عزم جهانی برای محدود کردن مصرف سیگار

با تلاش شرکت های بزرگ تولید سیگار برای کسب بازارهای پرجمعیت و جوان کشورهای در حال توسعه فروش جهانی سیگار رشدی ۲ درصدی داشته است عزم جهانی برای محدود کردن مصرف سیگار شرکت های بزرگ تولید توتون و سیگار به آسانی از بازارهای پررونق خود دست نمی کشند

با تلاش شرکت‌های بزرگ تولید سیگار برای کسب بازارهای پرجمعیت و جوان کشورهای در حال توسعه فروش جهانی سیگار رشدی ۲ درصدی داشته است

عزم جهانی برای محدود کردن مصرف سیگار شرکت‌های بزرگ تولید توتون و سیگار به آسانی از بازارهای پررونق خود دست نمی‌کشند. بازارهایی که به رغم هشدارهای مکرر مسوولان بهداشتی سالانه رشدی معادل ۲ درصد، آن هم بیشتر در آسیا و آفریقا داشته است. به نظر می‌رسد فقط پیام‌های بهداشتی و قوانین کشوری نمی‌توانند قدمی موثر برای محدود کردن مصرف سیگار باشند و مبارزه با این مشکل عزم جهانی را می‌طلبد...

شرکت‌های بزرگ بین‌المللی مانند فیلیپ موریس و British American Tobacoo در انگلستان مجبور شدند آگهی‌های خود را محدود کنند. در آفریقای جنوبی باید روی پاکت محصولات خود هشدارهای سلامتی را بزرگ‌تر چاپ کنند و دولت‌های فیلیپین و مکزیک مالیات بیشتری از آنها بابت فروش محصولات‌شان طلب می‌کنند.

همزمان، این شرکت‌ها میلیاردها دلار بابت لابی کردن و ایجاد امکانات جدید فروش در آفریقا و آسیا هزینه کرده و حاضر شده‌اند در استرالیا مبلغ هنگفتی که میزان آن هنوز فاش نشده است، برای پخش آگهی‌های خود از کانال‌های تلویزیونی بپردازند. تلاش این شرکت‌ها برای مقابله با موج ضدسیگار در آستانه گردهمایی مسوولان بهداشتی ۱۷۱ کشور در اروگوئه که با هدف شکل بخشیدن به یک پیمان جهانی منع کشیدن سیگار گرد هم آمده‌اند، شدت گرفته است.

از جمله اینکه امسال شرکت فیلیپ‌موریس، بزرگ‌ترین شرکت تولیدکننده سیگار در جهان، از دولت اروگوئه به دلیل آنچه وضع قوانین افراطی منع سیگار خوانده شده ادعای خسارت کرده است. به گفته مسوولان سازمان بهداشت جهانی، این دعوای حقوقی در واقع با هدف ایجاد وحشت در دولت اروگوئه و سایر دولت‌هایی انجام گرفته که برای پیشبرد یک پیمان جهانی منع کشیدن سیگار و اعمال محدودیت های بیشتر برای فروش این محصول قرار است این هفته در کشور اروگوئه گرد هم بیایند. سازمان بهداشت جهانی معتقد است تولیدکنندگان بزرگ سیگار سعی دارند با طرح دعاوی در دادگاه‌های بین‌المللی و تقاضای خسارت‌های هنگفت، کشورهای با درآمد پایین یا متوسط را تهدید کنند.

از سوی دیگر پیترنیکسون، سخنگوی شرکت فیلیپ‌موریس اعلام کرده شرکت وی با همه دولت‌هایی که بازار را در اختیار محصولات قانونی مخصوص بزرگسالان قرار دهند، مایل به توافق است. ولی با تکذیب ادعاهای سازمان بهداشت جهانی تاکید می‌کند «طرح دعاوی حقوقی فقط با هدف مقابله با قوانین افراطی ضدسیگار و حفاظت از نشان تجارتی و حقوق مالی شرکت صورت گرفته است.»

● بازار مصرف سیگار

بازارهای مصرف سیگار در اروپا و آمریکای شمالی رو به افول است و در حالی که برخی کشورهای آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین قوانین ضدسیگار را محکم‌تر می‌کنند و در جدال بین عواید سرشار حاصل از فروش سیگار و سلامتی ملت خود، دومی را انتخاب می‌کنند، با تلاش شرکت‌های بزرگ تولید سیگار برای کسب بازارهای پرجمعیت و جوان کشورهای در حال توسعه، فروش جهانی سیگار رشدی ۲ درصدی داشته است.

در این تلاش همه‌جانبه فقط دولت اروگوئه مورد حمله حقوقی شرکت‌های بزرگ سیگارسازی قرار نگرفته؛ شرکت فیلیپ‌موریس علیه دولت برزیل به دلیل چاپ تصاویری روی جعبه‌های سیگار که به گفته این شرکت به جای پیام بهداشتی حاوی مضامین توهین‌آمیز بوده اقامه دعوی کرده است. در ایرلند و نروژ نیز شرکت‌های وابسته به شرکت فیلیپ‌موریس از دولت‌های این کشورها به دلیل ایجاد اعمال محدودیت در نشان دادن محصولات‌شان در فروشگاه‌ها شکایت کرده‌اند و در استرالیا نیز وقتی دولت اعلام کرد که شرکت‌های فروش سیگار اجازه چاپ آگهی‌های جذاب روی پاکت‌های سیگار را ندارند و بسته‌بندی این محصولات باید به رنگ سفید یا قهوه‌ای باشند، فیلیپ‌موریس صراحتا وارد تبلیغات انتخاباتی شد و از رسانه‌های رقیب حمایت کرد.

اما در سوی دیگر جهان در اندونزی، پنجمین بازار بزرگ جهانی مصرف سیگار، قوانین محدودکننده شفافی بر ضد مصرف سیگار وجود ندارد. در اندونزی تبلیغات سیگار از تلویزیون یا در سینما پخش می‌شود. بیلبوردهای بزرگ تبلیغ سیگار را می‌توان در بزرگراه‌ها مشاهده کرد. بازاریابان شرکت‌های سیگارسازی در کنسرت‌ها یا مسابقات ورزشی به نوجوانان مراجعه می‌کنند. شخصیت‌های کارتونی سیگار می‌کشند و فروشگاه‌ها به نوجوانان سیگار می‌فروشند. مسوولان اندونزی در توجیه مساله می‌گویند تولید سیگار برای کشور آنها اشتغال‌زاست و از سوی دیگر فقط شرکت فیلیپ‌موریس سالانه ۵/۲ میلیارد دلار مالیات به دولت این کشور می‌پردازد. بسیاری حدس می‌زنند که این شرکت‌ها برای دسترسی به بازارهای کشورهای در حال توسعه مبالغی به صورت غیررسمی و رشوه پرداخت می‌کنند.

British American Tobacoo، دومین شرکت بزرگ سیگارسازی جهان با فروش ۲۳ میلیارد پاکت سیگار و سود سالانه ۴/۴ میلیارد دلار، میلیون‌ها دلار در مذاکرات‌اش علیه اقدامات بهداشتی ضدمصرف سیگار از جمله ایجاد محیط عاری از دود که از سیاست‌های اتحادیه اروپاست هزینه کرده است.

مسوولان شرکت‌های بزرگ سیگارسازی در فیلمی که به تازگی در وب‌سایت خود به نمایش گذاشته‌اند مدعی شده‌اند اعمال محدودیت‌های بیش از اندازه مانند وضع مالیات‌های جدید یا محدودیت برای نمایش محصولات آنها، بدون تاثیر در سلامت جامعه علاوه بر خسارت‌های مالی به کشاورزان و کارگران شاغل در این حرفه فقط به ایجاد بازار سیاه سیگار کمک می‌کند که این مساله به نوبه خود به نفع قاچاق دختران و زنان، قاچاق مواد مخدر، اسلحه و اشاعه تروریسم تمام می‌شود.

منبع: ۱۳ نوامبر ۲۰۱۰ N.Y Times

مترجم: مرجان یشایایی