یکشنبه, ۲۶ اسفند, ۱۴۰۳ / 16 March, 2025
اضطراب شما مثبت است یا منفی

اضطراب یکی از شایعترین اختلالات عصبی است که همه انسانها در شرایط مختلف آن را تجربه میکنند و دارای انواع و درجههای مختلفی است که یکی از انواع آن اضطراب امتحان است که افراد در زمان ارزیابی و معمولا در پایان سال تحصیلی دچار آن میشوند. امید است با ارائه راهحلهای روانشناختی در این مقاله در کاهش اضطراب فرزندان این مرز و بوم قدمی هرچند اندک برداریم...
اضطراب امتحان نوعی مشغولیت ذهنی است که شخص به خاطر نتیجه امتحان به آن دچار میشود. اضطراب امتحان معمولا در افراد با اعتمادبهنفس پایین، منفیگرا و اشخاصی که شکست و تجربههای ناموفق درسی داشتهاند، بیشتر دیده و باعث کاهش عملکرد درسی آنها میشود. اضطراب امتحان گاهی سازنده است و گاهی مشکلآفرین.
● نشانههای اضطراب امتحان سازنده
نوعی از اضطراب است که شخص را بهسوی فعالیت درسی و برنامهریزی منظمتر سوق میدهد و معمولا شخص را فعال و توانمند میکند تا بتواند نتیجه بهتری از مطالعه خویش به دست آورد. نشانههای این اضطراب عبارتند از:
- دانشآموز علاوه بر نشان دادن حساسیت مناسب به درس، روند زندگی معمولی خویش را ادامه میدهد مانند خوردن، خوابیدن و صحبت کردن با خانواده و...
- دانشآموز هنگام مطالعه، نوعی هیجان مثبت دارد.
- بیشترین وقت خود را برای خواندن درس صرف میکند نه همه وقت خویش را.
- با آرامش و اطمینان بیشتری مطالعه میکند.
- عوامل محیطی تاثیر کمتری روی او دارند.
- آنچه را مطالعه میکند به راحتی میتواند در ذهنش نگه دارد یا به حافظه بسپارد.
● نشانههای اضطراب مشکلآفرین
نوعی از اضطراب که با دلهره و تشویش زیاد همراه است و با درگیر شدن ذهن و تصویری مبنی بر عدم موفقیت در امتحان، وسواس تکرار مطالعهکردن مانند خواندن بیش از حد، عدم توجه به خواب، غذا و... همراه میشود. نشانههای این اضطراب عبارتند از:
- با عدم اطمینان درس میخواند.
- در موقع خواندن درس بیشتر به نتیجه امتحان فکر میکند تا به یادگیری.
- پذیرش توانمندیهای خود.
- ایجاد این احساس که من (دانشآموز) تلاش خود را انجام دادهام و حتما موفقیت خوبی را بهدست خواهم آورد.
- توجه به نکات مثبت و موفقیتهای گذشته.
- آن بخش از موفقیتهایی را که در گذشته تجربه کرده در ذهن خود بیاورد.
- برطرف کردن ضعف بنیه علمی.
- تلاش برای برطرف کردن ضعف بنیه علمی از طریق کمک گرفتن از دوستان، معلم یا دانشآموزان زرنگ، کتابهای کمک درسی و...
- مقایسه با خود.
- ایجاد این فکر که هر فردی توانمندیهای مخصوص به خود را دارد.
- پرسش و پاسخهای مکرر.
- پرسش و پاسخهای پیدرپی از خود باعث آگاهی از فرآیند یادگیری، پردازش اطلاعات مجدد و تقویت اعتمادبهنفس بیشتر و در نتیجه کاهش اضطراب میشود.
- استراحت کوتاه بین زمانهای درس خواندن
- توکل به خداوند تبارک تعالی. یاد خداوند آرامبخش دلهاست، در زمان قبل از امتحان به خداوند توکل کنید تا هر آنچه را که خواندهاید به یاد آورید.
● تنفس عمیق
- تنفس عمیق قبل از شروع جلسه امتحان باعث میشود تا اکسیژن بیشتری به مغز برسد و آرامش جسمی بهتری کسب کنید.
- نگاه کردن به یک به یک سوالات. اگر یکباره به همه سوالات امتحانی نگاه کنید، ممکن است بین سوالات به سوالی برخورد کنید که یاد نگرفته باشید و باعث اضطرابتان شود و در نتیجه قدرت پاسخگویی سوالات دیگری را هم که یاد گرفتهاید، از دست بدهید.
● وظایف خانواده
- به فرزندتان یادآور شوید که تو زحمات خود را کشیدهای و نتیجه امتحان هر چه باشد برایتان ارزشمند خواهد بود.
- تلاش کنید تا فضای درون خانواده در آرامش و سلامت روانی باشد.
- سعی کنید در زمان امتحانات از شرکت در مراسم، میهمانیها و رفتوآمدهای خانوادگی و... دوری کنید.
- در صورت وجود مشکل در خانواده، حتیالمقدور در حضور دانشآموز آن را مطرح نکنید.
- با کلام خود سعی در مطرحکردن یا زنده نگه داشتن توانمندیهای مثبت فرزندتان کنید.
- از تحقیر و سرزنش مانند تو حساسیت زیاد به درسداری، بیعرضه هستی و... خودداری کنید.
- ایجاد ارتباط مناسب با فرزند، اگر فرزندتان بخواهد از دلواپسی خود در مورد امتحان به شما بگوید، پنهانکاری نکند یا از بیان احساسش ترسی نداشته باشید.
- شرایط منزل را به گونهای فراهم کنید که فرزندتان زودتر از موعد و شب قبل از امتحان بخوابد.
- ایجاد احساس مثبت در فرزند
- با گفتن این جملات: «ما به توانمندیهای تو آگاه هستیم و...» سعی در ایجاد ارزشهای مثبت کنید.
- پیشنهاد مصرف مواد لبنی مانند شیر، ماست و... مواد قندی در شب قبل از امتحان (بنابر تاکید متخصصان تغذیه) باعث آرامش فرزندتان میشود.
- با حفظ خونسردی و ایجاد آرامش روزهای امتحانی را برای فرزندتان آرام کنید.
- زودتر از موعد فرزندتان را از خواب بیدار کنید تا عوامل محیطی مانند دیر رسیدن، ترافیک و... وی را دچار اضطراب نکند.
دکتر پرویز رزاقی
روانشناس و مدرس دانشگاه
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست