میرزا عبدالله افندی اصفهانی

جنسیت: مرد
نام پدر: عیسی بیک ‌جیرانی تبریزی
تولد و وفات: (۱۰۶۶ -۱۱۳۰) قمری
محل تولد: ایران - اصفهان - اصفهان
شهرت علمی و فرهنگی: عالم امامی و رجال‌شناس
نیای او محمدصالح بیک …

جنسیت: مرد
نام پدر: عیسی بیک ‌جیرانی تبریزی
تولد و وفات: (۱۰۶۶ -۱۱۳۰) قمری
محل تولد: ایران - اصفهان - اصفهان
شهرت علمی و فرهنگی: عالم امامی و رجال‌شناس
نیای او محمدصالح بیک از مقربان درگاه شاه‌عباس او ل و پدر از فضلا و علماء عهد خود بود. در کودکی بعد از فوت پدر و مادرش تحت تعلیم برادرش آقا میرزا محمد جعفر گرفت. علوم دینی را در محضر استادانی چون محقق شیرازی ، میرزا محمد شیروانی ، آقا حسین خوانساری و علامهٔ مجلسی فراگرفت. به گفتهٔ خود نیمی از زندگیش را در سفر بوده است. به خراسان و فارس و حجاز و عراق سفر کرد و از کتابخانه مجلسی در اصفهان و کتابخانه‌های شهرهای گوناگون از جمله کتابخانه‌های مختلف عثمانی دیدن کرد و از کتب آنها بهره‌مند شد. وی به دربار سلطان عثمانی راه جست و آنچنان تقرب یافت که در مجلس او کرسیی خاص خود داشت و لقب افندی را کسب نمود. سپس او ساکن شهر تبریز شد و سالیانی در آنجا زیست و در همان‌جا ازدواج کرد و سرانجام در تبریز درگذشت. آثار بسیاری از او به‌جای مانده ، از جمله: "ریاض‌العلماء و حیاض الفضلاء" ، به عربی که شرح علماء اسلام از زمان غیبت تا سال ۱۱۱۹ق است ، در ۱۰ مجلد که نیمی از ان به علماء شیعه و نیم دیگر به علماء اهل سنهٔ اختصاص یافته؛ "روضهٔ‌الشهداء" به سه‌زبان فارسی ، ترکی و عربی؛ "ثمارالمجالس و نثارالعرایس"؛ به تقلید از کشکول شیخ بهائی؛ حاشیه بر "وافی" ملامحسن کاشانی؛ "صحیفه ثالثه سجادیه" یا "الدر‌المنظومهٔ ‌المأثورهٔ"؛ در دعاهای امام زین‌العابدین (ع) که در صحیفهٔ کاملهٔ اولی و در صحیفهٔ ثانیهٔ شیخ حرٌ عاملی موجود نیست؛ کتاب "الخطب" یا "بساتین‌الخطباء" یا "ریاحین‌القدس" یا "ریاض‌الازهار" یا "عونهٔ‌الخطیب" در سه مجلد؛ "وثیقهٔ‌النجاهٔ من ورطه‌الهلکات"؛ ترجمهٔ "جاماسب نامه" ، از پهلوی به فارسی؛ شرح فارسی بر "شافیهٔ" ابن حاجب؛ "تفسیر سورهٔ واقعه" به فارسی بر "لسان‌الواعظین و جنان المتعظین" ، در چند جلد؛ "الامان‌الواعظین و جنان‌المتعظین" ، در چند جلد؛ "الامان من‌النیران" ، در تفسیر قرآن؛ "رسالهٔ فی وجوب صلاهٔ‌الجمعه".