دوشنبه, ۸ بهمن, ۱۴۰۳ / 27 January, 2025
مجله ویستا

پی آرپی درمان ریزش مو است


پی آرپی درمان ریزش مو است

از وقتی خودم را شناختم و به عنوان یک نوجوان جلوی آینه رفتم تا زیبایی های مردانه ام را جستجو کنم و به آن اهمیت دادم می دانستم این موها روی سرم نخواهد ماند, می دانستم کم مویی در خانواده ما ارثی است و به چشم می دیدم برادرهای بزرگ ترم و همه عمو و دایی ها با گذشت سال و ماه از عقب نشینی موهای سرشان می نالند

«از وقتی خودم را شناختم و به عنوان یک نوجوان جلوی آینه رفتم تا زیبایی‌های مردانه‌ام را جستجو کنم و به آن اهمیت دادم می‌دانستم این موها روی سرم نخواهد ماند، می‌دانستم کم‌مویی در خانواده ما ارثی است و به چشم می‌دیدم برادرهای بزرگ‌ترم و همه عمو و دایی‌ها با گذشت سال و ماه از عقب‌نشینی موهای سرشان می‌نالند...

خلاصه اینکه از بس این موضوع دغدغه خانوادگی‌‌مان بود، به اندازه یک متخصص پوست در مورد علل ریزش مو و اینکه ارث چقدر در این رابطه موثر است، اطلاعات دارم و به اندازه‌ آنها با انواع و اقسام درمان‌های ریزش مو سروکار داشته‌ام. حالا که ۳۲ ساله شده‌ام و ازدواج کرده‌ام، خالی شدن موهای جلوی سرم به وضوح دیده می‌شود و شبی نیست که بدون استفاده ماینوکسیدیل به رختخواب بروم، اما این درمان‌ها خسته‌کننده‌اند و تبلیغات در مورد درمان‌های جدید مانند کاشت سلو‌ل‌های بنیادی و پی‌آر‌پی و اینکه پایان کابوس ریزش موهاست، وسوسه‌ام می‌کند سری به این کلینک‌ها بزنم، اما چون به سختی درس خوانده‌ام و در یک شرکت مهندسی کار می‌کنم و به سختی پول درمی‌آورم، نمی‌توانم تن به کاری دهم که بی‌نتیجه باشد و شاید هم عارضه‌دار. برای همین به «سلامت» ایمیل زده‌ام، چون به شما اعتماد دارم. آیا پی‌آر‌پی برای ریزش موها مفید است؟ تزریق سلول‌های بنیادی چطور؟» «مهرداد. الف» این ایمیل را برای ما فرستادند و «میزگرد زیبایی» این هفته برای پاسخ به این خواننده گرامی تهیه شده است.

● نگاه متخصص پوست

دکتر امیرهوشنگ احسانی/ عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران

پی‌آرپی معجزه قرن است؟!

متاسفانه چند سالی است که در تبلیغات از پی‌آرپی به عنوان معجزه قرن نام برده می‌شود در حالی که این شعارها صحت ندارد. نباید پی‌آرپی را به عنوان یک روش درمانی کاملا نادیده گرفت ولی تبلیغ بیش از حد آن به عنوان یک معجزه نیز اشتباه است. برخلاف آنچه گفته می‌شود پی‌آرپی سلول‌های بنیادی نیست؛ در واقع پی‌آرپی پلاسمای غنی‌شده از پلاکت است که از ۲ دهه پیش در زمینه‌های ورزشی و بعد از آن در درمان جراحات مخاط دهان (به‌خصوص لثه) استفاده می‌شود. برای تهیه پلاکت غنی‌شده، خون بیمار سانتریفیوژ می‌شود و بعد از جدا شدن سلول‌های مختلف در خون برحسب وزنشان (ابتدا گلبول‌های قرمز، بعد سفید، بعد پلاکت‌ها و در نهایت پلاسما)، پلاکت را از پلاسما با سرنگ می‌‌کشند و به بدن بیمار تزریق می‌‌کنند.

پلاکت، فاکتور رشد دارد و این فاکتورهای آزاد شده به تولید رگ در محوطه‌ای که پلاکت تزریق می‌شود کمک می‌کند. از نظر تئوری، گفته می‌شود که پی‌آرپی در ترمیم زخم، رشد مو و... موثر است. حدود ۲۰-۱۵ سال است که این روش در ترمیم زخم کاربرد دارد و تجربه‌ها و بررسی‌ها در این خصوص زیاد است، اما در مورد تاثیر آن در رشد مو هنوز مدارک و مستندات کافی وجود ندارد.

اخیرا در برخی مراکز، بعد از کاشت مو پلاسمای غنی‌شده از پلاکت را کنار ریشه تزریق می‌کنند و در تبلیغات می‌گویند پی‌آرپی رشد موی کاشته شده و تراکم آن را بیشتر می‌کند اما هنوز این روش در دنیا توصیه نمی‌شود و کاربرد ندارد.

برخی مقاله‌های منتشرشده در مجله‌‌های معتبر پزشکی، از یک سو نشان می‌دهند پی‌آرپی می‌تواند ضخامت مو و تراکم و رشد آن را بیشتر کند اما در همین مقاله‌ها آمده که پی‌آرپی نقشی در رشد موهای جدید ندارد و نمی‌تواند باعث افزایش تعداد موها شود. برخی دیگر از مقاله‌ها نیز بر بی‌‌اثر بودن پی‌آرپی در رشد، ضخامت و تراکم مو تاکید دارند. به عبارتی تاکنون مطالعه‌های قوی و مستندات محکم در مورد این موضوع که پی‌آرپی در کنار پیوند مو و بعد از آن برای تقویت مو موثر است، وجود ندارد، اما به هر حال به عنوان یک روش درمانی در کنار سایر روش‌ها می‌توان آن را پذیرفت.

آقایی که مدت‌های طولانی ‌برای رشد مو دارو مصرف‌کرده و شرایط کاشت‌مو را ندارد، می‌تواند از پی‌آرپی به عنوان کمک درمان استفاده کند اما نباید انتظار داشته باشد که این روش به تنهایی به رشد مجدد و افزایش تراکم موهایش کمک کند.

پی‌آرپی عوارض کوتاه‌مدت چندانی ندارد. ممکن است محل تزریق دردناک باشد و خونمردگی و کبودی ایجاد کند اما عوارض بلندمدت هنوز مشخص نشده است. به هر حال وقتی فاکتور رشد تزریق می‌شود، ممکن است مسیر استاندارد را طی نکند و باعث رشد غیرطبیعی سلول‌های زیرپوستی شود. هنوز موارد اثبات‌شده‌ای از این عوارض در دنیا گزارش‌نشده اما به هر حال استفاده از پی‌آرپی به مطالعه‌های بیشتری نیاز دارد تا ایمن و بی‌ضرر بودن آن بررسی شود.

● نگاه متخصص پوست

پرسشی از دکتر محمدعلی نیلفروش‌زاده

رییس مرکز تحقیقات پوست و سلول‌های بنیادی

پـی‌آرپـی یـعنی هـمان سـلـول بـنـیـادی؟

سلامت: آیا واقعا پی‌آرپی در این حد وسیعی که تبلیغ می‌شود کارایی دارد و برای همه افراد کم‌مو و بی‌مو موثر است؟ درباره کاربردش در درمان طاسی که سوال این خواننده ماست. توضیح می‌دهید؟

روزی نیست که ما متخصصان پوست با بیمارانی مواجه نشویم که کرم گران‌قیمت یا روشی را استفاده کرده اما جوانی پوست را تجربه نکرده‌اند، یا فلان دستگاه اولتراسوند و ماساژ صورت را برای لیفتینگ به کار برده‌اند اما به نتیجه مطلوب نرسیده‌اند. نتیجه تبلیغاتی که بدون کنترل در مجله‌ها چاپ می‌شود و آگهی‌های تبلیغاتی ماهواره و روزنامه‌ها و ضمانت‌هایی که این افراد درباره روش و محصول می‌دهند، همین است. اجازه بدهید اول هم به این آقای محترم که قبل از صرف هزینه و زمان به کسب اطلاعات پرداختند تبریک بگویم و هم به «سلامت» که به عنوان منبع کسب اطلاعات توانسته خود را امین مردم معرفی کند و اعتماد آنها را به دست بیاورد.

واقعیت این است که کاربرد پی‌آرپی در درمان طاسی، ایده‌ای نو است که فقط در مرحله تحقیق است نه درمان. مطالعه‌های کلینیکی منتشرشده هم محدود است و در برخی حتی نتیجه واضحی هم به دست نیامده. جالب است بدانید حتی تحقیقات در این مورد به کاربرد این روش در افراد تحت درمان با پیوند مو محدود است. در برزیل بهبود ۱۵ درصد در قطر و تعداد موها در این روش دیده شده اما در مطالعه مکزیک تاثیر واضحی نداشته است.

▪ اینکه می‌گویند تزریق پی‌آرپی همان تزریق سلول‌های بنیادی است. درست است؟

نه، تزریق پی‌آرپی، با تزریق سلول‌های بنیادی فرق دارد. تزریق سلول‌های بنیادی (یا سلول‌های فیبروبلاست که در جوانسازی پوست استفاده می‌شوند) فقط در مراکز تحقیقاتی دانشگاهی معتبر و با تجهیزات استاندارد و پیشرفته انجام می‌شود اما پلاکت‌ها اجسام کروی یا بیضوی‌شکل کوچکی هستند که از قطعه‌قطعه‌شدن سلول‌های بزرگ در مغزاستخوان حاصل می‌شوند اصولا پلاکت سلول نیست که هسته داشته باشد و بتواند تقسیم شود، بنابراین نمی‌تواند سلول بنیادی باشد! قطعا این روش با تزریق سلول‌های بنیادی فولیکول مو که فقط در مراکز معتبر و برجسته دنیا و فقط در یک مرکز تحقیقاتی در ایران آن هم در فاز حیوانی در حال انجام است، کاملا تفاوت دارد در حالی که متاسفانه تعدادی از مراکز از عبارت «سلول‌های بنیادی» برای عوام‌فریبی استفاده‌ می‌کنند. بیماران محترم باید توجه کنند که فریب این عبارت‌ها را نخورند و کاری نکنند که پشیمانی به ‌دنبال داشته باشد.

▪ برای آنهایی که پی‌آرپی، را نمی‌شناسند، کمی راجع به عملکرد آن توضیح می‌دهید؟

پی‌آرپی در واقع تغلیظ پلاکت در حجم کوچکی از پلاسماست یعنی اگر به‌طور معمول و متوسط پلاکت طبیعی خون ۰۰۰/۲۰۰ عدد در میکرولیتر است، در پی‌آرپی این تعداد به ۰۰۰/۰۰۰/۱ می‌رسد. وقتی پلاکت‌های ما، خارج از خون و در بافت قرار می‌گیرد، با موادشیمیایی متفاوتی فعال می‌شود و فاکتورهای رشدی از خود آزاد می‌کند که باعث جذب سلول‌های بنیادی به محل آسیب خواهد شد. به عنوان نمونه نتیجه این عمل می‌تواند ساخت عروق جدید، کلاژن و الاستین (ماده‌ای که به استحکام و جوانی پوست کمک می‌کند) باشد. پی‌آرپی باعث ضخامت بهتر پوست و الاستیته آن می‌شود و اثر پرکنندگی متوسط دارد و یک مایه مطمئن و طولانی‌مدت برای جوانسازی پوست فراهم می‌کند.

▪ پس برای جوانسازی پوست روش مفیدی است؟

کاربرد پلاسمای غنی از پلاکت (پی‌آرپی) در جوانسازی پوست هم یک استراتژی درمانی نوین است. گزارش‌ها و مقاله‌های محدودی در مورد کاربرد و اثربخشی پی‌آرپی وجود دارد که در بعضی مطالعه‌ها کاربرد پی‌آرپی را از نمونه‌های حیوانی دریافت کرده‌اند. از تحقیقاتی بودن این روش که بگذریم، موفقیت این روش به میزان زیادی به شیوه تهیه پی‌آرپی بستگی دارد. سانتریفوژ مورد استفاده باید استریل و فرایند تولید باید به شیوه‌ای باشد که هیچ آسیبی به پلاکت‌ها نرسد زیرا در صورتی که این کار به ‌درستی انجام نشود، نتایج مطلوبی به دنبال نخواهد داشت.

▪ آیا کسانی هم هستند که مجاز به استفاده از این روش نباشند؟

با توجه به اینکه تاکنون مطالعه‌های کلینیکی اندکی در مورد کاربرد پی‌آرپی در جوانسازی پوست منتشر شده‌، نمی‌توان اظهارنظر کرد. البته بیماران با اختلالات پلاکتی، عفونت در محل موردنظر، بیماری‌های تب‌دار، بیماری‌های کبدی مزمن و کسانی که تحت درمان با داروهای ضدانعقادی هستند، مجاز به استفاده از این روش نیستند.

▪ هزینه این کار چقدر است؟

هزینه‌ها خیلی متفاوت است. هیچ کنترلی هم روی آن نیست. با توجه به کیتی که استفاده می‌کنند از ۳۰۰ هزار تومان تا یک میلیون و نیم حتی

۲ میلیون هم می‌شود که واقعا نیاز به بررسی و پ‍یگیری دارد.

الهه رضاییان

ندا احمدلو

«میزگردزیبایی» درباره درمان ریزش مو با حضور

دکتر محمدعلی نیلفروش‌زاده و دکتر امیرهوشنگ احسانی متخصصان پوست

دکتر رضا وقردوست فوق‌تخصص جراحی پلاستیک