شته حشره ای مفید یا مضر

شته‌ها از بالاخانواده Aphidoidea و راسته جوربالان (Homoptera) ، حشرات بسیار موفقی هستند که در غالب مناطق کره زمین و با بیشترین تعداد گونه‌ای در مناطق معتدله یافت می‌شوند. منشا شته‌ها خانواده …

شته‌ها از بالاخانواده Aphidoidea و راسته جوربالان (Homoptera) ، حشرات بسیار موفقی هستند که در غالب مناطق کره زمین و با بیشترین تعداد گونه‌ای در مناطق معتدله یافت می‌شوند. منشا شته‌ها خانواده Archescytinidae می‌باشد که در دوره کربونیفر یا اوایل دوره پرمین وجود داشته‌اند. تکامل این حشرات با پیدایش گیاهان گلدار همراه بوده است. شته‌ها در حالت منفرد به سبب اندازه کوچک ، چندان قابل رویت نبوده لکن در سطوح جمعیتی بالا ، در سطح برگها و شاخه‌های گیاهان به خوبی نمایان می‌گردند. شته‌ها به طرق کاملا موثری فرایندهای رشدی گیاهان میزبان خود را تحت تاثیر می‌دهند.

تنوع شته‌ها

حدود ۴۰۰۰ گونه شته شناسایی شده وجود دارند. شته‌ها در مقایسه با ده هزار گونه ملخ شناسایی شده و بیش از ۱۵ هزار گونه پروانه شناسایی شده، گروه نسبتا محدودی را تشکیل می‌دهند. با وجود این تنوع شته‌ها به خاطر حالت چند شکلی و بوجود آمدن گونه‌های بیولوژیک جدیدی می‌باشد. بیشترین تعداد گونه‌های شته در مناطق معتدله فعالت داشته و در مناطق مذکور یک گونه از چهار گونه گیاهی موجود مورد حمله شته‌های واقع می‌شود.

ساختمان شته‌ها

شته‌ها حشرات کوچکی به طول ۱ تا ۱۰ میلیمتر با بدنی نرم و از حشرات مکنده هستند. تعدادی از نسلها و یا تمامی آنها مشتمل بر ماده‌های بکرزایی هستند که نیازی به تلقیح نداشته و زنده‌زا می‌باشند. گونه‌هایی نیز یک تناوب تولید مثل جنسی و غیر جنسی ، بکرزایی دوره‌ای را نشان می‌دهند. شته‌های بالدار موسوم به alatea و شته‌های بی‌بال موسوم به apterae می‌باشند. حالت چند شکلی که وجود اشکال مختلف در داخل یک گونه است. از ویژگیهای شته‌های محسوب می‌شود.

قاعده خرطوم شته رو به عقب و ما بین رانهایی جلویی حشره قرار دارد. شاخکها متشکل از دو بند قاعده‌ای کوتاه و ضخیم و بخش تاژکی باریکتر حداکثر چهار بندی که آخرین بند آن مرکب از یک بخش ابتدایی و یک بخش انتهایی باریکتر می‌باشد. در پشت هر یک از چشمهای مرکب یک برآمدگی چشمی متشکل از ۳ عدسی موسوم به تری‌اوماتیدی دیده می‌شود. پنجه پاها دو بندی هستند. بالها فقط دارای یک رگبال طولی برجسته‌ای هستند. یک جفت زایده موسوم به سیفونکول یا کورنیکول نیز در سطح پشتی حلقه پنجم شکم قرار دارد.

منشا شته‌ها

شته‌های تیره‌های phylloxeidae , Adelgidae , Aphididae به بالا خانواده Aphidoidea و راسته جوربالان یعنی حشرات تغذیه کننده از شیره‌های گیاهی تعلق دارند. گرچه قدیمی‌ترین سنگواره‌های شناخته شده شته‌ها به نام Triassoaphis cubitus مربوط به دوره تریاسه می‌باشد. لکن تکامل شته‌های بالا خانواده Aphidoidea حدود ۲۸۰ میلیون سال قبل در دوره کربونیفر بوده است. شته‌های اولیه از نظر رژیم غذایی احتمالا چند خوار بودند و از بافتهای پارانشیمی و یا آوندهای آبکشی تغذیه می‌کردند.

رده بندی شته‌ها

بورنر ، شاپوشنیکف ، ایستاپ رده بندیهایی را برای شته‌های خانواده Aphididea ارائه نموده‌اند. اختلاف نظر بسیارجزئی در رابطه با تعداد و محدوده هر یک از زیر خانواده‌های شته‌ها وجود دارد. این خانواده دارای ۱۰ زیر خانواده است. شته‌های زیر خانواده Lachninae به عنوان یکی از ابتدایی‌ترین یا یکی از پیشرفته‌ترین گروههای شته‌ها به شمار می‌روند، موضوع مهمی که درباره آن نظریه مشترکی وجود ندارد.

پراکنش جغرافیایی

شته‌ها علی‌رغم داشتن جمعیتهای غالب در مناطق معتدله ، سطح پراکنش وسیع جهانی دارند. شته‌های زیر خانواده Aphidinae و Drepanosiphinae از خانواده Aphididae که ۷۰% درصد شته‌های امروزی را تشکیل می‌دهند به یک منطقه خاص محدود نمی‌شوند ولی گسترش شته‌های زیر خانواده‌های Hormaphidinae , Greenideinae کل جمعیت آنها ۷ درصد می‌باشد، بیشتر به جنوب شرق آسیا و استرالیا محدود می‌شود

http://iranpest.blogfa.com/post-۳۴۸.aspx

×

‹›