تماشاگه پول

بدون تردید وقتی حرف از تاریخ و پیشینه چیزی به میان می آید ناخودآگاه به یاد موزه و مکان هایی از این دست می افتیم موزه همیشه دیدنی است و اگر موزه خاص باشد, دیدنی تر هم می شود این موزه که روزگاری در ساختمان منحصربه فرد در خیابان میرداماد تهران قرار داشت چند سالی است به پارک ارم انتقال یافته است

بدون تردید وقتی حرف از تاریخ و پیشینه چیزی به میان می‌آید ناخودآگاه به یاد موزه و مکان‌هایی از این دست می‌افتیم. موزه همیشه دیدنی است و اگر موزه خاص باشد،‌ دیدنی‌تر هم می‌شود. این موزه که روزگاری در ساختمان منحصربه‌فرد در خیابان میرداماد تهران قرار داشت چند سالی است به پارک ارم انتقال یافته است.

این موزه هفدهم تیر ۱۳۷۶ هجری شمسی تاسیس شد و از این تاریخ تاکنون مشغول ارائه اطلاعات درباره تاریخچه پول در کشور و اطلاعات جالب در همین زمینه بوده است. موزه پول به نام تماشاگه پول در مکان جدیدش فضایی ۷۰۰ متری را اشغال کرده هرچند این فضا توانسته سال گذشته حدود ۵۰ هزار نفر را برای بازدید از سکه‌ها و اسکناس‌هایش به چند کیلومتری تهران بکشد، اما بدون تردید زیبایی و جذابیت پول می‌تواند سالانه صدها هزار نفر را به این مکان جلب کند.

وقتی وارد سالن نمایش این موزه می‌شوید تاریخچه پیدایش پول در ایران شما را احاطه می‌کند و با هر گامی که به جلو برمی‌دارید سال‌های تکامل این پول‌های فلزی و کاغذی را در ایران از همان اولین نمونه‌ای که چاو نام داشت تا سکه‌ای که هم اکنون داخل جیبتان قرار دارد، مشاهده خواهید کرد. مسئولان موزه سعی کرده‌اند با استفاده از نورپردازی و البته استفاده از اشیای باستانی محیطی کاملا متناسب با یک موزه در این مکان ایجاد کنند. یکی از سکه‌های جذاب این موزه سکه بسیار قدیمی به نام لیدی (LIDY)یا لید است که به سال ۵۱۴ قبل از میلاد برمی‌گردد که حتی از آن به عنوان اولین سکه موجود در جهان تعبیر می‌شود.

این سکه در یکی از محفظه‌های موزه که با شرایط بسیار ویژه‌ای نگهداری می‌شود توجه هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌کند. جنس این سکه آلیاژی به نام الکترون از ترکیب طلا و نقره است. قدمت چندهزار ساله این سکه ارزش بسیار زیاد آن را نشان می‌دهد.

بنابراین بدون تردید شرایط نگهداری آن باید به گونه‌ای باشد که این دُر گرانبها برای مدت بیشتری در این محفظه شیشه بدون تغییر بماند. اگرچه روکش این سکه‌ها به نوعی طراحی شده که نفوذپذیری کمتری داشته باشد، اما کنترل رطوبت، نور و درجه حرارت در این محفظه‌ها بدون تردید از اصلی‌ترین نیازهاست حتی نور استفاده شده در این محفظه‌ها باید کمترین یا متناسب‌ترین درصد UV را داشته و همیشه تحت کنترل باشد. با ادامه بازدید از این سالن و دیدن سکه‌های قدیمی ایرانی بار دیگر این واقعیت غرورانگیز در ذهن شما یادآور می‌شود که زمانی که بسیاری از کشورها حتی نامی برای وسیله‌ای که با آن مبادلات اقتصادی خود را انجام می‌دادند، نداشتند ایرانی‌‌ها سکه «دریک» ساخته شده از طلا و نقره را در مبادلات خود به کار می‌گرفتند.

«چاو» نخستین اسکناس یا کاغذ بهادار تاریخ ایران در این موزه حضور ندارد، اما اسکناس‌های فراوان دیگری در اینجا دیده می‌شود که بازدید از آن خالی از لطف نیست، اما اولین اسکناسی که شبیه به همین اسکناس‌های ماست در دوران ناصرالدین شاه قاجار چاپ شد که از آن دوره به طور کامل تا آخرین قطعه اسکناسی را که امروز در ایران تولید شده است، می‌توانید در موزه ببینید.

در این دوره یعنی ناصرالدین شاه اسکناس‌هایی تا اندازه یکهزار تومان نیز چاپ شده است، اما به دستور مقامات اسکناس‌های هزار تومانی فقط در خزانه به‌عنوان پشتوانه ملی نگهداری می‌شده است و هیچ‌گاه مصرف بازار را به خود ندیده و مردم هم آن را ندیده بودند.حال و هوای داخل سالن با رسیدن به هر ویترین یا میز نمایشگاه واقعا تغییر می‌کند حتی به نوعی متناسب با دوران ساخت و تولید این دوره است به همین دلیل درست مثل این است که با رسیدن به ویترینی جدید در تاریخ قدم می‌زنید.

اما ای کاش می‌شد در دنیای مجازی نیز در این سالن قدم زد. بازدیدهای مجازی از موزه‌های جهانی امروزه نه‌تنها باعث نگرانی از عدم حضور علاقه‌مندان در موزه نمی‌شود بلکه یکی از اصلی‌ترین جاذبه‌ها برای جذب علاقه‌مندان خواهد بود.

خانم طارمی، کارشناس موزه پول در این باره می‌گوید: «بدون تردید حضور موزه در دنیای مجازی می‌تواند باعث رشد و کیفیت کاری نمایشگاه باشد و به​طور کلی حضور در دنیای مجازی و اینترنت حتی برای کارشناسان و دست‌اندرکاران موزه نیز به نوعی لازم و ضروری است، اما ما هنوز نتوانسته‌ایم در این موزه بخوبی زیرساخت‌های دنیای مجازی را آماده کنیم و به دنبال ایجاد زیرساخت‌های لازم و البته محیطی مناسب برای ایجاد دنیای مجازی موزه پول ایران هستیم.

به هر حال اگر واقعا قصد درک پیشینه حضور پول در جیبتان هستید همین آخر هفته سری به موزه پول در محل جدید احداثش بزنید تا علاوه بر دیدن سکه‌های قدیمی و البته جدیدترین سکه‌های متداول و مورد استفاده مانند همین سکه‌‌های ۵۰۰ تومانی پی به تمدن واقعی اقتصادی کشورمان ببریم.