یکشنبه, ۲۷ خرداد, ۱۴۰۳ / 16 June, 2024
محمد عابد الجابری؛ «ساختار شکن مراکشی»
![محمد عابد الجابری؛ «ساختار شکن مراکشی»](/web/imgs/16/109/xahwf1.jpeg)
محمدعابد الجابری در ۲۷ دسامبر ۱۹۳۸ درفجیج مغرب به دنیا آمد تحصیلات اولیه او در رشته فلسفه علم و اپیستمولوژی بود، در سال ۱۹۶۷ از دانشگاه عمر پنجم (رباط) دیپلم مطالعات عالی در فلسفه گرفت و در سال ۱۹۷۰موفق به اخذ درجه دکتری فلسفه در همان داشگاه شد،جابری از متفکران برجسته معاصر جهان عرب محسوب میشود و مباحثی چون معرفت در اسلام، معنای عقلانیت عربی، تکامل تاریخی جامعه اسلامی، نقش طبقه روشنفکر، اجرای شریعت و آیندهنگری و جهت گیری آینده کشورهای عربی از مسائلی هستند که در ذهن این فیلسوف از اهمیت بالایی برخوردار است. زیربنای کنکاش فلسفی او مسئله دانش در فلسفه اسلامی و عربی است و دغدغه اصلی او ایجاد پلی بین سنت عقلانی عربی- اسلامی و سنت عقلانی معاصر غرب است. او هم اکنون استاد دانشگاه سوربن فرانسه است و به دو زبان فرانسه و عربی مینویسد. همچنین تاکنون جوایز زیادی من جمله:
۱) جایزه ویزه فرهنگ عربی بغداد (از سوی یونسکو ۱۹۸۸)،
۲) جایزه فرهنگی مغرب (۱۹۹۹)،
۳) جایزه MBT ویژه مطالعات فکری عرب را به خود اختصاص داده است.
عنوان بعضی از کتابهای به شرح زیر است.
۱) عقل سیاسی در اسلام
۲) عصبیت و دولت: تاملات ابن خلدونی در تاریخ
۳) تکوین عقل عربی
۴) ساختار عقل عربی
۵) رنسانس عربی
۶) دموکراسی و حقوق بشر
۷) دین و دولت و کاربرد شریعت و... با توجه به گستردگی و کثیرالجوانب بودن اندیشه جابری که امکان تشریح همه جوانب آن نیست ما به صورت خلاصه قسمتی از مبانی اندیشه او را میآوریم.
۱) گرایشهای متقابل سنت و تجدد: جابری در کتاب <ماوسنتما> به ۳ گرایش متقابل بین سنت و تجدد اشاره میکند.
اول:
گرایش سلفی: که قرائتی ایدئولوژیک است ودر این قرائت تاکید بر هویت خویش و نفی چپ دیگری (غرب) نقش عمده دارد
دوم:
گرایش لیبرالیستی: که سنت را از منظر غرب مینگرد پس قرائتی غرب محور است
سوم:
گرایش چپ گرا: که میتوان آن را سلفی گرایی مارکسیستی نامید. از این منظر تاریخ عربی اسلامی چیزی نیست جز نمود طبقاتی و جدال دائمی ماتریالیسم و ایده آلیسم
۲) اعتقاد به عقلهای گوناگون و تاثیرپذیری از مکاتب ساختارگر: از نظر او عقل شبکه یا نظامی از اصول کسب معرفت و یا بازتولید آنست که در چارچوب فرهنگی معین شکل میگیرد و به همین اعتبار از عقلهای گوناگون سخن میگوید.
۳) روش او در نقد عقل عربی: این نقد در سه مرحله صورت میگیرد.
۱) ضرورت گشت از تفسیر و درک سنتی از میراث
۲) تفکیک ذهن به عنوان فاعل شناسی از موضوع قابل شناخت
۳) کشف عناصر و رویههای ایدئولوژیک نهان وآشکار در میراث و پیوست مجدد با سنت
۴) جابری در کتاب <عقل سیاسی در اسلام> با ارائه قرائتی جدید از سنت اسلامی و با تکیه بر مفهوم عقل سیاسی با استفاده از متون و رخدادهای تاریخی به بررسی عقل سیاسی میپردازد
۵) از نظر جابری اپیستمولوژی هرگز از ایدئولوژی خالی نبوده است و با این نظرف اهمیت هژمونی را در فرهنگ عربی توصیف میکند وی با یکی انگاشتن هژمونی و اپیستمولوژی میکوشد آنچه را که در فرآیند تعامل بین عقلانیت و ایدئولوژی در سراسر تاریخ عرب نامفهوم مینماید، توضیح دهد
۶) از نظر او پارلمان در کشورهای عربی جهان باز تولید ساختار همیشگی است.
فرزاد نادری
انتخابات ریاست جمهوری انتخابات انتخابات ریاست جمهوری 1403 مسعود پزشکیان ایران سعید جلیلی انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم علیرضا زاکانی قالیباف محمدباقر قالیباف حمید نوری پزشکیان
معدن تهران شهرداری تهران هواشناسی جاده چالوس وزارت بهداشت سیل قتل آموزش و پرورش سیلاب چالوس سازمان هواشناسی
قیمت دلار دولت سیزدهم قیمت طلا قیمت خودرو خودرو ایران خودرو همستر کامبت بورس مسکن یارانه قیمت سکه حقوق بازنشستگان
تلویزیون عربستان موسیقی کربلا سینمای ایران بهاره رهنما رسانه ملی دفاع مقدس سینما سریال بازیگر جواد عزتی
وزارت علوم فناوری دانشگاه آزاد اسلامی دانش بنیان جهاد دانشگاهی خورشید
رژیم صهیونیستی روسیه غزه اسرائیل فلسطین جنگ غزه آمریکا اوکراین چین حزب الله لبنان جنگ اوکراین ترکیه
فوتبال یورو 2024 پرسپولیس سپاهان مس رفسنجان جام حذفی جام ملت های اروپا باشگاه پرسپولیس لیگ برتر فدراسیون فوتبال بازی باشگاه استقلال
اینترنت هوش مصنوعی اپل رشد مهاجرت اسنپ تلگرام ایلان ماسک ناسا مایکروسافت گوگل سامسونگ
سازمان غذا و دارو کاهش وزن ویتامین دیابت سنگ کلیه پیری فشار خون