توصیه‌های عملی به معلمان برای تربیت اخلاقی دانش‌آموزان

مدرسه مانند خانواده، عامل مهمی در پرورش جسمانی و روانی کودک و نوجوان است. کودک از روش کار مسؤولان و معلمان مدرسه، نحوه اعمال انضباط آنها، طرز برخوردشان با شاگردان، تشویق‌ها …

مدرسه مانند خانواده، عامل مهمی در پرورش جسمانی و روانی کودک و نوجوان است. کودک از روش کار مسؤولان و معلمان مدرسه، نحوه اعمال انضباط آنها، طرز برخوردشان با شاگردان، تشویق‌ها و تنبیه‌ها و قدرت دافعه و جاذبه آنها تأثیر می‌پذیرد.

معلمی که بر مسند تعلیم جای گرفت و بدین مقام بزرگ نائل آمد بایستی شاگردان را به اصلاح ظاهر و باطن و تقوی دعوت نماید و خویشتن را پیش از همه مقید به مراعات تقوی در همه زمینه‌ها کند، تا شاگردان به اعمال او اقتدا کنند و از گفتارش سود ببرند. پس جا دارد توصیه‌های عملی تربیت اخلاق را که از طرف معلمین می‌توان اعمال کرد بر شماریم.

۱) تکرار و تمرین: منظور این است که شاگردان را به اعمالی که مقتضای منطبق شدن به اخلاق مطلوب است وادار ساخت از قبیل: شجاعت، اعتدال، …

۲) فراهم نمودن امکان همنشینی ودیدار با نیکوکاران و کسانیکه به داشتن فضایل اخلاقی مشهورند چرا که طبیعت و سرشت انسان خوبی و بدی را از دیگران می‌آموزد.

۳) تقدم تشویق بر تنبیه: که باید رعایت شود و چنانچه کودک یک بار عمل غیر اخلاقی انجام داد، بایستی نادیده گرفته شود زیرا اظهار گناه بر جسارت کودک می‌افزاید و چنانچه دوباره گناه کرد بایستی در نهان او را سرزنش کرد و گناه او را بزرگ شمرد و به او بگوییم: بترس که مردم بفهمند تو گناه کردی و رسوا شوی.

۴) چنانچه کودک مرتکب عمل اخلاقی و نیک شود بایستی پاداش خشنود کننده‌ای دریافت کند و در میان دیگران تشویق شود.

۵) بداند که ارتقاء مقام در بخشیدن و گشاده دستی است و بخل ورزیدن و چشم داشتن به دست و مال دیگران نشانه فرومایگی و خواری است و بایستی برای دست یافتن به آینده روشن از امروز سعی و مجاهدت را آغاز کرد.

۶) بیاموزد که به معلم و مربی و پدر و مادر و تمام کسانی که از او بزرگتر هستند بایستی احترام گذاشت و از آنها اطاعت کرد.

۷) در تربیت اخلاقی کودک بایستی از کودکی شروع کرد و پس از اینکه انسان به بدی وشر و پستی عادت کرد کار تربیت دشوارتر خواهد بود

۸) تربیت اخلاقی را از آسان شروع کرد تا به سخت رسید و طی این مراحل باید به تدریج صورت گیرد.

۹) آداب و سنتها را به آنها آموزش داد و به آنها آموخت که بسیاری از علوم نسل جدید، حاصل تجربه و سخت کوشیهای نسلهای گذشته است.

۱۰) آنچه را که می‌آموزد به تدریج در اعمال و کردارش عملی شود تا انس با صفات اخلاقی پسندیده با جانش اجین شود و بتواند آموخته‌ها را به مرحله عمل درآورد و این میسر نیست مگر اینکه در این مسیر با شور و عشق و مجاهدت در کنار کودک قرار گرفت و ارتباط قوی و دو جانبه‌ای با والدین او داشت تا ان‌شاالله شاهد ارتقاء روحی و فکری و اخلاقی او باشیم.

محمد غرابی