صله رحم عصاره عید

بهترین لحظات زندگی برای انسان, زمانی است که انسان پس از کار و تلاش, نتیجه کار خویش را مشاهده و نموده و حقوق خانوادگی و اجتماعی خود را ایفا کرده باشد و دقت در در ترک گناه داشته و با بهره مندی از منویات قرآن و عترت, درراستای اعتلای کلمه توحید تلاش کرده باشد

کل یوم لا یعصی الله فیه فهو عید. حضرت امام علی (ع ) فرمود: هر روز که در آن خدا را نافرمانی نکنند، آن روز، عید است .

در دین مبین اسلام از عید قربان و عید فطر و عید غدیر خم و ... به عنوان عید یاد شده است و در این روزها رخدادهایی پیش آمده است که موجب می شود برای جامعه اسلامی نشاط، امید و نزدیک شدن افکار و دل های مردم در جهت تحقق آرمان های قرآن و عترت(ع) فراهم گردد. مردم ایران هم پایان سال جاری و آغاز سال نو را به عنوان عید جشن می گیرند که طبیعت از چهره سفید زمستانی بیرون می رود و زمین، سبز و خرم می شود، انسان ها هم به تبع آن خانه تکانی می کنند و خرید می نمایند و به مسافرت می روند و صله رحم می نمایند‌.

بهترین لحظات زندگی برای انسان، زمانی است که انسان پس از کار و تلاش، نتیجه کار خویش را مشاهده و نموده و حقوق خانوادگی و اجتماعی خود را ایفا کرده باشد و دقت در در ترک گناه داشته و با بهره مندی از منویات قرآن و عترت، درراستای اعتلای کلمه توحید تلاش کرده باشد. امام علی (ع) فرموده؛ فرصت ها همانند ابر می گذرند. موقعی که فرصت خیری پیش می آید آن را غنیمت شمارید و از آنها استفاده کنید. لذا ما با بهره مندی از فرصت نوروز، صله رحم نموده و قلب‌ها را به هم پیوند داده و وظایفی را که در برابر خدا داریم، وظائفی را که در مقابل قرآن و عترت داریم، وظایفی را که در مقابل پدر و مادر و خواهر و برادر داریم و وظایفی را که در مقابل اجتماع و آحاد مردم داریم ایفا می نماییم. اگر همیشه این گونه عمل کنیم طبعا همیشه در زمان عید قرار خواهیم داشت. در این میان احترام به پدر و مادر را باید فصل الخطاب صله رحم خود بدانیم. پیامبر (ص) به حضرت علی (ع) فرمود: ای علی؛ برای نیکی به والدین دو سال راهپیمایی کردن ارزش دارد . باید در ایام عید به دیدار آنها رفت و به این وسیله به آنها آرامش و هدیه تقدیم نمود و با آنان هم سخن شد. آری خورشید، دنیا را روشن می کند و دعای پدر و مادر، هر دو دنیا را. هر چه به خورشید بیشتر نگاه کنی چشمانت بیمارتر می شود اما هرچه به پدر و مادر نگاه کنی چشمانت رو شن تر می شود صدایی خوشتر و نگاهی زیباتر از نگاه و صدایی خوشتر از صدای پدر و مادر نیست . در روایت است که امام سجاد (ع) با مادرش هم خوراک نمی شد و می فرمود: می ترسم به سوی لقمه ای دست دراز کنم که مادرم قصد آن را داشته باشد و با این عمل، رعایت احترام و ادب او را نکرده باشم. به نص صریح قرآن کریم باید به آنها نیکی و محبت نمود. امام صادق (ع) پیرامون آیه ۲۳ سوره اسراء بیان داشت : احسان این است که به خوشی با آنها یار باشی و آنها را وانداری که آنچه را نیاز دارند از تو بخواهند اگر چه توانگر باشند (از جهات اقتصادی .) هیچ گاه از محبت و ادای احترام به والدین‌نباید غافل شد در هر شرایطی که باشند. اگر چنانچه یکی از آنها یا هر دو نزد تو به دوران پیری رسیدند به آنها اف مگو و با آنها درشتی مکن یعنی اگر تو را به تنگ آوردند به آنها مگو اف و اگر تو را زدند با آنها درشتی مکن (و به آنها با احترام سخن بگو: ) خدا شما را بیامرزد، از روی مهربانی در برابر آنها زبونی و فروتنی کن . یعنی چشم به آنها خیره مکن و جز با مهر و دلسوزی به آنها نگاه مینداز و آواز خود را بر آواز آنها میفزا و دست بالای دست آنها مدار و بر آنها پیشی مگیر.

با توجه به اینکه در عصر ارتباطات و رسانه های فراگیر زندگی می کنیم صله رحم کاهش یافته است، تجربه شده که چند چیز عامل کاهش و یا قطع کامل صله رحم گشته است که می توان گفت یکی از آنها موقعیت اقتصادی است که یکی آن قدر مشغول اموال دنیاست که دیگر هیچ گاه حاضر به جدایی از آنها نیست مگر زمانی که از دنیا برود و دیگری نداشتن امکانات اقتصادی است. دیگری مدارک بالای تحصیلی است که آن را برای خود یک افتخار و فرهنگ مستقل می دانند و حاضر نیستند با هر کسی اگر شده پدر و مادرش صله رحم کنند. دیگری محل جغرافیایی زندگی است که با خویشان فاصله انداخته و دیگری موقعیت شغلی است و دیگر این که دل ها نسبت به یکدیگر سرد شده است. اما (این کلی نیست) اشخاصی که دارای ایمان و تقوا هستند به وظایف خویش عمل می کنند. واجب است هر انسانی در هر مقام و موقعیتی که باشد با احترام و حفظ حقوق معنوی و اقتصادی، رعایت حقوق پدرو مادر را مقدم بر رعایت حقوق دیگران بداند. پیامبر اسلام(ص) فرمود: احسان کن به مادرت، احسان کن به مادرت، احسان کن به مادرت، سپس احسان کن به پدرت. مردی نزد رسول خدا (ص) آمد و گفت: من جوانی با نشاطم و دوست دارم جهاد کنم ولی مادری دارم که آن را بد می داند و دلخواه او نیست. پیغمبر(ص) به او فرمود: برگرد و با مادر خود باش، سوگند به آنکه مرا به درستی مبعوث به نبوت کرده است یک شب با مادر خود مانوس باشی بهتر است از یک سال جهاد تو در راه خدا .

بدون شک صله رحم بخصوص با والدین، زندگی را پر ثمر و همچون فصل بهار، سبز و خرم خواهد نمود. صله رحم نماد روشن فرهنگ اسلامی، انسانی در خانواده و جامعه است. امام باقر(ع) فرمود: صله رحم، کارها را پاک و مبارک کند و بلا را بگرداند و اموال را بیفزاید و عمر را بلند کند و روزی را فراوان نماید و نزد خانواده محبوبیت آورد. رسول خدا(ص) فرمود: به حاضر و غایب امتم تا آنها که در پشت مردان و رحم زنانند تا قیامت سفارش می کنم که صله رحم کنند اگر چه تا یک سال راه از او دور باشند، زیرا این کار از دیانت است. امام رضا (ع) فرمود : صله رحم کن ولو به یک جرعه آب باشد، و بهتر چیزی که با آن صله رحم شود جلوگیری از آزار خویشان است، صله رحم مرگ را عقب اندازد و دوستی خانواده آورد. همچنین شخصی به امام رضا(ع) گفت: من برای پدرو مادرم دعا می کنم اگر چه مذهب حق را نشناسند. فرمود: برای آنها دعا کن و از طرف آنها صدقه بده و اگر زنده اند و بر مذهب حق نیستند با آنها سازش و مدارا کن، زیرا رسول خدا (ص) فرمود: به راستی خدا مرا به رحمت و مهربانی فرستاده نه به ناسپاسی .

به پدرو مادر باید همواره ابراز محبت بی واسطه نمود. در تمام مسائل می شود نظر آنها را مورد توجه قرار داد جز در اموری که در مسیر و جهت خدایی نباشد (در آن گناه باشد.) تعطیلات سازمان ها و اداره جات در ایام خجسته نوروز، فرصت مغتنمی است که باید از آن برای صله رحم و خدمت به پدر و مادر استفاده بهینه نمود چرا که این کار، زیر بنای زندگی را مستحکم می نماید و تمام صفات ناپسند را از بین می برد و صفات حسنه را تقویت می کند. وجود آن عزیزان یک نعمت است. پس تا فرصت باقی است با تدبر و مدیریت و علم و آگاهی، وظایف خویش را در این موضوع ایفا کنیم، آن‌گاه در طول عمر خویش عید را خواهیم دید. قطع صله رحم در نظام دینی هیچ گاه شایسته نبوده و نیست و نباید عوامل دنیایی، جامعه را از این نعمت بزرگ، محروم کند. لازم است در نشر و ترویج این فرهنگ نیک، روحانیون و ائمه جماعات مساجد به رسالت خویش عمل نمایند و ثمرات احترام به پدرو مادر و صله رحم و دید بازدید عید و سفر و نیز مضرات عمل نکردن به آنها را در مساجد به مردم یاد آور شوند. در این صورت سعادت دنیا و آخرت را کسب خواهیم نمود. پیامبر اسلام(ص) فرمود: سفر در راه خدا از پنجاه حج بهتر است. دیگر اینکه فرمود: سفر کنید تا تندرست شوید و غنیمت یابید.

حجت الا‌سلام شیخ علی واشقانی فراهانی