شوک درمانی در اقتصاد ایران

هدفمند کردن یارانه ها طرحی است که از سال ها پیش برای واقعی کردن قیمت های تمام شده کالا و خدمات در ایران باید اجرا می شد اما به دلیل گرفتاری های جامعه اقتصادی ایران در سال های پس …

هدفمند کردن یارانه ها طرحی است که از سال ها پیش برای واقعی کردن قیمت های تمام شده کالا و خدمات در ایران باید اجرا می شد اما به دلیل گرفتاری های جامعه اقتصادی ایران در سال های پس از انقلا ب عملیاتی شدن آن به زمان کنونی واگذار شده است. با رصد شرایط و ظرفیت های حاکم بر اقتصاد و بازرگانی ایران نمی توان انتظار تحمل شرایط سخت حذف یارانه ها و یکسان سازی قیمت حامل های انرژی با ارزش های بین المللی را برای موقعیت فعلی کشور متصور بود.

کارشناسان معتقدند که حذف یارانه ها و یکسان سازی قیمت های خدمات و کالا ها با بهای بین المللی آن اقلا م احتمال درهم ریختگی نظام اقتصادی خانوارهای ایرانی از یک سو و نابودی توجیه اقتصادی صادر کنندگان کالا و خدمات به سایر کشورها در بعد بین المللی از سوی دیگر را در پی خواهد داشت.

اکنون که وضعیت صادرات نفتی و غیرنفتی کشور به لحاظ سایه انداختن بحران اقتصادی بر اقتصاد تمام کشورها از شرایط مناسبی برخوردار نیست اجرای طرح هدفمند کردن یارانه ها و آزاد سازی قیمت ها در صنعت و بازرگانی کشور باعث خواهد شد که قیمت کالا و خدمات به شدت افزایش یابد و دیگر توجیهی برای بازرگانان و صادرکنندگان کشورمان باقی نماند تا از تفاوت بهای کالا در داخل و خارج از ایران به نفع بالا بردن رقم صادرات غیر نفتی کشور سود ببرند.

اجرای طرح فوق حتی روی صادرات نفتی کشور نیز تاثیر سو» خواهد داشت; به طوری که در حال حاضر استخراج و توزیع نفت و گاز در کشور با هزینه هایی صورت می گیرد که بعد از اجرای طرح آزادسازی قیمتها همین هزینه ها به چند برابر فعلی خواهد رسید در حالی که مواد نفتی در بازارهای صادراتی مقصد بدون تغییر عرضه خواهد شد. به عقیده نگارنده در آینده به کاهش درآمدهای نفتی کشور حاصل از اجرای طرح هدفمند سازی یارانه ها خواهیم رسید، طرحی که به رهاسازی قیمتها خواهد انجامید و بنا به ادعای دولتمردان به کوچک شدن دولت و ورود بخش خصوصی به نظام اقتصادی کشور منجر خواهد شد. احساس می شود اجرای این طرح که از آن به عنوان جراحی بزرگ اقتصاد ایران یاد می شود خارج از زمان مورد نظر خود به ایران رسیده است به طوری که در دنیای مدرن فعلی عقیده نئو اقتصاد دیگر به معنای سرمایه داری و عرضه کالا و خدمات با قیمت های رها شده نیست.

کارشناسان اقتصادی معتقدند چالش اخیر اقتصاد جهانی از رهاسازی اقتصاد پدید آمده است به طوری که بابررسی اتفاقات رخ داده در چند ماه گذشته در قدرت های بزرگ اقتصادی، حمایت مجدد دولتها از بنگاه های بزرگ اقتصادی مشاهده می شود.

اکنون که بقای بنگاه های بزرگ اقتصادی در دنیایی که سالها پیش اقتصاد مبتنی بر رهاسازی قیمتها را سر لوحه امور خود قرار داده اند به دولتهایشان وابسته شده است، شاید اجرای طرح آزادسازی قیمتها در ایران احتیاج به بررسی بیشتر برای جلوگیری از دچار شدن به دشواری های اجرای آن در کشورهای قدرتمند اقتصادی دارد و بهتر است آن را با تامل بیشتری اجرا کنیم.

نویسنده : شهرام صدوقی