گذری بر تاریخچه 8 مارس: روز جهانی زن

فاطمه همدانیان

زن همراه مرد است و از ظرفیت روحی برابر با مرد برخوردار است، اگر معنای قدرت را در قدرت اخلاقی بدانیم، زنان بی‌اندازه بر مردان برتری دارند... اگر پرهیز از خشونت قانون زندگی ماست پس آینده از آن زنان است...مهاتما گاندی

روز جهانی زن در بسیاری از کشورها در سراسر جهان گرامی داشته می‌شود. این روز روزی است که زنان بدون توجه به اختلافات ملی، قومی، زبانی، فرهنگی، اقتصادی و یا سیاسی به‌خاطر دستاوردهای‌شان تقدیر می‌شوند. اولین روز جهانی زن، برای اولین بار از فعالیت‌های جنبش‌های کارگری قرن بیستم در آمریکای شمالی و اروپا پدید آمد.

از همان سال‌های اولیه، روز جهانی زن، بعد جهانی نوپدیدی را در کشورهای پیشرفته و درحال‌توسعه به خود اختصاص داد. جنبش روبه‌رشد بین‌الملی زنان که با چهارکنفرانس سازمان ملل حول زنان تقویت شد، از روز جهانی زن به عنوان نقطه اتحاد و حمایت‌طلبی برای حقوق زنان و مشارکت ایشان در عرصه‌های سیاسی و اقتصادی یاد می‎کند.

گاه‌شماری روز جهانی زن

1909: اولین روز ملی زن در 28 فوریه در ایالات متحده برگزار شد. حزب سوسیالیست آمریکا این روز را به افتخار اعتصاب 1908 کارگران پوشاک در نیویورک، که در آن زنان در برابر شرایط کاری اعتراض کرده بودند، روز زن اعلام کردند.    

1910: سوسیالیست بین‌الملل در جلسه‌ای در کوپنهاگ روز بین‌المللی زن را جهت گرامی‌داشت جنبش حقوق زنان و جلب حمایت برای حق رای همگانی زنان تعیین کرد. این پیشنهاد به اتفاق اکثریت آرا در کنفرانسی متشکل از 100 زن از 17 کشور به تصویب رسید. البته تاریخ ثابتی برای این بزرگداشت در جلسه کپنهاگ تعیین نشد.

1911: نتیجه طرح کپنهاگ این بود که 19 مارس در کشورهای اتریش، دانمارک، آلمان و سوئیس به عنوان روز زن تعیین شد که در این روز بیش از یک میلیون زن و مرد در تجمعات و تظاهرات حمایت از زنان حضور یافتند. علاوه بر حق رای و شغل دولتی، دیگر مطالبات زنان شامل حقوق کار، آموزش تخصصی و پایان دادن به تبعیض شغلی بود.

1913-1914:  روز جهانی زن مکانیسمی برای اعتراض به جنگ جهانی اول شد. زنان روسی نیز روز جهانی زن را به عنوان بخشی از جنبش صلح خود در آخرین یکشنبه‌ی ماه فوریه برگزار کردند. در سال بعد در نقاط مختلف اروپا نیز، قبل یا بعد 8 مارس، زنان تظاهراتی را هم برای اعتراض به جنگ و هم برای ابراز همبستگی با دیگر فعالان ترتیب دادند.

1917: زنان روسی در آخرین یکشنبه از ماه فوریه با شعار «نان و صلح» اقدام به تظاهرات و اعتراض علیه جنگ کردند (تاریخ تظاهرات زنان روس در تقویم میلادی با 8 مارس تلاقی کرد). چهار روز بعد از تظاهرات زنان در 8 مارس تزار استعفا داد و دولت موقت اعلام کرد که به زنان حق رای اعطا می‌شود.

1975: طی سالیان بعد سازمان ملل متحد روز جهانی زن را در 8 مارس مورد تقدیر قرار داد.

1977: مجمع عمومی سازمان ملل متحدد در این سال 8 مارس را به عنوان روز حقوق زن و صلح بین‌الملل برگزید و اعلام کرد این تصمیم با احترام همه اعضا به دیگر روزهای مناسبتی و تاریخی ملی هر کشور اتخاذ شده است.

1995: در این سال با تایید 189 کشور دستورالعمل و اعلامیه پکن به تصویب رسید. این اعلامیه بر 12 حوزه‌ی بحرانی و دغدغه‌مند حضور زنان تاکید داشت و جهانی را پیش‌بینی کرد که در آن هر زن و دختری حق انتخاب‌هایی چون مشارکت سیاسی، تحصیل و آموزش، درآمد و شغل و زیستن در جامعه‌ای عاری از خشونت و تبعیض را دارد.

2014: جلسه 58 کمیسیون وضعیت زن (CSW58) –کمیسیونی که با گردهمایی‌های سالانه دولت‌ها به طرح مباحث مهم راجع‌به برابری جنسیتی و حقوق زنان می‌پردازد- بر «چالش‌ها و دستاوردهای اجرای اهداف توسعه هزاره برای زنان و دختران» تاکید کرد. نهادهای سازمان ملل متحد و سازمان‌های غیردولتی معتبر با طرح رشد و ثبوت چالش‌های موجود بر برآورد هشت هدف توسعه هزاره (MDGs) تاکید کردند. اهداف توسعه هزاره نقش بسیار مهمی در جلب توجه و منابع در راستای تحقق‌بخشی برابری جنسیتی و توانمندسازی زنان دارد.

سازمان ملل و برابری جنسیتی

منشور سازمان ملل متحد که در سال 1945 به تصویب رسید، اولین توافق‌نامه بین‌المللی برای تایید اصل برابری میان زنان و مردان بود. از آن زمان سازمان ملل میراثی تاریخی برای توافقات بین‌المللی حول استراتژی‌ها، استانداردها، برنامه‌ها و اهدافی است که به ارتقای جایگاه زنان در سراسر دنیا یاری می‌رساند.

درطول این سال‌ها سازمان ملل و بنگاه‌های فنی آن مشارکت زنان را در جایگاهی برابر با مردان در دستیابی به توسعه پایدار، صلح، امنیت و احترام کامل به حقوق انسانی ترویج کردند. توانمندسازی زنان در مرکز توجه تلاش‌های سازمان ملل برای طرح چالش‌های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی در سرتاسر دنیا خواهد بود.

 

اقتباس و ترجمه : گزارش سالیانه سازمان ملل متحد (www.UN.org)

 

آدرس پرونده: در انسان‌شناسی و فرهنگ

http://anthropology.ir/node/26755