پرورش اندام بینایی

چشم از ارگان‌هایی است که شاید در نگاه اول به نظر بیاید چندان با تغذیه مرتبط نیست ولی مشکلات چشمی‌مانند آب مروارید، آب‌سیاه و خون‌ریزی‌های درون چشمی‌و نیز کم‌بینایی و نابینایی …

چشم از ارگان‌هایی است که شاید در نگاه اول به نظر بیاید چندان با تغذیه مرتبط نیست ولی مشکلات چشمی‌مانند آب مروارید، آب‌سیاه و خون‌ریزی‌های درون چشمی‌و نیز کم‌بینایی و نابینایی در برخی موارد از عوارض بیماری‌هایی مانند پرفشاری خون (هیپرتانسیون)، دیابت و مشکلات عروقی هستند که در ایجاد این بیماری‌ها تغذیه ناصحیح، چاقی و شیوه زندگی ناسالم نقش اصلی دارد.

چشم از ارگان‌هایی است که شاید در نگاه اول به نظر بیاید چندان با تغذیه مرتبط نیست ولی مشکلات چشمی‌مانند آب مروارید، آب‌سیاه و خون‌ریزی‌های درون چشمی‌و نیز کم‌بینایی و نابینایی در برخی موارد از عوارض بیماری‌هایی مانند پرفشاری خون (هیپرتانسیون)، دیابت و مشکلات عروقی هستند که در ایجاد این بیماری‌ها تغذیه ناصحیح، چاقی و شیوه زندگی ناسالم نقش اصلی دارد.

چشم‌ها، شبکه‌ای از سلول‌های حساس هستند که برای عملکرد خود نیاز به مقادیر کافی از ریزمغذی‌ها دارند. کمبود‌های تغذیه‌ای در درازمدت روی بینایی آثار سوء خواهد گذاشت و به همین علت در سراسر جهان در عرصه‌علم چشم پزشکی علاقه زیادی به بررسی نقش تغذیه و مکمل‌های غذایی بر روی سلامتی چشم‌ها و بهبود بینایی وجود دارد.

ویتامین‌های دوستدار چشم

ویتامین‌های A، C، E سه آنتی‌اکسیدان معروف هستند که نقش آنتی‌اکسیدانی و نیز نقش کلیدی در واکنش‌های متابولیک و عملکردی چشم دارندویتامین A نقش بسیار مهمی‌در سلامت چشم دارد و برای تطابق فرد به تغییر نور ضروری است. در موارد استفاده از نور چراغ، کامپیوتر، تماشای تلویزیون و انجام کارهای ظریف چشمی‌مصرف بیشتری در بدن دارد. کمبود شدید این ویتامین همان‌طور که ذکر شد به اختلالاتی چون کاهش بینایی در شب و شب‌کوری می‌انجامد.

گزروفتالمی ‌یا خشکی قرنیه، شب‌کوری، کاهش بینایی در شب و نابینایی در کودکی همگی از عوارض کمبود ویتامین A هستند و متاسفانه افراد زیادی را در کشورهای در حال توسعه دچار کرده است.

آمارها نشان می‌دهد که هرساله ۵/۰ میلیون کودک در سراسر جهان کور می‌شوند که ۷۰ درصد علت آن کاهش شدید ویتامین A در رژیم غذایی است.

بررسی‌های انجام شده در کشور حاکی از وجود کمبود ویتامین A به خصوص در مناطق محروم می‌باشد. بر اساس گزارشات بین‌المللی در زمینه شیوع کمبود ویتامین A در کشورهای شرق مدیترانه، ایران از نظر کمبود در حد متوسط قرار دارد.

ویتامین A و پیش‌سازهای آن در مواد غذایی چون میوه و سبزی‌هایی به رنگ زرد و نارنجی مثل هویج، زرد آلو، انبه و محصولات لبنی و همچنین انواع سبزی‌‌های برگ سبز یافت می‌شود.

این ویتامین همچنین به عنوان یک آنتی‌اکسیدان قوی از سلول‌های بدن از جمله سلول‌های چشمی‌ در مقابل آسیب‌ها و رادیکال‌های آزاد که هر روزه سلول‌ها را تهدید می‌کنند، محافظت می‌کند. ویتامین‌های گروه B ‌اعمال مختلفی به عهده دارند. از جمله در شکل‌گیری گلبول‌های قرمز و رساندن اکسیژن به سراسر بدن از جمله چشم‌ها نقش دارد.

ویتامین B۱‌ در عملکرد سریع ماهیچه چشمی‌و تعادل حرکات چشم نقش دارد. افراد الکلی علایم کمبود شدید این ویتامین را نشان می‌دهند. در سالمندان نیز کمبود این ویتامین دیده می‌شود.

منابع سرشار این ویتامین سبزی‌ها، مخمر و نوشیدنی‌های تخمیری، گوشت و مرغ و ماهی، جگر سالم و تخم مرغ، غلات کامل و موز هستند.

ویتامین دیگر B۲ یا ریبوفلاوین است که در تنظیم سیستم بینایی چشم و ایجاد تعادل و حساسیت بینایی در چشم نقش دارد. در افراد دیابتی دفع ادراری این ویتامین افزایش یافته و در نتیجه میزان نیاز به‌این ویتامین بیشتر خواهد بود. برخی داروها مانند کلروپرومازین و باربیتورات‌ها میزان نیاز به‌این ویتامین را می‌افزایند.

کمبود آن در موارد اولیه عوارضی چون سوزش چشم، ترس از نور، ریزش اشک و همچنین احتمال سریع‌تر ابتلا به آب مروارید را موجب می‌شود. این ویتامین نیز در منابعی چون شیر و فرآورده‌های لبنی گوشت‌های بدون چربی، جگر، سبزی‌ها و میوه‌ها، شیر و غلات کامل یافت می‌شود. ویتامین C که عملکرد ضدپیری نیز دارد در سلامت استخوان‌ها و بافت‌های بدن نقش دارد همچنین موجب سلامت دهان و لثه‌ها، خونسازی و جریان خون مناسب در بدن به ویژه در چشم‌ها می‌شود. تحقیقات نشان داده است که افرادی که در سنین بالا دارای لنز درون چشمی‌سالم و شفاف بوده‌اند در طول زندگی از مقادیر کافی ویتامین C استفاده ‌کرده‌اند.

ویتامین E در دفاع بدن و شکل‌گیری گلبول‌های قرمز نقش دارد و کمبود آن به اختلالات ته‌چشم از جمله تخریب نقطه زرد چشم و بیماری ماکولا دجنریشن می‌انجامد. این بیماری در سنین بالا شایع است. روغن‌های گیاهی مثل بادام زمینی، سویا، ذرت، گلرنگ، آفتابگردان و جوانه‌گندم مهم‌ترین منابع غذایی ویتامین E به‌شمار می‌روند. سایر منابع شامل دانه‌های روغنی، بذرها، دانه‌های کامل(سبوس‌دار) و سبزی‌های برگ سبز است.