کرانه باختری, آغاز آرامش

باز هم یک بار دیگر شاهد برگزاری کنفرانس فلسطین بودیم که البته این بار در شهر برلین برگزار شد «فرانک والتر اشتاین مایر» میزبان ۴۰ نفر از همتایان خود بود تا با آنها در مورد «حمایت از امنیت غیرنظامیان و دولت قانونگرا» به بحث و تبادل نظر بپردازد

باز هم یک بار دیگر شاهد برگزاری کنفرانس فلسطین بودیم که البته این بار در شهر برلین برگزار شد. «فرانک- والتر اشتاین مایر» میزبان ۴۰ نفر از همتایان خود بود تا با آنها در مورد «حمایت از امنیت غیرنظامیان و دولت قانونگرا» به بحث و تبادل‌نظر بپردازد. برای هر کس که در سال‌های پیش دیداری هر چند کوتاه از مناطق خودگردان فلسطینی داشته باشد، مسئله امنیت در آن کشور بی‌تردید از اهمیتی خاص برخوردار است. تعداد سربازان در شهر رام‌الله که از آن به عنوان پایتخت فلسطین یاد می‌کنند بسیار بیشتر از سربازانی است که در اسرائیل دیده می‌شود.

گوناگونی اونیفورم‌ها در جای خود مسئله‌ای توجه‌برانگیز بود: عده‌ای از سربازان با اونیفورم‌های سیاه و سبز یشمی و یا سبز سیر با کلاه یا بدون کلاه بودند و عده کمی هم اونیفورم‌های آبی‌رنگ به تن داشتند و این گروه آخر بسیار جلب توجه می‌کردند زیرا اونیفورم‌های آنان در نور خورشید درخشش خاصی داشت و شبیه به ابریشم به نظر می‌آمد. اما در واقعیت و در پشت این تنوع همان فاجعه فلسطین پنهان شده بود، فاجعه‌ای که تنها رهبر وقت یعنی «یاسر عرفات» از آن سود می‌برد. سرویس‌های امنیتی که تعداد آنها بین ۱۵ تا ۲۰ بود در طول سال بیش از هر چیز مراقب کارهای یکدیگر بودند و از هم تنفر داشتند و در آن زمان به نوعی به عنوان ابزاری برای کسب پول از دولت‌های نه چندان خوشنام به شمار می‌آمدند. سه سال پیش یعنی بعد از اولین اصلاحات در نیروهای امنیتی، یکی از موسسات تحقیقاتی آمریکا در مورد وجود هرج و مرج در نیروهای امنیتی فلسطین گزارش داد و فاش کرد که این نیروها کاملا از هم گسسته و فاقد انگیزه و قدرت لازم هستند. اما امروزه حتی اسرائیلی‌ها هم به پلیس فلسطین برای برقراری امنیت در شهرهای کرانه باختری اطمینان و اعتماد دارند. در اکتبر ۲۰۰۷ رزمایشی در شهر نابلس برگزار شد که نتایجی موفقیت‌آمیز داشت.

اگر چه که سیاستمداران حوزه‌های امنیتی اسرائیل در آغاز کار زبان به تحسین مدیریت پلیس فلسطین گشودند اما این مسئله موجب نشد که اسرائیل دست از اقدامات نظامی در این منطقه بردارد و این مسئله علاوه بر آن که حق حاکمیت و وجهه پلیس و نیروهای فلسطینی را زیر سوال می‌برد، خشم فلسطینیان را نیز برمی‌انگیخت. با این حال «جاکوب والس» سرکنسول آمریکا در اورشلیم نیز پس از دیدارش از نابلس در پایان سال ۲۰۰۷ اذعان کرد که شاهد «پیشرفت‌های ملموسی» بوده است. مردم نابلس و شهرهای کرانه باختری هم این روزها احساس رضایت می‌کنند و این احساس رضایت زمانی بیشتر شد که نیروهای پلیس فلسطینی سه رهبر محلی گردان‌های الاقصی را بازداشت کردند. در همان روزها تعدادی از اعضای یکی دیگر از گروه‌های فلسطینی هم بازداشت شدند و جالب آنکه این گروه اخیر به ظاهر از طرفداران جنبش فتح و پرزیدنت عباس بودند. پس تعجبی نداشت که در آن روزها والس رسما خبر افزایش۳/۱ میلیون دلاری آمریکا برای امور توسعه‌ای فلسطین را اعلام کرد. در آغاز ماه می چندصد مامور پلیس و گارد ریاست‌جمهوری فلسطین به جنین اعزام شدند تا کنترل این شهر شمالی کرانه باختری را به دست گیرند و تا به امروز هم به خوبی از عهده این کار برآمده‌اند.

از آنجایی که در حوالی این شهر تنها تعداد کمی منطقه اسرائیلی قرار دارد، ارتش اسرائیل در این محل حضوری حداقلی دارد. علاوه بر آن بسیاری از پیکارجویان مسلح فلسطینی در این منطقه پس از اعلام عفو عمومی اسلحه‌های خود را زمین گذاشتند و حاضر شدند که شانسی دیگر برای تلاش‌های محمود عباس در جهت حل مسالمت‌آمیز مشکلات قائل شوند. از دیگر نشانه‌های این دوران جدید ساخت آن ساختمان دادگستری در مرکز شهر است. این ساختمان نمایی کاملا شیشه‌ای دارد تا به گفته یکی از ماموران پلیس فلسطینی: «قضات همیشه زیر ذره‌بین باشند».

این ساختمان ترکیبی عجیب از معماری سنتی مسجدی با عناصر و ساختارهای زمان معاصر است و می‌توان آن را نمادی از جامعه فلسطینی دانست یعنی جامعه‌ای آمیخته با سنت که جهشی به سوی زمان حال دارد. اما آنچه شرکت‌کنندگان در کنفرانس برلین نیز در مورد آن اتفاق‌نظر دارند این است که به گفته وزیر خارجه آلمان: «یک کشور در کنار پارلمان و دولت و نیروهای امنیتی به قوه قضائیه مستقل نیز نیاز دارد». این مسئله هم ریشه در جای دیگری دارد. بسیاری از کارشناسان امور فلسطین عقیده دارند که قوه مقننه در مناطق خودگردان بر پایه قوانین عثمانی، بریتانیایی و اردنی عمل می‌کند و علاوه بر آن سنت‌ها نیز نقش زیادی در این روند دارند. چنین مسئله دشواری بی‌تردید هرگز فقط با ساخت یک ساختمان عظیم شیشه‌ای حل نمی‌شود. تلاش‌ها برای برقراری نظم و قانون در فلسطین باید همراه با اجرای برنامه‌های بازسازی اقتصادی باشد. به تازگی یک پارک فناوری نوین با حضور وزیر خارجه آلمان در شهر جنین افتتاح شد که هزینه‌های آن توسط فلسطینی‌های تبعیدی تامین می‌شود. آلمان هم در ساخت زیرساخت‌های فلسطین مشارکت دارد اما اسرائیل همچنان کارشکنی می‌کند. با این حال برخی کارشناسان فلسطینی و همین طور بسیاری از کارشناسان غربی اذعان دارند که موفقیت پروژه‌های بزرگ در فلسطین با برقراری صلح و ثباتی حداقل درازمدت امکان‌پذیر است. کنفرانس برلین در زمانی برگزار شد که وضعیت اقتصادی در کرانه باختری به آرامی در حال بهتر شدن است. در پایان ماه می بیش از۱۲۰۰ سرمایه‌گذار از کشورهای مختلف در «مجمع سرمایه‌گذاران فلسطینی» در بیت‌لحم شرکت کردند. این عده موافقت کردند که تا سقف یک میلیارد دلار در فلسطین سرمایه‌گذاری کنند و این مسئله موفقیتی رویایی برای سرزمینی به حساب می‌آید که تا همین چند سال پیش هیچکس حاضر به سرمایه‌گذاری در آن نبود. به احتمال زیاد یکی از دلایل افزایش تلاش‌های محمود عباس و یارانش برای رسیدن به توافق با دولت قانونی حماس نیز همین مسئله است. زیرا آنها می‌دانند که هر طرح سیاسی و اقتصادی در این کشور خودگردان، بدون حضور حماس با آن پایگاه عظیم اجتماعی و سیاسی‌اش، محکوم به شکست خواهد بود. منبع: مرکور

میشائل بورگشتده / ترجمه: محمدعلی فیروزآبادی