چگونه به فرزندانمان بگوئیم که دوستشان داریم

آیا فکر می کنید جمله ای باارزش تر و شیرین تر از جمله ”دوستت دارم“ وجود دارد بهترین و ضروری ترین جمله ای که می تواند بین والدین و فرزندان رد و بدل شود همین جمله است اغلب خانواده ها ”دوستت دارم“ را به راحتی به زبان می آورند

آیا فکر می‌کنید جمله‌ای باارزش‌تر و شیرین‌تر از جمله ”دوستت دارم“ وجود دارد؟ بهترین و ضروری‌ترین جمله‌ای که می‌تواند بین والدین و فرزندان رد و بدل شود همین جمله است. اغلب خانواده‌ها ”دوستت دارم“ را به راحتی به زبان می‌آورند. برعکس، خانواده‌هائی نیز وجود دارند که هرگز در زندگی خود از چنین جمله‌ای استفاده نمی‌کنند. بنابراین ابراز احساسات برای آنان بسیار دشوار و غیرمعمول به نظر می‌آید. اگر شما در خانواده‌ای بزرگ شده‌اید که والدینتان برای کنترل و گول زدن به شما ابراز علاقه می‌کردند، احتمالاً دیگر مایل نیستید این روش را در مورد فرزندانتان به کار ببرید.

اغلب خانواده‌ها عادت ندارند احساسات عاطفی خود را بروز دهند یا این‌که به روش‌های دیگری آن را نشان می‌دهند. روزی یکی از دوستان مشاورم می‌گفت وقتی برخی مراجعه‌کننده‌ها می‌گویند هرگز در زندگیشان جمله ”دوستت دارم“ را نشنیده‌اند بسیار متعجب می‌شوم و فکر می‌کنم چه‌طور چنین چیزی امکان پذیر است که والدین نتوانند به فرزندشان ابراز علاقه کنند و به او مستقیماً بگویند: ”دوستت دارم“. او می‌گفت شاید این موضوع برای افرادی مثل من عجیب باشد زیرا من شخصا در زندگی چنین چیزی را تجربه نکرده‌ام و در دوران رشد مرتب این جمله را شنیده‌ام ولی بهتر است اقرار کنم بعد از مدت‌ها متوجه شدم خانواده من نیز این جمله را قلباً به زبان نمی‌آورند و واقعاً نمی‌خواستند احساساتشان را با بیان این جمله به من منتقل کنند. به خاطر دارم هر موقع به من می‌گفتند ”دوستت دارم“ منتظر می‌مانند تا من نیز به آنها ابراز علاقه کنم و در پاسخ بگویم ”من هم شما را دوست دارم.“

اگر شما نیز در مورد فرزندانتان چنین روشی را در پیش گرفته‌اید، بهتر است به زودی تغییر روش دهید و عشقتان را خالصانه به آنها ابراز کنید. در این جا روش های ساده‌ای را به شما معرفی می‌کنیم تا با به کارگیری آنها بتوانید به راحتی به یکدیگر عشق بورزید.

همه ما نیاز داریم از افرادی که دوستشان داریم جملاتی محبت آمیز بشنویم و فرزندان شما نیز چنین حقی را دارند که از شما بخواهند به آنها عشق بورزید. بنابراین هم در گفتار و هم در اعمال خود به آنها ثابت کنید که واقعاً دوستشان دارید. وقتی به کسی عشق می‌ورزید آن را به راحتی به زبان بیاورید و او را مطمئن کنید که عاشقش هستید. کارهای مورد علاقه او را انجام دهید و در رفتارتان ثابت کنید که به او اهمیت می‌دهید و دوستش دارید.

اگر واقعاً احساس می‌کنید برایتان خیلی سخت است که به فرزندتان مستقیماً بگوئید ”دوستت دارم“، این عمل را به تدریج انجام دهید. در یکی از کارگاه‌های آموزشی خانمی می‌گفت: ”من این کار را ابتدا با حیوانات خانگی تمرین کردم و بعد به تدریج ابراز علاقه کردن برایم عادی شد!“ کار دیگری که برای شروع می‌توانید انجام دهید این است که نوشته‌های محبت‌آمیز خود را در کیف، ظرف غذا فرزندتان و یا زیر بالش او بگذارید تا به تدریج به این کار عادت کنید. بعد از مدتی مشاهده می‌کنید که چه‌قدر راحت‌تر می‌توانید احساساتتان را به طور شفاف بروز دهید.

تصور نکنید چون جمله ”دوستت دارم“ را سال قبل به او گفته‌اید، پس دیگر نیازی به تکرار آن نیست. این موضوع مثل رفتن به مطب دندانپزشکی نیست که دوبار در سال انجام گیرد. اگر فکر می‌کنید هنوز هم نمی‌توانید به راحتی این جمله را به زبان بیاورید، تمرین را آغاز کنید. شاید اگر فرزندتان به این جمله عادت نکرده باشد، در ابتدا از شنیدن آن متعجب شود، ولی به این موضوع اهمیتی نداده و کار خود را ادامه دهید. هر چه‌قدر زودتر این کار را شروع کنید بهتر است. به خودتان قول بدهید حداقل روزی یک بار عشقتان را ابراز کنید و به او بگوئید ”دوستت دارم“.

جمله ”دوستت دارم“ به خودی خود جمله کاملی است. آن را راحت به زبان بیاورید! نیازی نیست کار خاصی انجام دهید و یا این که منتظر شوید آن شخص برایتان کاری انجام دهد و یا انتظاراتتان را برآورده کند، در این صورت مطمئن باشید که عشقتان نسبت به فرد مورد نظر شرط شده است.

”اگر تخت خوابت را مرتب کنی، دوستت دارم“، یا ”اگر نمره خوبی بگیری، دوستت دارم“، چنین جمله‌ای این پیام را به فرزندتان می دهد که عشق شما تنها به خاطر اعمال و رفتار خوب اوست. یعنی اگر او تخت خواب خود را مرتب نکند و نمره خوبی نگیرد، شما او را دوست ندارید. واقعاً فکر می کنید اگر او این کار را نکند شما به عنوان پدر و مادر عاشق فرزندتان نیستید؟ شاید اگر او مرتب و زرنگ باشد به او افتخار کنید و خوشحال شوید ولی فکر نمی‌کنم در عشق شما نسبت به او تأثیری بگذارد. بنابراین این مسائل را از هم تفکیک کنید و عشقتان را خالصانه بروز دهید.

● فقط بگوئیم دوستت دارم.

وقتی می‌گوئید ”دوستت دارم“، از ”اما“ و ”اگر“ استفاده نکنید. اگر فرزندتان کاری کرد که باعث ناراحتی و آزار شما شد، با این موضوع احساسی برخورد نکنید. شما می‌توانید بسیار راحت و منطقی اشتباهات او را به او گوشزد کنید و یا حد و مرزها را برای او تعیین کنید. در عین حال عشقتان را نیز نثار او کنید. این دو موضوع به هیچ عنوان با هم منافاتی ندارند.

اگر فرزندتان به صحبت‌های شما گوش نداد، به‌عنوان مثال اتاقش را تمیز نکرد و .... وظیفه شما تنها این است که در مورد موضوع مورد نظر با او صحبت کنید نه این که به او بگوئید: ”اگر این کار را می‌کردی، من تو را دوست داشتم.“ در این جا به هیچ عنوان نیاز نیست احساسات و عواطفتان را ابراز کنید.

همواره در نظر داشته باشید مغز به طور اتوماتیک جمله قبل از ”اما“ را نمی‌شنود و یا به عبارتی دیگر به آن اهمیتی نمی‌دهد. به‌عنوان مثال اگر فرزندتان بگوئید: ”دوستت دارم، اما اتاقت واقعاً کثیف است.“ در این جا مطلبی را که او می‌گیرد تنها این جمله است. ”اتاقت کثیف است“.

هنگامی‌که از ”اما“ استفاده می‌کنید باعث گیجی طرف مقابلتان می‌شوید و این طور به او القاء می‌کنید که عشقتان نسبت به او شرطی است و در صورتی او را دوست دارید که همه کارهایش از دید شما بدون عیب و نقص باشد. هرگز این کار را نکنید. احساساتتان را به خاطر کارهای خوب و یا بد فرزندتان ابراز نکنید. این دو موضوع کاملاً از هم جدا هستند.

در این مورد هیچ استثنائی وجود ندارد. این طور نیست که هر موقع دلتان بخواهد بگوئید ”دوستت دارم“ تنها به این دلیل که کار فرزندتان مورد قبول شما بوده است. این جمله را وقتی به کار ببرید که واقعاً احساس می‌کنید دوستش دارید و با گفتن آن احساس خوبی به شما دست می‌دهد.

جمله ”دوستت دارم“ بسیار قدرتمند و تأثیرگذار است و در بیشتر مواقع با شنیدن آن، طرف مقابل به شما پاسخ می‌دهد. ولی اگر این جمله را در صورتی به کار ببرید که منتظر شنیدن پاسخ از طرف مقابلتان باشید، باور کنید ابراز احساسات شما از نوع سالمی نیست.

این نوع ارتباط را فرزند شما نیز درک می‌کند و متوجه می‌شود که شما به او ابراز علاقه می‌کنید و منتظر شنیدن پاسخ از جانب او هستید. به همین دلیل به خاطر انجام وظیفه و یا ترس به شما پاسخ می‌دهد. آیا شما واقعاً به دنبال چنین عشقی هستید؟

اگر می‌خواهید عشق فرزندتان نیز به شما خالصانه باشد، بهتر است خودتان در این مورد برای او بهترین الگو باشید. بدون هیچ‌گونه انتظاری به او بگوئید ”دوستت دارم“ تا او نیز به مرور زمان، این احساس را درونی کند و به شما پاسخ دهد. بعد از این‌که فرا گرفتید بی قید و شرط به طرف مقابلتان عشق بورزید، باید عشق را به درون خودتان ببرید و به عبارت دیگر به خودتان عشق بورزید!

در حقیقت خود را دوست داشتن و به خود اهمیت دادن یکی از ارکان مهم برقراری ارتباط با دیگران است. خود را در آئینه ببینید به چشمان خود خوب نگاه کنید و با صدای بلند بگوئید: ”دوستت دارم“. دیگر ”اما“ و ”اگر“ نگوئید. این کار را با تمام وجود انجام دهید.

یکی از مهم‌ترین، با ارزش‌ترین و اساسی‌ترین ارکان تربیتی ین است که قدر خود را بدانید و به ارزش وجودی خویش پی ببرید و بعد عشقتان را نثار فرزندتان کنید.

وقتی فرزندتان می گوید: ”مامان ازت متنفرم!“ بعد از مدتی شما به‌عنوان پدر و مادر متوجه می‌شوید که مجبورید برای فرزندتان محدودیت‌هائی قرار دهید و گاهی اوقات نیز به او ”نه“ بگوئید. حد و مرزها را جدی بگیرید و به هیچ عنوان کوتاه نیائید. در این موقع است که بچه‌ها برای پیشبرد اهدافشان دست به هر کاری می‌زنند و حتی بسیار بی‌رحمانه به شما می‌گویند: ”مامان، ازت متنفرم“.

هیچ چیز بدتر از این نیست که به کسی عشق بورزید و او به شما بگوید ”از تو متنفرم“. بچه ها نیز به این موضوع پی برده‌اند. آنها از همان ابتدای دوران کودکی این موضوع را درک می‌کنند.

در این‌گونه موارد به‌جای این که ناراحت شوید و به همه بگوئید چه‌قدر آزرده شده‌اید، ببینید پشت این گفته چه چیزی نهفته است؟ حتی می‌توانید با مشاوری در این مورد صحبت کنید ولی از دست کودک ۴ ساله‌تان ناراحت نشوید و او را مسئول احساسات خود ندانید.

بهتر است بدانید او با گفتن این جمله می خواهد شما تغییر عقیده بدهید و محدودیت‌ها را از سر راه او بردارید. ولی وقتی متوجه شود که شما در تصمیم‌گیری‌هایتان ثابت قدم هستید، به تدریج این موضوع را می‌پذیرد. یقیناً در آینده چنین کودکی از شما به‌عنوان بهترین و دوست داشتنی‌ترین فرد در زندگی‌اش یاد خواهد کرد. البته این موضوع در مورد پدران نیز صادق است.

مترجم: مهتاب علیمرادی