عراق استقلال می خواهد واشنگتن وابستگی عراق را

رویکرد دوگانه پنتاگون در برابر دولت عراق

۵ سال پیش که سربازان ایالات متحد با ورود به خاک عراق، نظام دیکتاتوری صدام حسین را ساقط کردند و خود بر کرسی قدرت نشستند، سران کاخ سفید گمان نمی‌کردند که بازی با سیاستمداران عراقی به حدی پیچیده شود که روزی آمریکایی‌ها برای بقای در خاک عراق مجبور به بازی با زمان شوند. از آغاز به کار دولت رسمی در عراق و واگذاری امور سیاسی به سیاسیون عراقی مشخص بود که ارتباط مثبت چندانی میان ارتش عراق و ایالات متحده وجود ندارد. ناپیوستگی سیاسی میان ارتش عراق و نیروهای آمریکایی حاضر در این کشور روز جمعه بر همگان مشخص شد؛ روزی که واشنگتن آب پاکی را بر دستان عراقی‌ها ریخته و اعلام کرد که پنتاگون عجله‌ای برای خارج کردن نیروهای آمریکایی از عراق ندارد. همزمان ارتش عراق هم از خرید ۳۶ جنگنده اف- ۱۶ به مبلغ ۴ میلیارد دلار خبر داد.

۴ میلیارد دلار برای کشوری که روزهای دست و پا زدن در ناامنی داخلی و البته تلاش برای بازسازی سیاسی را طی می‌کند، مبلغ کمی نیست. درک هدف ایالات متحده از اظهارنظر اخیر درخصوص تعداد سربازان آمریکایی در عراق کار چندان سختی نیست؛ آمریکایی‌ها نمی‌خواهند با عقب‌نشینی سریع و بی‌برنامه‌ریزی دستاوردهای امنیتی اخیر خود را بر باد بدهند. آنچه که در این میانه مبهم است تلاش عراق برای دستیابی به تسلیحات و تجهیزات پیچیده نظامی است. ساعتی از درج خبر مربوط به تصمیم دولت عراق برای خرید جنگنده‌های اف- ۱۶ نگذشته بود که مقامات ارشد پنتاگون در داخل و خارج از خاک ایالات متحده لب به تحسین اقدام دولت عراق گشوده و اعلام کردند که ایالات متحده باید به دولت عراق در تجهیز نظامی ارتش آن کمک کند. ‌

یک مقام ارشد پنتاگون در این خصوص می‌گوید: بسیاری از مواقع زمانی که وزرای دفاع سایر کشور‌ها به واشنگتن می‌آیند و به دنبال خرید تسلیحات از ما هستند، ترجیح می‌دهیم چشم‌هایمان را بر درخواست‌هایشان ببندیم اما در خصوص عراق اوضاع کاملا متفاوت است. با توجه به تاریخ داخلی و همسایگان عراق این کشور به داشتن ارتش مجهز نیازمند است. عراق در حال حاضر در جایگاه مناسب مالی برای خرید تجهیزات نظامی قرار ندارد. در حالت عادی هم این کشور توانایی مالی لازم را تا چند سال آینده به دست نخواهد آورد. تنها تفسیر موجود از این اقدام عراقی‌ها این است که دولت این کشور به دنبال توانمند کردن ارتش در راستای دفاع از خود بدون کمک‌گیری از نیروهای آمریکایی است. ‌ عراق در جنگ کویت در سال ۱۹۹۰ تمامی تجهیزات نظامی خود را از دست داده و حمله ایالات متحده به این کشور در سال ۲۰۰۳ هم اندک تجهیزات باقیمانده از زمان صدام حسین را نیز منهدم کرد. بدین‌ترتیب عراق با این تصمیم تجهیز ارتش خود را از نقطه صفر شروع می‌کند یعنی، همان بازسازی کامل ساختار نظامی. سخنگوی پنتاگون در این خصوص می‌گوید ارتش عراق چه از نظر تجهیزات و چه از منظر تعداد سربازان در اختیار در مسیر صعود قرار گرفته است.

آنها به سرعت به نیروهای مجهزی تبدیل می‌شوند که نه‌تنها توانایی مقابله با هر تهدید داخلی را در چنته دارند که به راحتی می‌توانند با هر تهدید خارجی نیز مقابله کنند. عراقی‌ها برای دستیابی به ۳۶ جنگنده اف- ۱۶ نیاز به تایید این معامله در پنتاگون، وزارت امور خارجه و کنگره آمریکا دارند. بی‌شک هر ۳ مرجع آمریکایی بی‌اندک چون و چرایی با فروش تسلیحات به عراق موافقت خواهند کرد. چرا که مجهز شدن ارتش عراق به معنای نیاز کمتر به نیروهای انسانی و تجهیزات نظامی آمریکا است. ‌ ایالات متحده از مدت‌ها پیش کمک به تجهیز ارتش عراق را آغاز کرده است. در حال حاضر هلی‌کوپترهای آتش‌بار در مسیر انتقال به عراق قرار دارند. خرید ۴۰۰ دستگاه تانک حامل نیروهای انسانی نیز از جمله برنامه‌های ارتش عراق است. بر این تعداد باید تلاش برای خرید ۶ فروند هواپیمای باری سی- ۱۳۰ را نیز اضافه کرد. همه چیز گویای این است که دولت عراق تلاش برای استقلال نظامی از آمریکا را آغاز کرده است. ‌ آنتونی کوردس‌من از محققان مرکز تحقیقات استراتژیک ایالات متحده در این خصوص می‌گوید، تاریخ سیاسی و موقعیت جغرافیایی عراق لزوم دستیابی این کشور به ارتشی قاعده‌مند را توجیه می‌کند؛ ارتشی که نه‌تنها باید با شبه‌نظامیان مبارزه کند که باید سدی در برابر تجاوزات بیگانگان هم باشد. زمانی که کشوری به دنبال احیای پرستیژ نظامی خود است خرید تجهیزات مدرن مطالبه اولیه و طبیعی آنها است. بدین ترتیب اف- ۱۶ گزینه بسیار خوبی برای عراقی‌ها است. ‌

نکته جالب اینجا است که ایالات متحده موضعی دوگانه در برابر این تصمیم عراق اتخاذ کرده است. کاخ سفید از یک‌سو مخالفت صریح خود را با خروج زودهنگام سربازان آمریکایی از عراق اعلام می‌کند و از سوی دیگر بر تجهیز نظامی ارتش تاکید دارد. ناگفته پیدا است که پنتاگون عجله چندانی بر تجهیز ارتش عراق ندارد. بسیاری از چهره‌های ارشد پنتاگون و کنگره به دنبال کاهش چشمگیر نیروهای آمریکایی در عراق تا پاییز سال جاری بودند. کاخ سفید در این میان بی‌توجه به مطالبات داخلی از کاهش آرام و نامحسوس نیروها سخن می‌گوید. با استناد به بیانیه وزارت دفاع جورج بوش رئیس‌جمهوری ایالات متحده فردا از کاهش ۸ هزار نفری سربازان آمریکایی در عراق تا ۲۰ ژانویه سال آتی میلادی خبر می‌دهد. ژنرال دیوید پترائوس فرمانده ارتش آمریکا در عراق از مدت‌ها پیش مخالفت خود را با این طرح اعلام کرده و ژوئن سال آتی را زمان مناسبی برای کاهش این تعداد از سربازان آمریکایی اعلام کرده بود اما فشارهای داخلی از جانب وزیر دفاع و فرمانده نیروهای مسلح، پترائوس را وادار به عقب‌نشینی کرد. بر اساس طرح جدید پنتاگون سربازان رهایی‌یافته از جنگ عراق به افغانستان منتقل می‌شوند. ‌ مقامات پنتاگون در پاسخ به تضاد میان تجهیز ارتش عراق و تعلل در خارج کردن سربازان آمریکایی از این کشور می‌گویند: نه پای تناقضی در میان است و نه تضاد. سربازان ما به دنبال به ثبات امنیتی رساندن عراق در کوتاه‌مدت هستند و جنگنده‌های اف ۱۶ به دنبال کمک به حفظ این ثبات در درازمدت.

سارا سعیدی