌ گرفت‌ كه‌ كشورها را به‌ تداوم‌ جنگ‌ علیه‌ آسه‌ تشویق‌ می‌كرد. این‌ نام‌ برای‌ اولین‌ بار در اول‌ ژانویه‌ ۱۹۴۲ اعلام‌ شد كه‌ ۲۶ كشور جهان‌ طی‌ بیانیه‌یی‌ خواستار اتحاد با یكدیگر به‌ منظور تداوم‌ جنگ‌ علیه‌ دشمنانشان‌ برای‌ كسب‌ صلح‌ و آرامش‌ در سرتاسر جهان‌ شدند. در تاریخ‌ ۳۰ اكتبر ۱۹۴۳ نیاز به‌ یك‌ سازمان‌ بین‌المللی‌ در بیانیه‌ مسكو كه‌ چین‌، بریتانیای‌ كبیر، ایالات‌ متحده‌ امریكا و اتحاد جماهیر سوسیالیستی‌ شوری‌ پای‌ آن‌ را امضا كردند بطور علنی‌ اعلام‌ شد. در كنفرانس‌ دو مبرتون‌ (از آگوست‌ تا اكتبر ۱۹۴۴) چهار كشور شركت‌ كننده‌ در نشست‌، طرح‌های‌ جدیدی‌ برای‌ سازمان‌ ارایه‌ كردند كه‌ در نهایت‌ در كنفرانس‌ یالتا در فوریه‌ ۱۹۴۵ به‌ توافقات‌ لازم‌ در این‌ خصوص‌ رسیدند. در حقیقت‌ می‌توان‌ گفت‌ تمام‌ كشورهایی‌ كه‌ به‌ بیانیه‌ ۱۹۴۵ وفادار مانده‌ بودند همان‌ اعضایی‌ بودند كه‌ آغاز جنگ‌ در آلمان‌ و ژاپن‌ را اعلام‌ كرده‌ و در اول‌ مارس‌ ۱۹۴۲ با تشكیل‌ كنفرانسی‌ در سانفرانسیسكو به‌ اطلاع‌ همگان‌ رساندند. در این‌ گردهمایی‌ بود كه‌ پیش‌نویس‌ سانفرانسیسكو به‌ امضای‌ تمام‌ اعضا رسید و در ۲۴ اكتبر (روز سازمان‌ ملل‌) به‌ رسمیت‌ شناخته‌ شد. اولین‌ اجلاس‌ عمومی‌ این‌ سازمان‌ به‌ تاریخ‌ ۱۰ ژانویه‌ ۱۹۴۶ در لندن‌ برگزار شد كه‌ در این‌ نشست‌ تصمیم‌ بر این‌ شد كه‌ اداره‌ مركزی‌ آن‌ در ایالات‌ متحده‌ قرار گیرد از این‌ رو در دسامبر ۱۹۴۶ با اكثریت‌ آرا هیات‌ عمومی‌ پذیرش‌ هدیه‌ ۵۸ میلیون‌ دلاری‌ «جان‌ دی‌ راك‌ فیلر» را به‌ منظور خرید یك‌ قطعه‌ زمین‌ در كنار (East river)تصویب‌ كردند. در نتیجه‌ شهر نیویورك‌ به‌ عنوان‌ مقر مركزی‌ مجمع‌ عمومی‌ انتخاب‌ شد. در حقیقت‌ UN (سازمان‌ ملل‌) اولین‌ تجسم‌ از شكل‌ واقعی‌ سازمان‌های‌ تشكیل‌ شده‌ در سطح‌ جهان‌ به‌ شمار می‌آید كه‌ ابتدا با همبستگی‌ و اتحاد هم‌ پیمانان‌ جنگ‌ جهانی‌ كه‌ اكثرا از كشورهای‌ اروپایی‌، مشترك‌المنافع‌ و ملت‌های‌ امریكایی‌ بودند شكل‌ گرفت‌. این‌ سازمان‌ ابتدا با هدف‌ صلح‌، تشنج‌زدایی‌ و پیگیری‌ اهداف‌ انسان‌ دوستی‌ در سرتاسر جهان‌ تشكیل‌ شد.

تا آن‌ زمان‌ همفكری‌ و همیاری‌ در میان‌ اعضای‌ سازمان‌ بسیار بی‌سابقه‌ بوده‌. شورای‌ امنیت‌ به‌ اتفاق‌ آرا طرح‌های‌ خود را عملی‌ می‌كرد بطوری‌ كه‌ تمام‌ وعده‌های‌ آن‌ با اعلام‌ جنگ‌ سرد خیلی‌ زود جامه‌ عمل‌ به‌ خود پوشید كه‌ این‌ امر خود به‌ خود به‌ عملكردهای‌ شورای‌ امنیت‌ و سازمان‌ ملل‌ تاثیر چشمگیر و بسزایی‌ گذاشت‌. منشور تشكیل‌ دهنده‌ UN خواهان‌ استفاده‌ از نیروهای‌ نظامی‌ و تشكیل‌ یك‌ كمیته‌ نظامی‌ بود تا از همت‌ اجرایی‌ برنامه‌هایش‌ اطمینان‌ حاصل‌ كند. البته‌ این‌ كمیته‌ شامل‌ درجه‌داران‌ و كارمندانی‌ بود كه‌ در رسیدن‌ به‌ یك‌ توافق‌ چندان‌ متفق‌القول‌ نبودند. از این‌ رو هیچ‌ نیروی‌ نظامی‌ منظمی‌ شكل‌ نگرفت‌ و این‌ امر باعث‌ ایجاد شكاف‌ عمیق‌ در فعالیت‌های‌ دو قطب‌ اصلی‌ شورای‌ امنیت‌ (كمیته‌ انرژی‌ اتمی‌ و كمیته‌ تسلیحات‌ ابزارهای‌ جنگی‌) شد كه‌ در نهایت‌ هیچ‌ گونه‌ هماهنگی‌ در جلوگیری‌ از تولید بمب‌های‌ اتمی‌ و كاهش‌ انواع‌ دیگر تسلیحات‌ جنگی‌ نشد. از این‌ رو اعضا به‌ این‌ نتیجه‌ رسیدند كه‌ حفظ‌ امنیت‌ منطقه‌یی‌ فقط‌ در سایه‌ پیروی‌ و حمایت‌ UNامكان‌پذیر است‌.مطمئنا ابعاد همبستگی‌های‌ جامع‌ و فراگیری‌ همانند سازمان‌ تجارت‌ آتلانتیك‌ شمالی‌(NAto) سازمان‌ ایالات‌ متحده‌ امریكا سازمان‌ تجارت‌ جنوب‌ شرق‌ آسیا و سازمان‌ تجارت‌ ورشو در اجرای‌ هر چه‌ بیشتر سیستم‌UNنوعی‌ «راه‌ میانه‌» بوده‌ و در رسیدن‌ به‌ اهداف‌ سران‌ نقش‌ زیادی‌ داشت‌.مشاركت‌ روسیه‌ با ایالات‌ متحده‌ و دیگر قدرت‌های‌ جهان‌ برای‌ افزایش‌ هر چه‌ بیشتر موفقیت‌های‌ UN در ایجاد صلح‌ و آرامش‌ از نمونه‌های‌ بارز این‌ نوع‌ سیستم‌ به‌ شمار می‌آید. می‌توان‌ به‌ شواهد زیر اشاره‌ كرد: شكایت‌ سوریه‌ و لبنان‌ از اشغال‌ غیر قانونی‌ كشورشان‌ توسط‌ فرانسه‌ و بریتانیای‌ كبیر در سال‌ ۱۹۴۶، تقسیم‌ فلسطین‌ توسط‌ دولت‌ خودمختار اسراییل‌، جنگ‌ بر سر كشمیر میان‌ هند و پاكستان‌ و عقب‌نشینی‌ هلند از اندونزی‌. بنابراین‌ در بسیاری‌ از موضوعات‌ مهم‌ دیگر جهانی‌، قدرت‌های‌ بزرگ‌ در حل‌ و فصل‌ آنها از خود اثرات‌ زیادی‌ به‌ جای‌ گذاشته‌اند.

افزایش‌ فعالیت‌ هیات‌

در پاسخ‌ به‌ محدودیت‌هایی‌ كه‌ جنگ‌ سرد به‌ شورای‌ امنیت‌ وارد كرد ایالات‌ متحده‌ امریكا، بریتانیا، فرانسه‌ و دیگر ملل‌ جهان‌ تلاش‌ كردند تا مجمع‌ عمومی‌ را در كنار آزادی‌ عمل‌ خود افزایش‌ دهند. در این‌ مجمع‌ ایالات‌ متحده‌ امریكا و بریتانیا در میان‌ كشورهای‌ مشترك‌المنافع‌ و امریكای‌ لاتین‌ دارای‌ بیشترین‌ قدرت‌ حمایتی‌ در سطح‌ جهان‌ بودند.بطوری‌ كه‌ اتحاد جماهیر شوروی‌ فقط‌ توانست‌ بلوك‌های‌ كوچكتر را در كنار هم‌ جمع‌ كند كه‌ برای‌ انتخاب‌ چندان‌ تاثیرگذار و موثر نبود.

از سوی‌ دیگر بحران‌ كره‌ در سال‌ ۱۹۵۰ از مهمترین‌ و مشكل‌ترین‌ مسائل‌ جهان‌ به‌ شمار می‌آمد.در این‌ زمان‌ اتحاد جماهیر شوروی‌ به‌ سبب‌ عدم‌ پذیرش‌ عضویت‌ جمهوری‌ خلق‌ چین‌ به‌ عنوان‌ یك‌ عضو جدید از سوی‌ شورای‌ امنیت‌ تحریم‌ شده‌ و حق‌ رای‌ دادن‌ نداشت‌. از این‌ رو شورای‌ امنیت‌ در ایجاد یك‌ ارتش‌ مسلح‌ به‌ منظور دفع‌ حمله‌ كره‌ شمالی‌ از كره‌ جنوبی‌ ناتوان‌ ماند. در این‌ زمان‌ سازمان‌ جوانی‌ برای‌ عملی‌ كردن‌ اهداف‌ سیاسی‌ در سطح‌ جهان‌ با عنوان‌ اولین‌ ارتش‌ UN شكل‌ گرفت‌ كه‌ ایالات‌ متحده‌ توانست‌ در این‌ سازمان‌ نیز بخش‌ عمده‌یی‌ از نیرو و ابزارهای‌ مورد نیاز جنگی‌ را فراهم‌ كند. به‌ علاوه‌ UN‌ برای‌ بحران‌های‌ آتی‌ آماده‌ شد. البته‌ این‌ امر دقیقا مصادف‌ با پذیرش‌ «اتحاد برای‌ صلح‌» از سوی‌ مجمع‌ عمومی‌ بود و اجازه‌ داد از معیارهایی‌ در تساوی‌ «رای‌» در شورای‌ امنیت‌ استفاده‌ شود كه‌ مجمع‌ برای‌ این‌ منظور چندین‌ جلسه‌ كوتاه‌ تشكیل‌ داد. با این‌ طرح‌ بسیاری‌ از مناطق‌ برای‌ مداخله‌ آزادانه‌ جخ‌ باز شد كه‌ واكنش‌ قدرت‌های‌ بزرگ‌ زمینه‌ساز اینگونه‌ فعالیت‌ها بود. با وجود اینكه‌ كشمكش‌ برای‌ استقلال‌ در مراكش‌، الجزایر و جاهای‌ دیگر ادامه‌ داشت‌ قدرت‌های‌ مستعمراتی‌ ادعا كردند اگر چه‌ این‌ جنگ‌ها ستیز داخلی‌ بوده‌ ولی‌ آنها در شورای‌ امنیت‌ و اجرای‌ راه‌ حل‌های‌ مختلف‌ برای‌ رسیدن‌ به‌ صلح‌ دارای‌ جایگاه‌ خاص‌ خودشان‌ هستند.

افزایش‌ نقش‌ دبیركل‌

همزمان‌ با افزایش‌ فعالیت‌ مجمع‌ اهمیت‌ دبیركل‌ بالاتر می‌رفت‌. Trygve Lie(دبیركل‌) تلاش‌های‌ بی‌شایبه‌ خود را برای‌ گرفتن‌ اتفاق‌نظر جهانیان‌ در خصوص‌ حل‌ بحران‌هایی‌ مثل‌ كره‌ به‌ كار انداخت‌ اما به‌ تنهایی‌ به‌ سرانجام‌ خوبی‌ نرسید بلكه‌ خصومت‌ شوروی‌ و كاهش‌ میزان‌ تاؤیرگذاری‌ را نیز به‌ دنبال‌ داشت‌. اما در مقابل‌ با عملی‌ شدن‌ دیپلماسی‌ Dag Hammarskjold همكاری‌ و مشاركت‌ دبیران‌ كل‌، آزادی‌ عمل‌ بیشتری‌ را به‌ دست‌ داد. در شورای‌ امنیت‌ علاوه‌ بر سازمان‌دهی‌ و تشكیل‌ نیروهای‌ نظامی‌ در UN برای‌ حل‌ بحران‌ سویس‌ مباحث‌ و موضوعات‌ دیگر نیز به‌ مجمع‌ عمومی‌ آورده‌ شد كه‌ روابط‌ و تبادل‌ نظرات‌ تنگاتنگ‌ را میان‌ دبیران‌ و كشورهای‌ جهان‌ ایجاد كرد.


شما در حال مطالعه صفحه 1 از یک مقاله 2 صفحه ای هستید. لطفا صفحات دیگر این مقاله را نیز مطالعه فرمایید.