آیا باید بلوغ دختران را به تاخیر بیندازیم

در چند سال اخیر والدین، بخصوص مادران از این که دخترشان در ده تا دوازده سالگی دچار علائم بلوغ شده و عادت ماهیانه‌اش آغاز شود، نگران هستند.

در چند سال اخیر والدین، بخصوص مادران از این که دخترشان در ده تا دوازده سالگی دچار علائم بلوغ شده و عادت ماهیانه‌اش آغاز شود، نگران هستند.

آنان تصور می کنند در جامعه امروز یک دختر در این سن آمادگی وقوع چنین تغییراتی را ندارد. از طرفی داروهایی که در سال های اخیر برای توقف بلوغ به بازار آمده و متاسفانه بی رویه از سوی برخی همکاران استفاده می شود، موجب شده است آنان تقاضای روزافزونی را از همکاران فوق تخصص غدد برای ایجاد وقفه در بلوغ دلبندشان داشته باشند.

اکنون باید به این سوال پاسخ دهیم که در این موارد کار صحیح چیست؟

برای رسیدن به جواب باید چند موضوع را توضیح دهیم.

۱ ـ بلوغ چیست و به صورت طبیعی در دختران چه سنی شروع می شود؟

۲ ـ نشانه های بلوغ چیست؟

۳ ـ آیا توقف بلوغ با دارو عوارض دارد؟

بلوغ، مجموعه ای از فرآیندهای مغزی و هورمونی را شامل می شود که طی آن یک کودک دچار تغییرات جسمی و روحی می شود و به دوران نوجوانی پای می گذارد.

در یک دختر طبیعی این تغییرات ممکن است در سن ۱۰ یا یازده سالگی شروع شود، ولی در برخی در هشت سالگی و در گروهی حتی تا سیزده سالگی این تغییرات آغاز می شود.

زمانی که شروع بلوغ قبل از هشت سالگی باشد به آن بلوغ زودرس می گوییم. در دختران معمولا اولین نشانه بلوغ بزرگ شدن پستان هاست که ابتدا به صورت یک برآمدگی کوچک خود را نشان می دهد.

این اتفاق در نژاد ایرانی به طور متوسط در سن حدود ۱۰ تا ۱۰.۵ سالگی رخ می دهد و پس از آن رشد موهای زیر بغل و زهار شروع می شود.

وقوع اولین خونریزی ماهانه معمولا آخرین نشانه شروع بلوغ است که به طور متوسط دو سال بعد از شروع رشد پستان ها رخ می دهد و در نژاد ما حدود ۱۲.۵ سالگی رخ می دهد.

درباره رشد قدی که نگرانی مهم والدین است، نیز باید دانست یک تا دو سال بعد از شروع عادت ماهانه درجاتی از رشد قدی ادامه می یابد که البته در هر کودکی با دیگری متفاوت است و برای اطمینان می توان زیر نظر پزشک آن را بررسی کرد.

اکنون به سوال اصلی پاسخ می دهیم که آیا استفاده از آمپول های توقف بلوغ بی ضرر است؟

داروهایی که برای توقف بلوغ استفاده می شود با تاثیر روی مغز و هیپوفیز موجب توقف تولید هورمون هایی می شود که روند بلوغ را آغاز می کنند و ادامه می دهند.

واضح است چنین داروهایی بی عارضه نبوده و ممکن است عوارض روحی یا جسمی مختلفی را ایجاد کند.

استفاده از این داروها برای دختری که قبل از هشت سالگی علائم بلوغ دارد ـ البته بعد از بررسی علل بلوغ زودرس ـ کاملا علمی است و عوارض احتمالی این داروها در مقابل اثر درمانی مفید آن قابل تحمل است، اما استفاده از این داروها در دختری که در سن یازده سالگی بلوغش شروع شده است و مثل بسیاری از هم سن و سالانش در حال گذراندن این دوران به شکل طبیعی و عادی است، صرفا به خاطر علاقه مادر یا پدر به تاخیر در بلوغ با توجه به عوارض اش قابل پذیرش نیست.

دکتر رضا کریمی

فوق تخصص بیماری های غدد