تک فرزند خوب است یا بد

می گویند تک فرزندها مغرورند, لوس اند, خودخواهند, در عین حال شاگردان زرنگی هستند امروزه تعداد خانواده هایی که تنها یک فرزند دارند بسیار زیاد شده است اما آیا واقعا تک فرزندی به نفع فرزند ماست یا نه

می‌گویند تک‌فرزندها مغرورند، لوس‌اند، خودخواهند، در عین حال شاگردان زرنگی هستند. امروزه تعداد خانواده‌هایی که تنها یک فرزند دارند بسیار زیاد شده است اما آیا واقعا تک‌فرزندی به نفع فرزند ماست یا نه؟!

● تک‌فرزندها در پیدا کردن دوست مشکل دارند؟

تک‌فرزند بودن به این معنی نیست که نتوانید با دیگران ارتباط برقرار کنید. تعداد تک‌فرزندانی که در برقراری ارتباط با همسن و سالان خود دچار اشکال می‌شوند یا نمی‌توانند در یک گروه دوام بیاورند بسیار زیاد است اما به هر حال تمامی تک‌فرزندان این‌طور نیستند و این مسئله به شخصیت و تربیت آن کودک بستگی دارد. باز بودن خانواده و میزان تبادلات افراد خانواده با سایرین در این میان نقشی مهم بازی می‌کند. تک‌فرزندی که تعطیلات را با دخترعموها و پسرخاله‌ها می‌گذراند، دوستانش را به خانه دعوت می‌کند و به منزل آن‌ها می‌رود و... در برقراری ارتباط با سایر همسن و سالانش مشکل ندارد. اما تک‌فرزندی که در خانه حبس می‌شود و والدین او تمایلی به برقراری ارتباط با سایرین ندارند، مسلما لوس و مغرور و گوشه‌گیر خواهد بود. دوستان به‌طور حتم جایگزینی برای خواهر یا برادر نیستند اما به هر حال می‌توانند همراه تک‌فرزند ما ساعات خوشی را بسازند.

● رقابت کردن سخت‌تر است؟

یکی از مشکلات اساسی که تک‌فرزندان با آن روبه‌رو می‌شوند ناتوانی در بحث کردن و دفاع از علایق یا حتی انتخاب است. البته درصورتی که والدین بیش از حد کودک را به‌خود وابسته نکنند و اجازه بدهند مربیان مهد و مدرسه کار خود را انجام دهند، ‌خیلی سریع این دانش‌آموزان نیز برای جلب‌توجه معلم و به دست آوردن جایگاهی در گروه دوستان تلاش خواهند کرد.

● آیا در مدرسه موفق‌ترند؟

تاکنون هیچ تحقیقی نشان نداده که نمرات تحصیلی تک‌فرزندها بهتر از سایر دانش‌آموزان است. شاید نمرات تحصیلی تک‌فرزندها بهتر از نمرات دانش‌آموزانی باشد که ۳ تا ۴ خواهر و برادرند اما نسبت به دانش‌آموزانی که تنها یک خواهر یا برادر دارند بیشتر نیست. اگر همه بررسی‌ها نشان دهد که وضعیت تحصیلی تک‌فرزندها بهتر است، امری طبیعی است زیرا آن‌ها در مرکز توجه والدین قرار دارند و فراموش نکنیم که تک‌فرزندها در مقایسه با سایر کودکان زودتر از سن‌شان بزرگ می‌شوند و مانند والدین یاد می‌گیرند چطور بحث کنند و موضوعات را جدی بگیرند اما این به آن معنی نیست که دچار خطاهای کودکانه نمی‌شوند!

● هرگز احساس کم‌محبتی نمی‌کنند؟

تفاوتی که بین تک‌فرزندها با سایر کودکان است این‌که آن‌ها تنها حاکمان قلب والدین‌شان هستند. البته خانواده‌هایی هم هستند که به‌دلیل مشغله زیاد کاری، چندان توجه زیادی حتی به تک‌فرزند خود ندارند اما به هر حال چون هرگز به‌دلیل آمدن خواهر یا برادر دیگری احساس حسادت نمی‌کنند مجبور نیستند برای جلب کردن توجه والدین تلاش زیادی بکنند. این موضوع را از یاد نبریم که در مرکز توجه بودن باعث می‌شود در آینده برای به دست آوردن عشق دیگران تلاشی نکنیم!

● تحت حمایت بیشتری هستند؟

این موضوع حقیقت دارد چون آن‌ها تنها فرزند خانواده‌ هستند، والدین تمام سعی‌شان را می‌کنند تا آن‌ها را حمایت کرده و پیش ببرند. البته در برخی خانواده‌ها هم دقیقا برعکس است یعنی والدین برای پیشگیری از وابسته شدن کودک به آن‌ها، او را خیلی سریع رها می‌کنند تا مستقل شود. تک‌فرزندها معمولا به‌دلیل حسی که والدین به آن‌ها دارند یا بسیار موفق‌می‌شوند و می‌درخشند یا کاملا برعکس لوس و تنبل از آب درمی‌آیند.

● تک‌فرزندها لوس‌ هستند؟

شاید شما هم دیده باشید که وقتی کودکی لوس یا خودخواه تلقی می‌شود فورا دلیل این خصوصیت را به تک‌فرزند بودن او نسبت می‌دهند. انگار تک‌فرزند بودن می‌تواند به کل، شخصیت یک فرد را تغییر دهد. این موضوع حقیقت ندارد. به صرف نداشتن خواهر یا برادر، قرار نیست تک‌فرزند لوس، خجالتی، خودخواه یا پررو و... شود. شخصیت یک کودک را رفتار والدین می‌سازد. امروز تک‌فرزندها مانند تک‌فرزندان دیروز لوس نیستند چون بسیاری از مادرها خارج از خانه کار می‌کنند و فرزندان خود را به مهد یا پرستار می‌سپارند. بزرگ شدن فرزندان آن‌ها با سایر کودکان باعث می‌شود تا حد زیادی اجتماعی و شبیه به سایر کودکان شوند.

ارتباط برقرار کردن برای تک‌فرزندها کمی سخت است. به او بیاموزید که تمامی افراد نیاز به برقرار کردن ارتباط دارند و برای این‌که در زندگی موفق باشد باید روابط صحیحی برقرار کند. به او بیاموزید برای یافتن تایید دیگران گاهی باید از خود گذشت در عین حال که گاهی نیز برای تایید دیگران نباید خود را فدا کرد

● ۶ توصیه برای این‌که تک‌فرزند، زندگی بهتری داشته باشد

۱) او را تشویق کنید که با سایر همسن و سالانش رابطه برقرار کند

فرزند شما نیاز دارد که با سایر همسن و سالانش رابطه برقرار کند و در جمع آن‌ها پذیرفته شود. سعی کنید دوستان او را به منزل دعوت کنید یا او را در فرهنگسراها یا کلاس‌های آموزشی تفریحی ثبت‌نام کنید.

۲) آنچه را که باید به او بگویید

باید او را به خاطر کار خطایی که کرده مواخذه کنید؟ پس این کار را انجام دهید. هر چه بیشتر با او مدارا کنید از نظر احساسی حساس‌تر می‌شود و شاید در آینده‌ای نزدیک تحمل پذیرفتن احساسات منفی یا رفتارهای خشن را نداشته باشد. اجازه بدهید او نیز مانند سایر کودکان تنبیه شود و ناامیدی را تجربه کند.

۳) جایگاهی بیش از یک کودک به او ندهید

تک‌فرزند شما نباید جایگاهی بیش از یک کودک داشته باشد. آنقدر به او بها ندهید که تبدیل به رئیس خانه شود. نه حرف او باید برتر و بالاتر از حرف شما باشد نه اجازه هر کاری را دارد. این شما هستید که به‌عنوان والد باید برای او تصمیم صحیح را بگیرید.

۴) در تله احساسات نیفتید!

ما همیشه برای فرزندان‌مان بهترین‌ها را آرزو می‌کنیم به‌ویژه اگر تنها یک فرزند داشته باشیم. سعی نکنید آرزوهای‌تان را به فرزندتان تحمیل کنید. این کار باعث می‌شود او فکر کند که باید به آنچه شما می‌خواهید برسد و اگر شکست بخورد احساس کند شما را ناامید کرده است. اجازه بدهید خود او به آرزوهایی که در سر دارد برسد و سر راهش موانع خیلی بزرگ قرار ندهید.

۵) اجازه بدهید خودش باشد!

عقیده خود را هرگز به فرزندتان تحمیل نکنید و هرگاه او از عقیده خود حرف می‌زند او را ابله نخوانید. اجازه بدهید خودش باشد. اگر او به ورزش علاقه‌مند است اما شما بیزارید، این تفاوت بین شماست. سعی نکنید او را شبیه به‌خود بار بیاورید.

۶) برقراری ارتباط را به او آموزش دهید!

ارتباط برقرار کردن برای تک‌فرزندها کمی سخت است. به او بیاموزید که تمامی افراد نیاز به برقرار کردن ارتباط دارند و برای این‌که در زندگی موفق باشد باید روابط صحیحی برقرار کند. به او بیاموزید برای یافتن تایید دیگران گاهی باید از خود گذشت در عین حال گاهی نیز برای تایید دیگران نباید خود را فدا کرد. وقتی فرزند شما مفهوم برقراری ارتباط را بفهمد دوستان خوبی پیدا خواهد کرد.

● تک‌فرزندی خوب است؟

تک‌فرزند بودن خوبی‌ها و بدی‌های خاص خود را دارد. تک‌فرزندها هرگز حس شیرین حسادت به خواهر و برادر را درک نمی‌کنند اما تنها بودن آن‌ها به معنی داشتن شخصیتی خاص نیست. از نظر روان‌شناسان آن‌ها نیز مانند سایر کودکان برای رقابت انگیزه دارند و برخلاف تصور عامه مردم به راحتی ازدواج می‌کنند و ممکن است حتی علاقه‌ای به تک‌فرزند داشتن نداشته باشند. تک‌فرزند داشتن نه بهتر و نه بدتر از چند فرزند داشتن است. هر فرزند جایگاه خود را نزد والدین دارد و هیچ فرزندی نه جایگاه دیگری را برای والدین می‌گیرد و نه شبیه به دیگری است!

منبع : مجله شهرزاد