افلاتوکسین ها

افلاتوکسین ها نسبت به سایر سموم قارچی به علت اثرات سرطان زائی وایجاد مسمومیت حاد از اهمیت بیشتری برخوردارهستند بسیاری از کشورهابا توجه به داشتن آلودگی های قارچی در مواد غذائی و محصولات کشاورزی با تصویب قوانین و مقررات ویژه ای توانسته اند بهداشت و سلامتی مواد غذائی تولیدی خود را تامین نمایند

افلاتوکسین ها سمومی هستند که بوسیله تعدادی از قارچ ها که برروی خوراک دام ومواد غذائی رشد می کنند،تولید شده ومی توانند بیماری افلاتوکسیکوزیس را درحیوانات اهلی وانسان ایجاد کنند .در مورد این سموم وبیماری های حاصله در سراسر جهان تحقیقات زیادی صورت گرفته است .

عوامل محیطی مختلفی برروی تولید افلاتوکسین دخالت دارند از این رو شدت آلودگی بستگی به موقعیت جغرافیائی ، شیوه کشاورزی ،حساسیت محصولات کشاورزی قبل از درو،پروسه تهیه مواد غذائی ووضعیت انبار محصولات دارد.

افلاتوکسین ها نسبت به سایر سموم قارچی به علت اثرات سرطان زائی وایجاد مسمومیت حاد از اهمیت بیشتری برخوردارهستند.بسیاری از کشورهابا توجه به داشتن آلودگیهای قارچی در مواد غذائی ومحصولات کشاورزی با تصویب قوانین ومقررات ویژه ای توانسته اند بهداشت وسلامتی مواد غذائی تولیدی خود را تامین نمایند.

● تاریخچه :

در سال ۱۹۶۰ بیش از صد هزار بوقلمون جوان در کشور انگلیس در اثر یک بیماری جدید تحت عنوان بیماری TURKEY X در عرض چند ماه ا زبین رفتند.محققین پس ار مطالعات وبررسیهای دقیق دریافتند که بیماری تنها محدود به بوقلمون نشده ودر جوجه اردکها وبلدرچین های جوان منجر به تلفات سنگینی شده است ،همچنین به این نتیجه رسیدندکه عامل بیماری از طریق تغذیه با بادام زمینی برزیلی به طیور مزبور منتقل وباعث مرگ ومیر آنها شده است .سرانجام بعد از آزمایشات متعددمشخص گردید که خوراک مورد نظر بر اثر آلودگی با نوعی سم که منشا قارچی دارد باعث تلفات طیور گردیده لذا در سال ۱۹۶۱ قارچ تولیدکننده بیماری را ASPERGILUS .FLAYUS وسم حاصله را AFLATOXIN نامگذاری کردند .کشف این سموم موجب شد که مسئولین امر به زیانهای حاصله از سموم قارچی به عنوان عامل آلوده کننده مواد غذائی وایجاد بیماری وحتی مرگ در انسان وحیوانات توجه بیشتری بنمایند.

در پائیز ۱۹۷۴ بیماری افلاتوکسیکوزیس در دو ایالت شمالی و۱۵۰ روستای کشور هند اتفاق افتاد که در این همه گیری ۳۹۷ نفر بیمار شدند که از این تعداد ۱۰۸ نفر جان باختند . در سال ۱۹۸۲ بیماری مزبور در کشور کنیا مشاهده گردید .

۱-BRAZILIAN PEANUT

در سال ۱۹۸۳ AUTRUP وهمکاران برای اندازه گیری افلاتوکسین در ادرار از روش SYNCHRONOUS FLURECENCE SPECTROSCOPY استفاده کردند.

در سال ۱۹۸۶ WILD وهمکاران روشهای ارزیابی سیستم ایمنی راکه دارای حساسیت قابل توجهی است ،برای تعیین میزان افلاتوکسین در مایعات بدن انسان بکار بردند .

درسال ۱۹۸۸ IARC(۱) افلاتوکسین B۱ را در لیست مواد سرطانزای انسانی قرار داد .

براساس گزارشات سازمان غذا وکشاورزی سازمان ملل متحد (FAO) هرساله میلیونها تن مواد غذائی در اثر آلودگی با مایکوتوکسین ها ازبین می رود لذا در سال ۱۹۸۸ برنامه ریزیها ی زیادی همراه با کارگاههای آموزشی برای کنترل بهداشتی مواد غذائی در سرتاسر دنیا صورت گرفت.

درسال ۱۹۹۰ بنابه گزارش مرکز کنترل بیماریها در کشور آمریکا عامل ایجاد بسیاری از موارد مسمومیت های غذائی ،میکربها وقارچهای بیماریزا بوده اند.

از سال ۱۹۹۰ روش TLC به عنوان یکی از روشهای متداول جداسازی افلاتوکسین مورد توجه بوده وبه منظور تشخیص وتعیین مقادیر کمی افلاتوکسین به کاررفته است .در این روش میزان سم بر حسب NG/G گزارش می شود.

● افلاتوکسین ها:

افلاتوکسین ها ، مایکوتوکسین ها ئی هستند که توسط دونوع کپک به نامهای ASPERGILUS.FLAVOUS و ASPERGILUS.PARASITICUS ایجاد می شوند .در کلمه AFLATOXIN حروف A و F به ترتیب نماینده جنس قارچ یا ASPERGILUSوگونه آن یا FLAVOUS می باشند که با لغت TOXIN ترکیب شده است ..

مطالعات زیادی در مورد گونه های این قارچ شامل ASPERGILUS.PARASITICUS و

ASPERGILUS.FLAVOUS و ASPERGILUS.NOMIUS و ASPERGILUS.NIGER در دانشگاههاومراکز تحقیقاتی جهان صورت پذیرفته است .براساس این مطالعات در طبیعت چهار نوع افلاتوکسین اصلی شامل B۱و B۲و G۱و G۲ ودونوع محصولات متابولیکی به نامهای M۱و M۲ وجود دارند که می توانند خوراکهای دام وانسان همانند ذرت ،سورگوم ،گندم ،سویا ،کنجاله پنبه دانه ، بادام زمینی ، آجیل ها، خشکباررا آلوده سازند .

۱-INTERNATIONAL AGENCY RESEARCH CANCER

۲-CENTER CONTROL DISEASE

آفلاتوکسین های M۱و M۲ برای اولین بار از شیر دامهائی که با خوراک آلوده تغذیه شده بودند ، جدا شدند . این سموم دارای ساختمان ملکولی مشابهی بوده ویک گروه از ترکیبات اکسیژن دار هتروسیکلیک را تشکیل می دهند.

افلاتوکسین های G۲,B۲ مشتقاتی از G۱,B۱ بوده وافلاتوکسین های M۲,M۱ به ترتیب از افلاتوکسین های B۲,B۱ حاصل می گردند وفرمول ملکولی آنها به شرح زیر است:

B۱=C۱۷H۱۲O۶ G۱=C۱۷H۱۲O۷

B۲=C۱۷H۱۴O۶ G۲=C۱۷H۱۴O۷

تهیه و تنظیم: دکتر عمادالدین ادریسی

---