اخلاق ایرانی و ورزش حرفه ایی

اخلاق از آن دست موضوعاتی است که بسیاری از اندیشمندان و محققان رشته های علوم انسانی به آن پرداخته اند اما این موضوع وقتی در کنار ورزش قرار می گیرد رنگ وبوبی دیگر می گیرد

اخلاق از آن دست موضوعاتی است که بسیاری از اندیشمندان و محققان رشته های علوم انسانی به آن پرداخته اند اما این موضوع وقتی در کنار ورزش قرار می گیرد رنگ وبوبی دیگر می گیرد.

در فرهنگ غنی ایرانی واسلامی ، ورزش به عنوان وسیله ای برای پرهیز از بیکاری، مبارزه با کسالت و تنبلی،افزایش توانایی ها در جهت خدمت رسانی و سلامت جسم ، شجاعت است اما وقتی با اخلاق همراه می شود نقشی فراتر می گیر د و این نوع تربیت بدنی در کنار پرورش جسم ، روحی سالم را نیز جستجو می کند و دراین مسیر چنان پیش می رود که از یک ورزشکار معمولی پوریایی ولی، جهان پهلوان تختی و هادی ساعی و ....می سازد تا نام ورزش و ورزشکار ، از یک قهرمان یه یک پهلوان تبدیل شود و این پهلوان برای همیشه در تاریخ به عنوان الگویی تمام عیار ماندگار شود.

اهمیت این مقوله در دنیای ورزش حرفه ای امروز به قدری است که بسیاری از کارشناسان آن را حلقه ی مفقوده ی این پدیده مهم اجتماعی می دانند و این مهم زمانی در جامعه به عنوان یک معضل بروز پیدا می کند که یک ورزشکار به عنوان ستاره مطرح شده و الگوی بسیاری در اقصی نقاط جهان می شود .

ورزش باستانی یا زورخانه ای میراث معنوی نیاکانمان از دیرباز با اخلاق پیوندی ناگسستنی داشته و این مفهوم را درقالب فتوت، پهلوانی و جوانمردی به ورزشکارانش آموزش می داده .

نگاهی گذارا به تاریخ ورزش درایران مبین الگوهای ورزشی است که در کنار بدنسازی و تقویت جسم بر تذهیب نفس و سالم سازی روح تاکید بسیاری داشته اند و ورزشکاران که عمدتا برخاسته از زورخانه بودند به عنوان انسانهایی برجسته نقش بسیار مهمی حتی در تغییر و تحولات اجتماعی و سیاسی داشته اند .

در مکتب ورزش زورخانه ای ، ورزشکار در گود زورخانه ضمن انجام حرکات ورزشی یا ارشاد شخصی به نام مرشد نام خداوند ، ائمه معصومین به ویژه مولای متقیان را دائما ادا می کند تا مبادا از زور بازوی که کسب می کند مبادا فخر وکبر زمینگیرش کند . برای همین است که یک ورزشکار از بدو ورودش سر خم می کند مطابق ایینی خاص وارد زورخانه می شود ، با اجازه از مرشد ، پیشکسوتان و سادات وارد گود می شود و در حین و رزش نیز دائماً ذکر می گوید تا بداند در اوج قدرت، خداوند به عنوان غایت هستی در همه جا ناظر اعمالش است .

درواقع این طور می توان عنوان کرد که یک ورزشکار زورخانه ای همراه ورزش عبادت می کند تا بتواند در کنار قهرمانی ، پهلوانی را هم بیاموزد چرا که در فرهنگ ورزش ایرانی ورزشکار باید از قدرت، زور بازو و مقبولیتش را دراختیار جامعه قرار دهد .مثل جهان پهلون تختی در ماجرای زلزله بویین زهرا که با تمام محوبیتش شخصا به میان مردم رفت تا برای زلزله زدگان آن فاجعه کمک جمع کنید و یا هادی ساعی که تمامی مدالهایش را که حاصل سالهاتلاش و ممارست در راه دستیابی به سکوهای قهرمانی بودرا به فروش می گذارد تا عوایدش را دراختیار زلزله زدگان بم قرار دهد .

در این فرهنگ رسیدن به مرحله قهرمانی و پهلوانی نیازمند سیر مراحلی است ، براین اساس چوانمرد ، عیار و پهلوان باید آزاد ، بالغ ، عاقل، یتیم پرور، درویش نواز ،خوش خلق ، امانتدار، باحیا، صالح باشد بتواند جوانان را تعلیم دهد ، اهل نماز و روزه خدا ترس باشد و باید از چهل صفت بد از جمله حرص، حسد، حقد، بغض، تکلف، تصنع، تزویر، جهل، حمق، نفاق، تکبر، ظلم، فسق، خیانت، فحش، دئانت، خست، کسالت، تعصب شهوانی، صحبت به علت، ذلت، خوی بد، بی وفایی، بی حیایی، وقاحت، حیلت، مکر، سخن چینی، سفاهت، کدورت، دروغ، ناسپاسی، آیذا، عجب، بخل، ملامت، نامحرمی، مردم شکنی، غیبت، بهتان دوری نماید.

و باید این چهل صفت بد را به چهل صفت خوب چون علم، حلم، عزت، کرم، سخاوت، ثبات، وقار، وفا، حیا، شفقت، زهد، تقوی، لطف، صلاحیت، ایثار، خوی نیک، امانت، دیانت، حق شناسی، بی تکلفی، تواضع، صدق، صفا، دعا، مرحمت، انعام، احسان، صبر، شکر، تسلیم، رضا، توکل، قناعت، مجامله، ایمان، اسلام، محبت، خدمت، محرمیت مبدل کند.

برای همین است که پهلوانان تاریخی ایران زمین هرگاه در گود زورخانه پشت حریفی را با خاک آشنا کردند درسهای بزرگی را برای ورزشگاران دیگردر تاریخ از خود به یادگار از خود به یادگار چون آنها در کنار تعلیم جسمشان سیر وسلوک اخلاقی را چون عارفی بلند همت طی می کردند .

داستان پوریای ولی و مبارزه تختی با الکساندر مدوید و ... صدها مورد دیگر که درتاریخ منقول ورزش باستانی به یادگار مانده است را نباید و نمی توان فراموش کرد چراکه ورزش حرفه ای دنیای امروز ،پس از قرنها به دنبال احیای قوانینی است که باستانی کاران ما صدها سال قبل آن را احیا و به واسطه آن در وادی ورزش حرفه ای گام می نهادند .

در این میان دغدغه متفکران اخلاق ورزش حرفه ای آن است که ضمن احیای اخلاقیات به معیارهایی متوسل شوند که به نوعی در میان آیین و فرهنگ و تمدن کشورها هویتی مشترک داشته باشد که ایران به عنوان یکی از غنی ترین فرهنگها دربخش اخلاق و ورزش با توسعه ورزش زورخانه ای و کشتی پهلوانی خواهد توانست بابی جدید در این خصوص باز کند .

قطعا این ممکن نخواهد بود جز اینکه باور کنیم ورزش زورخانه ای می تواند بسیاری از مسائل اخلاقی را که در کشورمان در کنار تبلیغات فرهنگی گم شده احیاکند و چنانچه اهمیت این ورزش در داخل کشور احساس نشود ، امکان معرفی ان به جهانیان میسر پذیر نخواهد بود .

ورزش باستانی ایرانیان ورزشی مبتنی براخلاق است ، ورزش مولا علی (ع) است ورزشی است که در آن حداقل آداب و رفتار اخلاقی مورد تاکید قرار می گیرد و پیوند این ورزش با بدنه ورزش حرفه ای و حتی ورزش آماتور و آموزش آن در سراسر کشور می تواند بالندگی اخلاقی را در ورزش کشور محددا احبا کند.