نقش لجستیک در توسعه کارآفرینی کشور

تحولات و تغییرات سریع و شتابان جامعه بین المللی, همچنین گذر از جامعه سنتی به جامعه اطلاعاتی و تغییر اقتصاد ملی به اقتصاد جهانی, راهکارهای مختلفی را می طلبد تا از آن طریق, امکان رشد و توسعه اقتصادی, حل معضل بیکاری و ایجاد رفاه و عدالت اجتماعی در جامعه فراهم شود شاید یکی از مباحث جدید و مفاهیم نو, همانا نقش کارآفرینان در توسعه پایدار به ویژه در جوامع خواهان تحول و تغییر با پتانسیل رشد بالاست کارآفرینی ازجمله مفاهیم جدید و مقوله های مطرح در توسعه اقتصادی است

امروزه مساله ایجاد فرصت‏های شغلی و اشتغال در دستور کار همه کشورها ازجمله سازمان ملل و نهادهای وابسته به آن قرار گرفته است. کارآفرینی در جهان امروز، به سرعت در حال پیشرفت است و کارآفرینان به دلایل متعدد از جمله بیکاری، کاهش دستمزدها و نارضایتی شغلی از کار قبلی وارد کارآفرینی می‏شوند و کارآفرینی به عنوان راهی برای برون رفت از بیکاری و رشد اقتصادی در بسیاری از جوامع، معمول است. در ایران نیز در سال‏های اخیر، کارآفرینی به عنوان یک مساله مهم و انسانی در حل معضل بیکاری، مورد توجه برنامه‏ریزان و مسوولان کشور واقع شده است. زیرا گسترش بیکاری، نه تنها عامل مهم جهت کاهش رشد اقتصادی است، بلکه موجب افزایش عارضه‏های اجتماعی و فرهنگی نیز می‏شود. از این رو در این مقاله تلاش شده است که ضمن بررسی وضعیت فعلی کشور چه از نظر اشتغال و چه از نظر دامنه فعالیت‏های لجستیکی، اهمیت گسترش کارآفرینی در کشور از طریق فعالیت‏های لجستیکی بیان شود. بنابراین، پس از تبیین نقش صنایع لجستیکی در اقتصاد جهانی و ایران، مزیت‏های اقتصادی ایران در توسعه فعالیت‏های لجستیکی را برشمرده و راه‏های توسعه کارآفرینی در کشور از طریق فعالیت‏های لجستیکی را مورد بررسی قرار می‏دهیم.

وضعیت فعلی کشور از نظر اشتغال

نیروی انسانی، مهم‏ترین عامل موثر در رشد و توسعه هر کشور است و جمعیت هر جامعه به منزله ثروت ملی آن به شمار می‏آید. در شرایط فعلی کشور، یکی از بحران‏های اجتماعی، مساله اشتغال است از این رو مساله بیکاری در سال‏های اخیر، به عنوان یکی از چالش‏های اساسی اقتصادی و اجتماعی در زمره مهم‏ترین تهدیدهای امنیت و توسعه ملی مطرح شده است. بیکاری به مقیاس وسیع یکی از ویژگی‏های بارز کشورهای در حال توسعه است. عواملی نظیر انفجار جمعیت، ناتوانی بخش‏های تولیدی در جذب نیروی کار، به کارگیری روش‏های سرمایه‏بر به جای کاربر، کمبود سرمایه، انعطاف‏ناپذیری ساخت و تولید، بیکاری پنهان، تعیین دستمزدها بدون توجه به بازدهی نیروی کار و گسترش بی رویه بخش خدمات، زمینه‏ساز مشکل بیکاری در کشورهای در حال توسعه و از جمله کشور ما، شده است.میهن اسلامی ما ایران، جمعیتی جوان دارد و جوانی جمعیت هر چند سرمایه‏ای ارزنده از نظر منابع انسانی در اختیار برنامه‏ریزان کشور قرار داده، اما به واسطه عدم تعادل‏های فراوانی که در اقتصاد کشور وجود دارد، این سرمایه انسانی، خود به معضلی تبدیل شده است و قریب به ۱۵ درصد نیروی فعال کشور بیکار است.این در حالی است که هر ساله بیش از ۱/۵ میلیون نفر که بخش قابل توجهی از آنان (قریب به ۳۰۰ هزار نفر) دارای تحصیلات عالیه هستند، وارد بازار کاری می‏شوند که برخلاف چند دهه اخیر، دیگر دولت در آن کارفرما و استخدام‏کننده بزرگ و اصلی نیست. بنابر قوانین و برنامه‏های پنج ساله توسعه، دولت باید کوچک و کوچکتر شود و نمی‏توان از آن انتظار استخدام و جذب نیروهای تازه وارد به بازار کار را داشت، مگر در حد نیروهایی که به سن بازنشستگی می‏رسند. ضمنا برنامه‏ریزی‏های فعلی، تنها برای ایجاد سالانه ۷۵۰ هزار فرصت شغلی است که آن هم تاکنون محقق نشده است. از این رو امروزه اشتغال مهم‏ترین دغدغه دولت است و به نظر می‏رسد تنها راه ممکن برای رفع این دغدغه، توسعه کارآفرینی است.

ضرورت توسعه کارآفرینی در شرایط کنونی

امروزه، جوامع با تحولات و تهدیدات گسترده بین‏المللی رو به رو هستند. تحولات و دگرگونی‏های نظام اجتماعی - اقتصادی عصر حاضر، ناشی از پیشرفت‏های شگرف علمی و تکنولوژیک است که به نوبه خود به دیدگاه‏ها، ضرورت‏ها و نیازهای جدیدی منجر شده است. برای پاسخ به این نیازها و همراهی با تحولات و دگرگونی‏های مزبور، دیگر نمی‏توان به روش‏ها و فرایندهای موجود اکتفا کرد. از این رو تضمین و تداوم حیات و بقای جوامع، نیازمند تامین راه‏ها و روش‏های جدید به منظور مقابله با مشکلات است. بنابراین، نوآوری، ابداع، خلق محصولات، فرایندها و روش‏های جدید بیش از پیش ضرورت می‏یابد.برای دستیابی به این هدف، سیاستمداران با کمک اقتصاددانان و کارگزاران به دنبال ارائه الگویی هستند که نقش کارآفرینی رادر توسعه همه جانبه به ویژه اقتصاد تقویت کنند. کشورهای پیشرفته صنعتی، خیلی سریع توانستند نقش کارآفرینان را در توسعه اقتصادی کشف کنند و به دنبال توسعه و ترویج چنین فرهنگی در میان مدیران اقتصادی تلاش کرده و در این راستا سیاست‏های حمایتی مناسبی را در تقویت ویژگی‏های کارآفرینانه افراد و بقای روحیه کارآفرینی در سطح جامعه اتخاذ کنند. درواقع امروزه، در عرصه جهانی، افراد خلاق، نوآور و مبتکر به عنوان کارآفرینان، منشأ تحولات بزرگی در زمینه‏های صنعتی، تولیدی و خدماتی شده‏اند و نقش آنان به عنوان موتور توسعه اقتصادی، قهرمانان ملی و توسعه صنعتی، محرک و مشوق سرمایه‏گذاری، عامل ایجاد اشتغال، گزینه اصلی انتقال فناوری و عامل رفع خلل و تنگناهای بازار، در جوامع تبیین یافته است. چرخ‏های توسعه اقتصادی همواره با توسعه کارآفرینی به حرکت درمی‏آیند، از این رو پرورش نیروهای خلاق و نوآور، یکی از مباحث مهم در سطح صنعت، خدمات و دانشگاه‏ها است. امروزه، همگان دریافته‏اند جوامعی که بیشتر به فکر متکی بوده‏اند تا به منابع زیرزمینی، در بلندمدت موفق‏تر و سرفرازتر بوده‏اند. منابع زیرزمینی در کشورهای جهان سوم با وجود مزیت‏های آن ازجمله موانع توسعه‏یافتگی محسوب شده است، در صورتی که نبود این منابع در برخی از کشورها باعث شده است تا آنها با استفاده از نیروی فکر، خلاقیت و ابتکار و در یک کلمه، کارآفرینی، ازجمله کشورهای پیشرو در جهان کنونی شوند. به ویژه در عصر حاضر، که عصر دانایی و خلاقیت و عصر تلفیق اندیشه‏ها و ابتکارات است، توجه به کارآفرینی، در توسعه و پیشرفت کشورها بسیار اهمیت دارد. کارآفرینی از منابع مهم و پایان‏ناپذیر جوامع بشری است، منبعی که به توان و خلاقیت انسان‏ها برمی گردد.افزایش میزان توجه سیاستگذاران، دولتمردان و مدیران به این موضوع حساس و ضروری در جامعه در حال رشد ما، زمینه مناسبی برای بروز استعدادهای افراد کارآفرین را به منظور توسعه اقتصادی کشور فراهم خواهد ساخت که رسیدن به این هدف، نیازمند همکاری نزدیک دولت در تدوین سیاست‏ها، خطمشی‏ها و قوانین و محافل علمی در ارائه راهکارهای اجرایی برای شناسایی، پرورش و شکوفایی استعدادهای این افراد است تا اینکه بتوانیم هرچه بهتر و بیشتر از این ذخایر گرانبها و پایان‏ناپذیر به نحو احسن استفاده کنیم.

تعریفی از فعالیت‏های لجستیکی

مطالعه ادبیات نشان می‏دهد که تعریف یکسانی از خدمات لجستیکی وجود ندارد. یکی از دلایل این مهم، می‏تواند تغییرات سریع کاربردهای لجستیک در دهه‏های اخیر باشد که به طور واضح مشخص کردن دامنه فعالیت‏های لجستیکی را مشکل می‏کند. اما در تعاریف مختلف لجستیک، فعالیت‏های جابه جایی و ذخیره مواد، از فعالیت‏های اصلی لجستیک برشمرده شده است. به طور کلی می‏توان گفت لجستیک، فعالیت‏های مرتبط با دریافت، حمل، نگهداری و تحویل کالا به مشتری را شامل می‏شود.

نقش فعالیت‏های لجستیکی در اقتصاد

فعالیت‏های لجستیکی که به صورت مؤثر و کارا اجرا شوند، نقش حیاتی در اقتصاد کشورها ایفا می‏کنند.

---