چهارشنبه, ۲۶ دی, ۱۴۰۳ / 15 January, 2025
موزه جواهرات ملی زندگی در دریای نور
تاریخچه جواهرات ایران از زمان حكومت صفویه آغاز می‌شود، زیرا تا قبل از صفویه، جواهرات گرانبهایی در خزانه دولتی وجود نداشته است و براساس‌نوشته‌های سیاحان خارجی، پادشاهان صفوی بیش‌از دو قرن (۹۰۷ تا۱۱۴۸ق) دست به جمع‌آوری جواهرات زدند و حتی كارشناسان دولت صفوی جواهرات را از بازارهای هند و عثمانی و كشورهایی مانند فرانسه و ایتالیا خریداری می‌كردند و به اصفهان، پایتخت حكومت، می‌آوردند.
در پایان سلطنت شاه سلطان حسین و با ورود محمود افغان به ایران، خزاین دولت با حمله افغان‌ها غارت شد و مقداری از آنها كه به وسیله محمود افغان به اشرف افغان منتقل شده بود، پس از ورود شاه تهماسب دوم به اصفهان، به چنگ نادر افتاد و از خروج آنها از ایران جلوگیری شد.
بعدا نادر برای پس گرفتن آن قسمت از جواهرات كه به هندوستان منتقل شده بود، نامه‌هایی به دربار هند نوشت، اما جواب نامساعد شنید. پس از لشكركشی نادر به هند (۱۱۵۸ ق)، محمدشاه گوركانی مبالغی نقدینه، جواهر و اسلحه تسلیم نادر كرد. اما بخشی از اموال و خزاینی كه نادر از هندوستان به دست آورده بود به ایران نرسید و در راه بازگشت به ایران از میان رفت. نادر پس از بازگشت به ایران، مقدار قابل ملاحظه‌یی از جواهرات را به رسم ارمغان برای امرا و حكام و شاهان كشورهای همسایه فرستاد.
همچنین مقداری از اشیای نفیس و مرصع را به آستان حضرت امام‌رضا(ع) تقدیم كرد و مقداری را نیز به سپاه خود بخشید. در ۱۱۶۰ ق، پس از قتل نادر، احمد بیگ افغان ابدالی، از سرداران نادر، دست به غارت جواهرات خزانه نادر زد. از جمله گوهرهایی كه از ایران خارج شد و هرگز بازنگشت، الماس معروف كوه نور بود. این الماس در ۱۲۶۶ ق، به ملكه ویكتوریا اهدا شد.
در دوران قاجار مجموعه جواهرات جمع‌آوری و ضبط شد و تعدادی از جواهرات بر تاج كیانی، تخت نادری، كره جواهرنشان و تخت‌طاووس نصب شد. در ۱۳۱۶ ش، قسمت عمده جواهرات به بانك ملی ایران منتقل گردید و پشتوانه اسكناس و بعدا وثیقه اسناد بدهی دولت به بانك بابت پشتوانه اسكناس قرار گرفت. خزانه فعلی در ۱۳۳۴ ساخته و در ۱۳۳۹ با تاسیس بانك مركزی ایران افتتاح و به این بانك سپرده شد. این موزه تا قبل از انقلاب فعالیت داشته و بعد از آن تعطیل و دوباره در ۱۳۶۹ برای عموم بازگشایی شد.
جواهرات مهم این موزه الماس دریای نور، تخت طاووس یا تخت خورشید، تخت نادری و كره جواهر نشان است. موزه جواهرات ملی با مساحتی حدود ۱۰۰۰ مترمربع مجهز به سیستم ایمنی است كه توسط آلمانی‌ها ساخته شده.جواهرات شاخا موزه عبارتند از:
دریای نور كه درشت‌ترین و زیباترین الماس برلیان در میان گوهرهای سلطنتی ایران و یكی از گوهرهای معروف جهان است. گفته می‌شود این الماس هزار سال پیش كشف و استخراج شده است. وزن آن اكنون هفت مثقال و ۲۰ نخود، یعنی در حدود ۱۸۲ قیراط و صورتی است، ولی پیش از تراش، زیادتر از این بوده است. این الماس توسط نادرشاه افشار، جزو هدایای محمد شاه گوركانی و غنایم جنگی از هند به ایران آورده شده و بعد از طی دوران‌های مختلف به دست شاهان قاجاریه رسیده است.
دریای نور تا زمان ناصرالدین شاه در وسط یكی از بازوبندهای سلطنتی نصب می‌شد، ولی در زمان او كه استفاده از بازوبند منسوخ شد، آن را به صورت پیش كلاه درآوردند و در قابی زرین با شیر و خورشید و تاج مرصع به ۴۵۷ قطعه برلیان ریز و عالی و چهار قطعه یاقوت قرار دادند. این الماس برلیان از دو سو تراش خورده و به شكل هرم مثلث‌القاعده‌یی است كه قاعده آن چهار سانتی‌متر درازا و سه سانتی‌متر پهنا دارد و دو سوی دیگر حدود دو سانتی‌متر است.
همه سطوح دریای نور صاف و یك نواخت است، جز یك سمت آن كه فتحعلیشاه با كندن عبارت «سلطان صاحب‌قران فتحعلیشاه قاجار ۱۲۴۴»، از ارزش آن كاسته است. كره جغرافیایی از دیگر اشیای نفیس موزه است. وزن كره با پایه‌های طلایی آن حدود ۳۷/۵ كیلوگرم و در روی آن ۵۱۳۶۶ قطعه جواهر گوناگون به وزن ۳۶۵۶/۴ گرم نشانده شده است.
اقیانوس‌ها و دریاها زمردنشان و آسیا مرصع به یاقوت و لعل، ایران مرصع به الماس، اروپا مرصع به یاقوت، آفریقا مرصع به یاقوت سرخ و كبود و امریكای شمالی و جنوبی و استرالیا مرصع به یاقوت و لعل است و خط استوا به وسیله الماس نشان داده شده و دو حلقه زرین ساده كه در روی آنها گل‌های الماس نشان نصب شده، بطور متقاطع كره را در میان گرفته است. بر روی كره القاب ناصرالدین شاه منبت و الماس نشان شده است. در این كره، كوه دماوند با یاقوت درشتی مشخص و شهر تهران با یاقوت معروفی به نام اورنگ زیب نمایان است.
«تاج‌ماه» جواهر دیگری است كه بعد از دریای نور، در میان جواهرات سلطنتی خودنمایی می‌كند. این سنگ سفید و خوش آب و رنگ بادامی شكل ۱۱۲ قیراط وزن دارد و در وسط بازوبند سلطنتی بازوی چپ قرار داشت. اما بعدها به صورت دگمه یا بر روی سینه یا پیش كلاه نصب می‌كردند و اینك به صورت پیاده در خزانه جواهرات سلطنتی ایران نگهداری می‌شود. تاج‌كیانی تاجی است كه پادشاهان در مراسم تاج‌گذاری از آن استفاده می‌كردند.
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست