بدنت را آن طوری که دوست داری بساز

رفتن به باشگاه ها برای بدنسازی, ایروبیک و یوگا پدیده این روزهاست

آخ که چقدر خوب می‌شد آدم توی خانه‌اش می‌نشست و در حالت عادی بهترین اندام ممکن را داشت. یعنی از اول تا آخرش یک اندام موزون و هماهنگ داشت و همان را حفظ می‌کرد... زهی خیال باطل! برای رسیدن به طاووس (در اینجا اندام ایده‌آل) کشیدن جور هندوستان (رفتن به باشگاه‌های ورزشی) اجتناب‌ناپذیر است.

این هفته رفته‌ایم به سراغ یک پدیده مثبت. مثبت نه به این معنی که همه ابعادش مثبت است. به این معنی که در نهایت نتایج مثبتی خواهد داشت اگر راه درستش انتخاب شود. پدیده این هفته باب شدن رفتن به باشگاه‌های ورزشی است. درست است که این روزها خیلی‌ها فقط برای زیبایی به سراغ ورزش می‌روند، اما در سلامت‌شان بی‌تاثیر نیست: بدنسازی، ایروبیک، یوگا؟ انتخاب شما کدام است؟

● قصه از کجا شروع شد

می‌گویند در بعضی کشورهای باستانی چاق بودن نشانه اعیانی بوده است. هر چه شکم پروارتر میزان دارایی و ثروت هم بیشتر! به همین خاطر کم‌کم مفهوم زیبایی متفاوت با گذشته شده بود. چاق‌ها به نظر زیباتر از بقیه می‌آمدند چون ظاهرشان با مفاهیمی مثل رفاه و دارایی مترادف بود. سال‌ها طول کشید تا این مفاهیم جای خودشان را با موارد تازه‌ای عوض کردند. شاید پیشرفت‌های پزشکی و فهمیدن این نکته که چاقی تا چه حد می‌تواند به سلامت انسان ضرر برساند یکی از دلایل تغییر ماهیت این مفهوم بود. در دوره جدید شروع تغییر شکل معنای زیبایی به خصوص بین نسلی که فکرشان آماده شکل‌پذیری است، یعنی کودکان با ساخت عروسک‌های باربی بود؛ عروسک‌هایی با چهره‌هایی بسیار زیبا و بی‌نقص و اندام‌هایی لاغر برای زنان و به اصطلاح چهارشانه و عضله‌ای برای مردان. گویا زیبایی چهره‌شان در دوست داشته شدن اندام‌شان نیز موثر بود. این شد که نسل جدید الگوهای تازه ناخودآگاه‌شان را پیدا کردند: رسیدن به اندام ایده‌آل اما لاغر.

● باشگاه بدنسازی امروز زمین کشاورزی دیروز

اما ساختن یک بدن زیبا، دو امتیاز مثبت دارد: یکی اینکه هر بار خودتان را در آینه ببینید نسبت به خودتان احساس خوبی پیدا خواهید کرد و همین احساس در داشتن روحیه‌ای بهتر به کمک‌تان می‌آید. دوم اینکه با آب کردن چربی‌های اضافه به سلامت‌تان کمک می‌کنید و با ورزش استقامت بدنی‌تان را بالا می‌برید.

شاید استارت رفتن به باشگاه در ایران از حدود ۱۰ سال پیش زده شد. مردم کم‌کم فهمیدند اگر پدران و مادران‌شان به‌رغم سن بالایشان به نسبت آنها از سلامت و استقامت بیشتری برخوردار هستند و روحیه بهتری دارند برای داشتن فعالیت‌های بدنی و تغذیه صحیح است. آنها نسل تلاش‌های مداوم بدنی بوده‌اند و اجداد کشاورزشان الگویشان. اما دوره و زمانه ما دوره نشستن روی صندلی، قوز کردن و زل زدن به مانیتور کامپیوتر به بدترین شکل ممکن است. ناهنجاری‌های اسکلتی خطری است که به شدت آینده این سبک زندگی مدرن را تهدید می‌کند. این شد که فعالیت‌های جسمی در محیط‌هایی مثل زمین‌های کشاورزی و باغ‌های اجدادمان، جای خودش را داد به باشگاه‌های بدنسازی. این روزها دیگر بیشتر ما می‌دانیم که اگر همین طوری که هستیم پیش برویم، طولی نمی‌کشد که با بدنی دفرمه، ضعف عضلانی، تنگی نفس و سایر عوارض نداشتن تحرک مواجه خواهیم شد.

● مثلث یوگا، بدنسازی، ایروبیک

اما در باشگاه‌ها چه خبر است؟ چند ورزش هستند که به نسبت سایر ورزش‌ها جای بهتری برای خودشان در بین مردم دست و پا کرده‌اند. ورزش‌هایی مثل ایروبیک، یوگا و بدنسازی در صدر این موارد هستند.

بدنسازی رشته‌ای است که محبوبیتش خیلی زیاد شده. داشتن یک بدن عضله‌ای به خصوص برای جوان‌تر‌ها «ته جذابیت» محسوب می‌شود. باشگاه‌هایی که مربیان مجرب‌تر و دستگاه‌های بدنسازی جدیدتری داشته باشند در اولویت انتخاب جوان‌ها قرار می‌گیرند. هزینه کلاس‌ها متفاوت است، همان طور که گفته شد با توجه به امکانات‌شان با هم فرق دارد. اما کمترین هزینه‌ای که برای ۱۲ جلسه بدنسازی با دستگاه باید بپردازید حدود ۲۶ هزار تومان است. این ۱۲ جلسه می‌تواند به انتخاب خودتان باشد. در ساعات باشگاه هر ساعتی که برایتان مناسب بود بروید و با راهنمایی‌های مربی به انجام حرکات ورزشی بپردازید و از این جهت برای افراد شاغل به خصوص مشاغل آزاد خیلی به درد بخور است. خوبی بدنسازی این است که می‌توانید به وسیله دستگاه‌ها روی عضله مورد نظرتان متمرکز شوید و با انجام حرکات مناسب عضله مورد نظرتان را برجسته یا حتی کوچک کنید.

● عوارض داروها: مراقب باشید

مثل هر پدیده‌ای این پدیده هم نکات مثبت و منفی خودش را دارد. آنهایی که بیشتر از بقیه دوست دارند عضله‌هایشان حجم بیشتری در مدت زمان کمتری پیدا کند، به سراغ داروهای بدنسازی می‌روند. بسیاری از این داروها عوارض مختلفی دارند. یعنی ممکن است ورزشی که به خودی خود برای سلامتی خیلی عالی است تبدیل به عوارضی شود که حتی در مواردی بدون برگشت بوده‌اند. مواردی مثل جوش صورت، تندخویی، فشار خون بالا و تهوع از تاثیرات یکی از این داروهاست. بعضی از این داروها از راه دهانی و خوراکی قابل مصرف هستند و بعضی‌هایشان از راه تزریق. در بعضی موارد دردهای بعد از تزریق موضوع شکایت ورزشکارانی بوده که شاید بیشتر به فکر پرورش اندام بوده‌اند. گونه‌ای از داروها باعث کلفتی صدا، کند شدن رشد موهای سر و زیاد شدن موهای بدن و بعضی‌هایشان موجب آسیب به کبد می‌شوند. این عوارض مربوط به داروهای خانم‌ها و آقایان است. اما داروهای خاص بانوان عوارض به مراتب بدتری دارند. خب چه کاری است؟ حالا عضله‌ها حجم نیاورند. بدن بیچاره چه گناهی دارد؟

● ایروبیک: یک، دو، سه

ما به طور عادی فقط نفس می‌کشیم. اما تعداد کمی از افراد هستند که درست نفس می‌کشند و از اکسیژن بهره کافی را می‌برند. اکسیژن برای سلول‌های بدن و کمک به سوخت و سازشان ضروری است. وقتی بدن در حال فعالیت است ناخودآگاه به اکسیژن بیشتری نیاز پیدا می‌کند. به همین خاطر است که اگر به باشگاه رفته باشید یا از سی‌دی‌های آموزشی استفاده کرده باشید دیده‌اید که مربیان روی نفس کشیدن تاکید ویژه‌ای دارند. ایروبیک یک ورزش هوازی است. به اکسیژن زیادی نیاز دارد و جان می‌دهد برای آنهایی که می‌خواهند وزن کم کنند. در ایران این ورزش برای آقایان جا نیفتاده، اما هم برای خانم‌ها جا افتاده و هم خیلی موثر است. حرکات این ورزش مجموعه‌ای از تحرکات پرسرعت است که هماهنگی اعضای بدن با همدیگر را بالا می‌برد. برای تمرکز هم خیلی مناسب است چون به مرور زمان تعداد حرکات ترکیبی با هم بیشتر می‌شود و وقتی در یک گروه هماهنگ قرار بگیرید خیلی زود متوجه می‌شوید هر چقدر هم سخت باشد باید ریتم گروه را حفظ کنید و روی تک‌تک حرکات تمرکز داشته باشید. هزینه کلاس‌های ایروبیک برای یک ماه، سه جلسه در هفته و هر جلسه یک ساعت، حدود ۱۹ هزار تومان می‌شود که البته بعضی موسسات هزینه جزیی دیگری را برای بیمه کردن شما می‌گیرند. البته اگر کفش و لباس ورزشی مناسب ندارید بهتر است در ابتدای کار به خصوص برای کفش‌تان خوب هزینه بکنید. چون این ورزش روی عضلات پا خیلی خوب کار می‌کند و مرتب باید از این پا به آن پا بشوید. می‌توانید از مربی‌تان برای دانستن اینکه چه کفشی بهتر است سوال بگیرید. یادتان باشد که در صورت احساس هر گونه آزردگی مشکل را با مربی‌تان در میان بگذارید.

● یوگا: همه چیز در خدمت آرامش من

در دوره و زمانه‌ای که آدم یک سر دارد و هزار سودا با همان یک سرش می‌گردد به دنبال یک ذره آرامش. گزینه پیشنهادی در بین ورزش‌ها برای آرامش پیدا کردن علاوه بر تن زدن به آب و شنا، یوگاست؛ ورزشی که محبوبیت بی‌نظیری بین قشر خاصی از افراد پیدا کرده. بعضی‌ها به این ورزش به دید عرفانی نگاه می‌کنند و بعضی‌ها هم عاشق حرکات کششی این ورزش هستند. هرچه هست یوگا گزینه‌ای بسیار مناسب برای آنهایی است که به تمرکز نیاز دارند. کلاس‌های این ورزش هم معمولاً یک‌ساعته هستند. البته برخلاف رشته‌هایی مثل ایروبیک و بدنسازی که در بیشتر باشگاه‌ها پیدا می‌شوند، در تعداد کمی از باشگاه‌ها می‌توانید کلاس‌های یوگا را پیدا کنید. به همین خاطر در معتبر بودن باشگاه و تخصص مربی تحقیق کافی کنید. هزینه‌های این کلاس‌ها هم با توجه به مجرب بودن مربی از چیزی در حدود ۱۵ تا ۲۰ هزار تومان برای چهار جلسه متفاوت است.

● خوب است کمی هم به فکر خودتان باشید

در انتخاب باشگاه و مربی‌تان دقت کنید. قبل از انتخاب، خوب تحقیق کنید. هیچ ایرادی ندارد که از چند نفر از ورزشکاران حاضر در باشگاه راجع به مدت زمان حضورشان در باشگاه، نتیجه‌ای که گرفته‌اند و اینکه کدام مربی بهتر است سوال کنید. حتی می‌توانید با سازمان‌های مربوطه برای دریافت اسامی باشگاه‌های معتبر تماس بگیرید.

نکته دیگر این است که به سن‌تان و نوع حرکات توجه داشته باشید. هر چند احتمالاً مربی به شما در اینکه کدام حرکت‌ها برایتان مناسب‌تر است کمک خواهد داد، اما خودتان هم مراقب باشید. وقتی حرکتی به شدت روی بدن‌تان فشار می‌آورد اوضاع عادی نیست. یادتان باشد قرار است ورزش کنید تا سلامت بمانید نه اینکه سلامتی‌تان را از دست بدهید.

راجع به رژیم‌های غذایی مناسب بپرسید. درست است که خیلی‌ها برای کم کردن وزن ورزش می‌کنند، اما هستند افرادی که از لاغری رنج می‌برند و دوست دارند وزن اضافه کنند. در این میان معمولاً مربیان باشگاه‌ها توصیه‌های غذایی هم می‌دهند. اما قرار نیست هر توصیه‌ای را بپذیرید. بد نیست با متخصصان تغذیه هم مشورت کنید. خودتان هم مراقب خودتان باشید. اینکه مرتباً از فست‌فود استفاده کنید و خروارخروار روغن توی غذاهایتان بریزید و سبزیجات هم مصرف نکنید، اصلاً خوب نیست، بلکه به اعتقاد خیلی‌ها وحشتناک است و پر از عواقب خطرناک! نکته آخر اینکه سعی کنید اصلاً به سراغ داروهای بدنسازی نروید.

می‌توانید برای ورزش کردن سی‌دی‌های آموزشی معتبر را تهیه کنید و این کار را به جای باشگاه در منزل انجام دهید. اما یادتان باشد باشگاه دو چیز دارد که در خانه از آن خبری نیست: اول محیط دسته‌جمعی و فضایی شاد و پرتحرک و دوم مربیانی که در صورت اشتباه انجام دادن حرکات، اشتباه‌تان را به شما گوشزد می‌کنند. در نهایت اگر حال و حوصله باشگاه رفتن را ندارید یا نمی‌خواهید برای ورزش از نظر مالی هزینه کنید، پارک محله را که از شما نگرفته‌اند. کمترین کار این است که می‌توانید راه بروید و روزانه مقداری از وقت‌تان را با روش صحیح به پیاده‌روی اختصاص بدهید. خوب است کمی هم به فکر خودتان باشید.

تارا ذکائی