اگر نوزادتان پسر است

۱۰ توصیه طبی اورولوژیست ها به والدینی که تازه بچه دار شده اند

حتما بارها شنیده‌اید که می‌گویند: «پیشگیری بهتر از درمان است». توجه به این مساله در برخی مراحل زندگی اهمیت بیشتری دارد؛ مخصوصا وقتی نفر سومی وارد خانواده می‌شود؛ نوزادی که توجه به وضعیت جسمانی‌اش می‌تواند سرنوشت او را در آینده رقم بزند، به‌خصوص اگر پسر باشد...

در «درمانگاه» این هفته با ۱۰ توصیه طبی اورولوژیست‌ها به مادرانی که به تازگی صاحب فرزند پسر شده‌اند، آشنا خواهید شد.

۱. بیضه نزول‌نکرده: متاسفانه در حال حاضر در تعداد قابل‌توجهی از نوزادان پسر مبتلا به بیضه نزول نکرده، این عارضه تشخیص داده نمی‌شود و زمانی این مشکل تشخیص داده می‌شود که در سنین جوانی است و برای رفتن به سربازی اقدام کرده است و به‌وسیله پزشک معاینه می‌شود. هنگام تولد هر دو بیضه باید داخل کیسه بیضه قرار گرفته باشند بنابراین باید از پزشک متخصص اطفال که فرزندتان تحت‌نظر او است، بخواهید او را معاینه کند. اگر بیضه نزول‌نکرده دوطرفه باشد و فرزندتان به موقع درمان نشود، در آینده قدرت باروری نخواهد داشت. ضمن اینکه به دلیل داشتن ظاهر دستگاه تناسلی غیرطبیعی ناشی از خالی بودن کیسه‌های بیضه، از نظر روانی همیشه تحت‌فشار خواهد بود. اگر حداکثر تا ۱۲ ماهگی بیضه‌ها در محل خود قرار نگرفتند، باید به‌وسیله عمل جراحی، اصلاح شوند. از آنجا که بیضه نزول‌نکرده مستعد بروز سرطان است، حتی اگر به موقع جراحی شده باشد، ضروری است تا آخر عمر فرزندتان از نظر احتمال ابتلا به سرطان بیضه تحت‌نظر باشد.

۲. آب آوردن کیسه بیضه یا هیدروسل: در تعدادی از نوزادان پسر هنگام تولد، کیسه بیضه متورم است و پس از بررسی‌ها مشخص می‌شود دچار هیدروسل شده است. هیدروسل در نوزادان پسر ۲ نوع است؛ ارتباطی و غیرارتباطی. در بیشتر موارد نوع هیدروسل، ارتباطی است. در نوع ارتباطی اگر کیسه بیضه آهسته با دو انگشت فشرده شود، مایع داخل آن وارد شکم و کیسه بیضه کوچک می‌شود ولی دوباره مایع به کیسه بیضه برمی‌گردد. هیدروسل ارتباطی معمولا تا سن ۲ سالگی به دلیل بسته‌شدن راه ارتباطی شکم با کیسه بیضه، بهبود می‌یابد و به همین دلیل باید تا ۲ سالگی منتظر ماند.

۳.تنگی مجرای ادرار: در نوزادان پسری که در دوره شیرخوارگی برایشان ختنه انجام می‌شود، به دلیل برداشته?شدن پوست محافظ کلاهک آلت تناسلی، ممکن است اسید ادرار، مجرای ادرار را بسوزاند و به‌تدریج این مجرا تنگ شود. گاهی مجرا به قدری تنگ می‌شود که به آن «مجرای ادرار سوزنی» می‌گویند. در چنین شرایطی باید با یک جراحی سرپایی، مجرای ادرار باز ‌شود در غیر این صورت باعث افزایش فشار داخل مثانه و کلیه‌ها می‌شود.

۴. هیپوسپادیاس: هیپوسپادیاس به معنای باز شدن سوراخ مجرای ادرار، پایین‌تر از محل طبیعی در سطح تحتانی آلت تناسلی است. اگر نوزاد شما دچار چنین مشکلی است، باید عمل ختنه تا زمان اصلاح هیپوسپادیاس به تاخیر بیفتد زیرا از پوست ناحیه ختنه‌گاه برای ترمیم هیپوسپادیاس استفاده می‌شود.

۵.ختنه: اگر فرزندتان بیش از ۲ ماه دارد و هنوز ختنه نشده، از روش جراحی برای ختنه استفاده کنید. نباید ختنه را ساده در نظر بگیرید. انجام ختنه خوب، یک هنر و بهترین روش برای انجام این کار، جراحی است؛ روشی استاندارد که به‌وسیله اورولوژیست‌ها انجام می‌شود. شاید از هر ۱۰۰ پسر‌بچه‌ای که ختنه می‌شوند حتی یک نفر آنها به روش استاندارد ختنه نشده‌ باشد. استفاده از حلقه برای ختنه پرعارضه است و در این روش تمام پوست ناحیه ختنه‌گاه برداشته نمی‌شود. اینکه یک نفر پا و دیگری دست بچه را می‌گیرد تا عمل ختنه انجام ‌شود، بدترین کار است و ضربه روانی واردشده بر کودک تا آخر عمر باقی می‌ماند.

۶. عفونت ادراری: اگر مشخص شود پسربچه‌ای یکبار به عفونت ادراری مبتلا شده است، باید از نظر ریفلاکس (برگشت ادرار از مثانه به حالب و کلیه‌ها) بررسی شود بنابراین اگر فرزند پسرتان دچار این مشکل است، از مراجعه به پزشک غفلت نکنید.

۷.بلوغ: فرزندان خود را از نظر شروع به موقع بلوغ تحت‌نظر داشته باشید. در فرایند بلوغ ۲ مشکل می‌تواند اتفاق بیفتد؛ بلوغ دیررس و عدم شروع آن. فاجعه زمانی اتفاق می‌افتد که مرحله بلوغ، شروع نشود و والدین متوجه آن نشوند. اولین نشانه بلوغ در پسران، بزرگ شدن بیضه‌هاست که معمولا در سنین ۱۳-۱۲ سالگی اتفاق می‌افتد و حداکثر باید تا ۱۴ سالگی این اتفاق بیفتد.

۸.بهداشت ناحیه تناسلی: تا زمانی که کودک ختنه نشده است، باید مراقب بهداشت ناحیه تناسلی بود و با دست هرچند وقت یکبار پوست ناحیه ختنه‌گاه را به طرف عقب راند تا بین پوست ختنه‌گاه و کلاهک آلت تناسلی چسبندگی ایجاد نشود و از تجمع ترشحات بین پوست ختنه‌گاه و کلاهک آلت تناسلی جلوگیری شود.

۹. چرخش آلت تناسلی: اگر متوجه شدید کودکتان کج ادرار می‌کند احتمالا به چرخش آلت تناسلی دچار شده و بهتر است حتما به یک پزشک متخصص مراجعه کنید.

۱۰. دستگاه تناسلی مبهم: در مواردی که کودک با دستگاه تناسلی مبهم به دنیا آمده به هیچ‌وجه نباید تا زمانی که این ابهام برطرف نشده است، او را پسر تلقی و با رفتارهای پسرانه بزرگش کنید. در این شرایط صرفا از روی دستگاه تناسلی نمی‌توان قضاوت کرد که کودک دختر است یا پسر.

دکتر محمدرضا صفری‌نژاد

اورولوژیست

رییس انجمن علمی سلامت خانواده و استاد دانشگاه