سه شنبه, ۹ بهمن, ۱۴۰۳ / 28 January, 2025
دو موبد ـ دو لاله روشن
دیرینگی برخی از جشن های ایرانی با عمر این ملت و مردم برابر است و پاره‌یی از جشن های ایرانی چون نوروز و مهرگان و گاهان بار ریشه های طبیعی دارند و از یاد و تاریخ و آداب و رسوم و زندگی مردم ایران جدا نیستند . سلسله های شاهان چه زورمند چه سست با شکست‌ها و پیروزی‌ها زمانی با شادی و قدرت و زمانی با غم واندوه همه آمده و رفته‌اند و در سراسر تاریخ این مرزو بوم کسانی که بر مردم تاخته‌اند تا زبان آداب و دین ورسوم کهن این سرزمین اهورایی را بر اندازند همه ناکام به زیر خاک بی نام و نشان رفته‌اند و پس از هزاران سال هنوز مردم این سرزمین پارسی سخن می‌گویند و جشن و آداب و رسوم نیاکانشان را همچنان بر پا می‌دارند . حکیم عمر خیام در کتاب نوروز نامه می‌گوید: «هر سال جشن سده را پادشاهان نیک عهد در ایران و توران به جای می‌آورند» اما به مرور زمان این جشن به دست فراموشی سپرده شد و فقط زرتشتیان که نگهبان سنن باستانی بوده و هستند این جشن باستانی را بر پا می‌داشتند. البته بزرگترین جشن سده بعد از اسلام در ۳۲۳ هجری و در روزگار مرداویج بن زیار دیلمی و در کنار زاینده رود اصفهان برگزار شد.
اکنون زرتشتیان در تمام شهر ها و روستاها جشن سده را جشن می‌گیرند اما عمده مراسم جشن سده بدین صورت است که از چند روز قبل از جشن سده جوانان و نوجوانان هیزم مورد نیاز را فراهم می‌کنند و آنها را به محل برگزاری جشن می‌برند و توده بزرگی از هیزم مورد نیاز را فراهم می‌آورند . در پسین روز جشن سده بانوان زرتشتی با حضور در محل برگزاری جشن سیرگ و خوراکی‌های سنتی فراهم می‌کنند. هنگامی که آخرین پرتوهای خورشید زمین را ترک می‌گوید موبدان با آتشدان آتش در حالی که لباس سپید بر تن دارند برای شعله ور نمودن هیزم به آرامی به سوی هیزم ها حرکت می‌کنند در حالی که جوانان سپید پوش که مشعل‌های روشن با خود دارند موبدان را همراهی می‌کنند موبدان بخشی از آتش نیایش را می‌سرایند این گروه سه بار در گرداگرد توده هیزم می‌گردند و پس از آن اطراف توده هیزم می‌ایستند و به آرامی و هماهنگ به سوی خرمن هیزم می‌آیند و هیزم را آتش می‌زنند.این مراسم همه ساله در روز دهم بهمن ماه در تمام شهر ها و کشورهای زرتشتی نشین برگزار می‌گردد.
در شهر کرمان زمانی در غنات غستان و گاهی به علت بروز شرایط خاص در نقاط مختلف توسط افراد ساکن هر کوی در یکی از منازل و هنگامی نیز در بابا کمال که در دامن کوهی در شمال شرقی کرمان واقع است بر پا می‌شده و پس از آن قریب ۵۰ سال در محلی معروف به شاه مهرایزد همه ساله این جشن بر پا می‌شود. در شهر یزد در دهم بهمن ماه سال ۱۳۲۳ این مراسم کهنسال و دیرینه با شیوه‌یی نوین وبایسته و به طرز آبرومندی بر پا شد و از آن به بعد توسط انجمن زرتشتیان یزد و توسط سازمان و باشگاه جوانان زرتشتی استان یزد ادامه یافت.
در تهران در سال ۱۳۱۷ جشن سده توسط هیات نامبرده و بعد توسط سازمان جوانان زرتشتی و بعد توسط سازمان فروهر جوانان زرتشتی بطور مرتب در سالن و حیاط دبستان گیو شاهد برگزاری این آیین بوده ایم. از سال۱۳۴۸ به بعد جشن سده در کوشک ورجاوند که از سوی شادروان دکتر فریدون ورجاوند به جماعت زرتشتی اهدا شده بر گزار گردیده است. از سال ۱۳۶۰ این مراسم توسط انجمن زرتشتیان تهران در محل مجتمع فرهنگی ورزشی مارکار برپامی‌گردد و در سال ۱۳۸۰ مسوولیت برگزاری این جشن بزرگ به سازمان فروهر جوانان زرتشتی واگذار شد و امسال در کوشک ورجاوند برگزار می‌شود.
اما جشن سده در اهواز همه ساله در محل انجمن زرتشتیان اهواز و بوسیله سازمان جوانان زرتشتی اهواز برگزار می‌شود .
● برگزاری جشن سده
برگزاری جشن سده را می‌توان به سه دوره تاریخی تقسیم کرد:
دوره پیش از اسلام دوره بعد از اسلام دوره کنونی
دوره پیش از اسلام:فردوسی جشن سده را به زمان پادشاهی هوشنگ نسبت می‌دهد و ابو ریحان بیرونی به فریدون. اما رسمی شدن جشن سده به زمان اردشیر بابکان مقرر می‌شود ، اما بطور کلی در هیچیک از اسناد تاریخی به چگونگی شیوه جشن اشاره‌یی نشده است.
جشن سده بعد از اسلام: در این دوره مورخانی چون بیرونی ، بیهقی ، گردیزی ، مسکویه و... از شیوه جشن در دوران پادشاهی غزنویان و سلجوقیان و خوارزمشاهیان و آل زیار و تا دوران مغول بسیار نوشته‌اند، حتی داستان مرگ مرد آویج را نیز نقل کرده‌اند که جشن سده باشکوهی ترتیب داده بود و در پایان جشن به دست مخالفان خود به قتل رسید، اما اخباری که در زمینه برگزاری این جشن داده‌اند، مانند هر آگاهی دیگر مربوط به دربار پادشاهان و امیران است و از آیین‌های عامه مردم و شیوه برگزاری سده در میان آنان گزارشی باز نمانده است. اخبار موجود از این دوره نشانگر آن است که جشن سده در آن زمان با شکوه تمام برگزار می‌شده و حتی شاعرانی چون عنصری، فرخی، منوچهری، عسجدی در توصیف چگونگی و چون و چندی آتش آن داد سخن داده و نیز از پرندگان و جانورانی که به آتش می‌انداختند، یاد کرده‌اند. در اینجا به دو گزارش در این زمینه اشاره می‌شود:
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست