مراقبت های سه ماهه دوم بارداری

چه شوق و ذوقی دارند پدر و مادرانی که منتظر تولد فرزندی هستند ۹ ماه باید صبر کنند تا چهره فرزندشان را ببینند

چه شوق و ذوقی دارند پدر و مادرانی که منتظر تولد فرزندی هستند. ۹ ماه باید صبر کنند تا چهره فرزندشان را ببینند. در سه ماه اول بارداری، شوق و ذوق نتیجه توانایی باروری و در عین حال عوارض اولیه بارداری و در سه ماه سوم بارداری، شوق و نگرانی زایمان و ورود موجودی جدید، تمرکز والدین را بر مراقبت این دوران بیشتر می‌کند. در این میان اما زمانی که کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد، سه ماهه دوم بارداری است؛ یعنی از هفته ۱۴ تا ۲۵ بارداری. درباره مراقبت‌های سه ماهه دوم بارداری یادداشتی داریم از دکتر اعظم‌سادات موسوی، متخصص زنان و عضو هیات علمی دانشگاه تهران...

● هفته ۱۴ بارداری

احتمال سقط جنین در شما بسیار کم شده است و دوم اینکه در اکثر خانم‌های باردار عوارض اولیه بارداری (مانند تهوع صبحگاهی) از بین می‌روند. با این حال در برخی موارد، سوزش معده جای تهوع را می‌گیرد. همچنین بسیاری از زوج‌ها در سه ماهه دوم شاهد افزایش میل جنسی خواهند بود زیرا حالت تهوع کاهش یافته و انرژی بدن افزایش می‌یابد بنابراین باید درباره این موضوع، آموزش‌های لازم را ببینند.

● هفته ۱۵ بارداری

احتمالا شما تا کنون حدود دو کیلوگرم یا کمی بیشتر وزن اضافه کرده اید. اگر میزان اضافه وزن شما کمی کمتر یا بیشتر از این مقدار است، خیلی نگران نشوید. میزان اضافه وزن در خانم‌های باردار با یکدیگر متفاوت است. اگر دچار گرفتگی بینی شدید، می‌توانید آن را هم از جمله عوارض بارداری فرض کنید. ممکن است بیشتر دچار سرماخوردگی یا آلرژی شوید. در هر حال از مواد محرک مانند دود سیگار و گرد و غبار دوری کنید. برای بهبود وضعیت منافذ بینی شب‌ها از بخارساز یا مرطوب‌کننده‌های هوا استفاده کنید و مقادیر زیادی مایعات بنوشید. همچنین می‌توانید از قطره نمکی بینی یا کلرور سدیم استفاده کنید.

● هفته ۱۶ بارداری

به علت کاهش شدید احتمال سقط جنین پس از هفته چهاردهم شما نگرانی چندانی نسبت به سلامت کودک خود نخواهید داشت. اولین حرکت‌های کودک ممکن است مثل لرزش حرکت حباب‌های هوا یا حتی شبیه به درست کردن ذرت بوداده به نظر بیایند. در هفته‌های بعد شما مطمئنا لگد زدن کودک را احساس خواهید کرد.

● هفته ۱۷ بارداری

با اضافه وزنی که در ناحیه بالا و جلوی بدن خود پیدا کرده‌اید، ممکن است گاهی اوقات در هنگام راه رفتن تعادل خود را از دست بدهید. کفش‌های پاشنه بلند خود را کنار بگذارید و از کفش‌های پاشنه کوتاه استفاده کنید تا احتمال زمین خوردن‌تان کاهش یابد. حتما در هنگام رانندگی از کمربند ایمنی استفاده کنید. برای حفاظت بیشتر، کمربند ایمنی را از کنار ران و باسن خود عبور داده و قفل آن را زیر شکم خود محکم کنید. کمربند ایمنی نباید از روی شکم شما بگذرد بلکه باید یک قسمت از بالا و قسمت دیگر از زیر شکم عبور کند.

● هفته ۱۸ بارداری

با افزایش اشتها و اندازه دور کمر، پوشیدن لباس‌های گشادتر و راحت‌تر برای شما ضروری به نظر می‌رسد. به دنبال لباس‌های بارداری که مناسب شکم برآمده شما باشند، بگردید. ممکن است شنیده باشید که در ۶ ماه آخر بارداری بهتر است به طرف چپ بخوابید. علت آن این است که اگر به پشت بخوابید رحم شما به استخوان لگنی فشار می‌آورد به ویژه این فشار به سیاهرگ بزرگ تحتانی وارد می‌شود که مسوولیت بازگرداندن خون از اندام‌های تحتانی شما به قلب را بر عهده دارد. در سه‌ماهه دوم احتمالا فشار خون شما کمتر از معمول خواهد بود. در صورتی که در حالت خوابیده یا نشسته قرار دارید، به سرعت بلند نشوید زیرا ممکن است دچار سرگیجه شوید.

● هفته ۱۹ بارداری

در صورتی که تا به حال آزمایش سونوگرافی انجام نداده‌اید، احتمالا این آزمایش را در این سه ماهه (معمولا بین هفته‌های شانزدهم تا بیستم) انجام خواهید داد. این آزمایش بدون درد به پزشک شما کمک خواهد کرد تا ببیند که شما چند جنین در شکم خود دارید، وضعیت رشد کودک شما را ارزیابی کند، برخی عیوب مادرزادی احتمالی را چک کند، جفت و بند ناف را بررسی کند و اینکه آیا تاریخ تعیین شده برای تولد کودک شما دقیق است یا خیر.

● هفته ۲۰ بارداری

شما ممکن است در ناحیه پایین شکم خود احساس درد داشته باشید. این درد خطرناک نیست اما اگر در حالت استراحت هم ادامه پیدا کند یا شدید و پایدار شود، بهتر است با پزشک خود تماس بگیرید. همچنین ممکن است اخیرا تغییراتی در پوست خود مشاهده کرده باشید. آیا کف دست‌های شما قرمز شده‌اند؟ لازم نیست نگران چیزی باشید. این اتفاق در اثر افزایش میزان هورمون استروژن است. همچنین مشاهده لکه‌های تیره رنگ در بعضی قسمت‌های پوست در دوران بارداری معمول است که در اکثر خانم‌ها پس از زایمان به سرعت از بین می‌رود. بهتر است خود را در برابر نور خورشید قرار ندهید. هنگامی که می‌خواهید از منزل خارج شوید لباس کامل بپوشید. از کلاه لبه دار یا نقاب‌دار استفاده کنید. عینک آفتابی به چشم بزنید و حتما از محلول‌ها یا کرم‌های ضدآفتاب استفاده کنید.

● هفته ۲۱ بارداری

شما ممکن است به دلیل کشیده شدن پوست شکم و پستان‌هایتان گاهی اوقات احساس خارش کنید. اگر پوست شما خشک است، مرطوب نگه داشتن آن می‌تواند در رفع این عارضه به شما کمک کند. همچنین ممکن است حساسیت چشمان شما نسبت به نور افزایش یافته باشد یا احساس خشکی چشم و یا اینکه چیزی وارد چشم شده است، داشته باشید. برای بهبود وضعیت خود می‌توانید از قطره اشک مصنوعی استفاده کرده و چشمان خود را مرطوب کنید. برای اکثر خانم‌های باردار بین هفته‌های بیست و چهارم تا بیست و هشتم یک بار تست غربالگری گلوکز انجام می‌شود. این آزمایش مشخص می‌کند که آیا دچار دیابت دوران بارداری شده اید یا خیر. در صورتی که نتیجه آزمایش قند خون شما مثبت باشد به این معنی نیست که شما به دیابت دوران بارداری دچار شده اید بلکه باید تست تحمل گلوکز بدهید تا معلوم شود که آیا مشکلی دارید یا خیر. همچنین آگاهی از نشانه‌های زایمان زودرس می‌تواند برای شما مفید باشد. در صورت مشاهده افزایش ترشحات واژن که آبکی، لزج، صورتی یا خونی باشند به سرعت با ماما یا پزشک خود تماس بگیرید.

● هفته ۲۲ بارداری

اگر بارداری را با لاغری و کسر وزن آغاز کرده‌اید، شاید لازم باشد که کمی بیشتر وزن اضافه کنید. اطمینان حاصل کنید که آهن به میزان کافی مصرف می‌کنید زیرا در دوران بارداری بدن شما به مقدار بیشتری آهن نیاز دارد. غذاهای سرشار از آهن که می‌توانید مصرف کنید شامل گوشت قرمز، گوشت مرغ، گوشت ماهی، تخم مرغ، عدس و دیگر حبوبات، اسفناج و غلاتی که با آهن غنی شده‌اند، هستند.

● هفته ۲۳ بارداری

به دلیل افزایش تولید چربی در بدن شما، ممکن است آکنه یا جوش روی پوست شما ظاهر شود. در این صورت روزی دو مرتبه پوست خود را با آب و صابون ملایم بشویید اما دقت کنید که بدون تجویز پزشک از هیچ‌گونه داروی خوراکی یا پمادهای موضعی استفاده نکنید. اکنون شما در معرض ابتلا به واریس هستید، به ویژه اگر مادر شما هم به این عارضه مبتلا باشد. مشکل سیاهرگ‌های واریسی در هر بارداری شدیدتر می‌شود. در صورتی که پاهای شما درد می‌کنند، هر روز صبح جوراب‌های مخصوص بارداری را بپوشید. یک پیاده‌روی سریع در طول روز نیز می‌تواند موثر باشد.

● هفته ۲۴ بارداری

می‌توانید به پهلوی چپ دراز بکشید و یک بالش زیر پاهای خود قرار دهید تا پاها بالاتر از سطح زمین قرار گیرند. ممکن است نشانه‌های کشیدگی را روی پوست خود مشاهده کنید. بعضی از خانم‌های باردار دچار این عارضه نمی‌شوند اما تقریبا روی پوست نیمی از آنها آثار این کشیدگی ظاهر می‌شود. اثرات ثابت شده‌ای از اینکه محلول‌های طبی و لوسیون‌ها از بروز این خطوط رنگی جلوگیری کنند یا آنها را از بین ببرند، وجود ندارد اما می‌توانند خارش احتمالی ناشی از کشیدگی پوست را کاهش دهند.

● هفته ۲۵ بارداری

اگر در سه ماهه اول دچار سردرد می‌شدید، این سردردها احتمالا کمتر شده اند. در واقع برخی از خانم‌ها در اوایل دوران بارداری دچار سردرد می‌شوند که علت آن می‌تواند تغییر میزان هورمون‌ها در بدن، تغییرات سیستم گردش خون و یا گرفتگی سینوس‌ها باشد.