علل پرخاشگری کودکان

پرخاشگری عبارت است از کنترل نکردن رفتار در برابر موقعیت های ناخواسته و پرخاشگری در کودکان علل مختلفی دارد که یکی از این عوامل، تولد نوزاد جدید است.
کودک ممکن است فکر کند که …

پرخاشگری عبارت است از کنترل نکردن رفتار در برابر موقعیت های ناخواسته و پرخاشگری در کودکان علل مختلفی دارد که یکی از این عوامل، تولد نوزاد جدید است.

کودک ممکن است فکر کند که با ورود این میهمان ناخوانده دیگر جایی برای محبت به او باقی نمانده است و نمی تواند مانند همیشه مرکز توجه اطرافیان خود باشد. از این رو دست به پرخاشگری می زند و با پرتاب اشیا یا ناسازگاری و کج خلقی، خشم خود را بروز می دهد.

در چنین وضعیتی حتی ممکن است نوزاد را مورد آزار و اذیت قرار دهد. برآورده نشدن تمایلات و خواست های کودک نیز در بروز پرخاشگری موثر است و در این حالت کودک عصبانیت خود را با لگد زدن و فریاد کشیدن ظاهر می کند. اغلب اوقات کودکی که با مادر خود از منزل خارج می شود با مشاهده اجناس گوناگون در مغازه های مختلف بهانه گیری را شروع می کند و در صورت بی توجهی مادر نسبت به خواسته هایش، بنای پرخاشگری و کج خلقی را می گذارد و در این حالت باید با او صحبت و با برخوردی کاملا منطقی و جدی با وی رفتار کرد.

ناکامی نیز از عوامل موثر در پرخاشگری است. کودکی که دلش می خواهد هنگام بازی یا هر گونه رقابت با هم سن و سالان خود همیشه برنده مسابقه باشد یا در مدرسه فقط نمره ۲۰ بگیرد، در صورت برآورده نشدن خواسته هایش دچار ناکامی می شود و پرخاشگری می کند. البته موضع گیری والدین در این امر بی تاثیر نیست.

والدینی که بدون درنظر گرفتن علایق و توانایی های فرزند خود از او انتظار دارند که همیشه و در همه حال با کسب موفقیت های پی در پی به عنوان «ستاره» جمع شناخته شود، باید بدانند که با دست خود عوامل مستعدکننده پرخاشگری و سرانجام ناکامی را در وجود فرزندشان تقویت کرده اند.

برقرار نکردن ارتباط عاطفی مناسب با کودک سبب می شود که او خود را تنها و بدون حامی احساس کند و در این حالت با کمبود محبت مواجه و در نتیجه دچار برخی اختلالات روانی از جمله اضطراب، افسردگی و پرخاشگری می شود.

بی اعتنایی نسبت به کودک و توجه نکردن به نظرات و عقاید وی، موجب موضع گیری بی جهت او در برابر رفتار و افکار دیگران خواهد شد و ممکن است با توسل به پرخاشگری درصدد ابراز عقیده شخصی خود برآید.

حسادت نیز می تواند یکی از علل پرخاشگری باشد. کودکی که فکر می کند تمام موقعیت ها باید از آن وی باشد یا فقط از او به عنوان یک کودک منضبط، باهوش، زرنگ و مهربان تعریف و تمجید شود، تحمل شنیدن هیچ گونه سخن مغایر با وضعیت فوق را ندارد و اگر متوجه شود کودک یا کودکان دیگری نیز با دارا بودن همان خصوصیات مورد توجه دیگران هستند، ممکن است در برابر آن حالت تدافعی به خود بگیرد و پرخاشگری کند.

مشاهده فیلم های خشونت آمیز تلویزیون، از دیگر عوامل موثر در پرخاشگری کودک است. کودکان به خصوص پسران جزء به جزء صحنه های این گونه فیلم ها را با دقت زیرنظر دارند و در یک موقعیت مساعد، تمام آموخته های خود را به نمایش می گذارند.

رفتار پرخاشگرانه والدین با یکدیگر نیز تاثیر سویی در حافظه کودکان برجای می گذارد. ذهن کودک مانند لوح سفیدی است که تمام اعمال، رفتار و گفتار دیگران در آن نقش می بندد و به تدریج شکل می گیرد. ممکن است رفتاری که از پدر و مادر سر می زند، همان لحظه توسط کودک تقلید نشود ولی در رفتارهای آینده وی بی تاثیر نخواهد بود.

نازیلا عیدی زاده