شناساندن ماهی اسکار یا سیکلید مخملی

ماهی اسکار Oscar fish یا سیکلید مخملی Velvet cichlid در راستهسوف ماهی شکلان و خانواده سیکلیده و زیر خانواده Astronotinae قرار دارد

● سیستماتیک

ـ Kingdom: Animalia

ـ Phylum: Chordata

ـ Subphylum: Vertebrata

ـ Class: Actinopterygii

ـ Order: Perciformes

ـ Suborder: Labroidei

ـ Family: Cichlidae

ـ Genus: Astronotus

ـ Species: Astronotus ocellatus

ماهی اسکار (Oscar fish ) یا سیکلید مخملی (Velvet cichlid) در راستهسوف ماهی شکلان و خانواده سیکلیده و زیر خانواده Astronotinae قرار دارد

به درستی معلوم نیست که چرا این ماهی را اسکار نامیده اند . شاید کسی که نخستین بار آن را وارد دنیای آکوآریوم کرده , این نام را به آن داده است.

شاید هم در یکی از مناطق آمریکای جنوبی (زیستگاه اصلی این ماهی) آن را اسکار می نامند.

● ویژگی ها , پراکنش و زیستگاه

ماهی اسکار بومی آمازون , پاراگوئه و شرق ونزوئلا ست.

ماهی اسکار (سیکلید مخملی) که در برخی مناطق به آن طاووس ماهی هم گفته می شود از حدود ۶۰ سال قبل مورد توجه علاقمندان به نگهداری ماهی زینتی قرار گرفته است.

تا سال ۱۳۴۸ تقریبا تمامی اسکار هایی که در بازار های جهانی ارائه می شدند همرنگ و مشابه رنگ طبیعی آن بودند. از این سال که ارائه اسکار قرمز به بازار آغاز شد , توجه علاقمندان بیشتر جلب این نژاد گردید.

اسکار قرمز نخستین بار به وسیله یک تاجر تایلندی به نام پاتابونگز Patabonges از بین افراد حاصله از تکثیر اسکار معمولی که رنگ قرمز داشتند جدا شد و طی چند نسل , نژاد نسبتا خالصی از آن تهیه و به بازار ارائه گردید.

نژاد اسکار ببری هم که از نظر رنگ حالتی بین اسکار معمولی و اسکار قرمز دارد , حدود ۲۵ سال قبل , به بازار عرضه شده است .

امروزه نمونه های باله بلند و مسی رنگ آن هم دیده می شوند.

دمای مناسب برای زیست سیکلید مخملی ۲۳ تا ۲۸ درجه سانتی گراد است .

اما نباید فراموش کرد که اسکار ها در دمای کمتر از ۲۶ تا ۲۸ درجه سانتی گراد تخمریزی نمی نمایند.

این ماهیان ( و بیشتر سیکلید ها ) آب اسیدی تر ( حدود ۶.۵) و سبک را می پسندند.

و این به خاطر مقدار زیاد بارندگی در مناطق گرمسیری و نفوذ هموس به آب و تجزیه گیاهان در آب و تولید اسید هومیک است . (به همین دلیل است که در آغاز سخن زیستگاه ماهی را بیان می کنم.)

اسکار ها معمولا ماهی های کوچکتر از خود را می خورند و یا از دسترسی آنها به خوراک جلوگیری می کنند . ولی میتوان آنها را با ماهیان هم اندازه مانند گربه ماهیان و سایر انواع سیکلیده نگهداری کرد.

طول اسکار ها در طبیعت تا ۴۵ سانتی متر هم میرسد ولی در آبزی دان معمولا از ۳۰ سانتی متر بزرگ تر نمی شوند.

عمر سیکلید مخملی در طبیعت تا ۱۵ سال گزارش گردیده است.

● تکثیر ماهی اسکار

در دو سالگی ( وقتی که طول آنها ۱۲ سانتی متر شد) بالغ شده و در هر تخم ریزی تا ۱۰۰۰ عدد بچه تولید میکند. (هرچند که معمولا نصف این مقدار تخم تولید می شود.)

تولید مثل آن مانند بیشتر سیکلید ها ست .

یعنی تخته سنگ صاف و تمیزی را در بستر انتخاب کرده و روی آن تخمریزی میکنند.

شناسایی نر و ماده ماهی اسکار کار آسانی نیست.معمولا باله های نر ها به نسبت بزرگتر از باله های ماده های هم اندازه است.

به علاوه منطقه قرمز رنگ روی بدن نرها از ماده ها بیشتر است.

نزدیک زمان تخم ریزی , در قسمت مخرج تناسلی ماهی , لوله ای ظاهر می شود که به آن لوله تخم ریزی یا لوله تولید مثلی گویند.

این لوله در ماده ها پهن تر و در نر ها نوک تیز است. ( چرا ؟ )

برای تکثیر این ماهی بایستی برخی از ویژگی های فیزیکی و شیمیایی مناسب آب تامین گردد که مهم ترین آنها عبارتند از :

ـ پی.اچ = ۷.۵

ـ دما = ۲۴ تا ۲۶.۵ درجه سانتی گراد

ـ سختی = ۱۰ تا ۱۵ (درجه آلمانی)

برای تکثیر سیکلید مخملی همواره در بستر آبزی دان بایستی چند عدد سنگ مناسب و نسبتا بزرگ باشد تا تخم ریزی روی آنها صورت گیرد .

قبل از هر کار آماده سازی مولدین برای تخم ریزی لازم است.

برای این منظور با توجه به اینکه اسکار ماهی بزرگی است , بایستی آبزی دان مناسبی برای مولدین آماده نمود .

معمولا یک آکوآریوم ۲۰۰ لیتری مناسب است .

از آنجا که اسکار ماهی بزرگ و پر اشتهایی است , لقمه های بزرگ غذا را دوست دارد. بهتر است تکه های مناسب ماهی , میگو و صدف یا گوشت قرمز خام ( و دل) در اختیارش گذاشته شوند.(البته امروزه شرکت تترا با ساخت غذا های تخصصی نیاز به مواد دیگر را تا حد زیادی کم کرده است.)

پس از جفت یابی , ماهیان محل مناسب را در آکوآریوم انتخاب می کنند . ماهی ماده بالای آن محل قرار گرفته و شکم خود را روی آن مکان می مالد.

ابتدا ممکن است چند تایی تخم به صورت پراکنده خارج شود , ولی تخم ریزی اصلی موقعی انجام می گیرد که تخمها به صورت رشته ای خارج شوند.در این هنگام است که ماهی نر که در کنار آن قرار دارد , با تخلیه اسپرم خود آنها را بارور می سازد.

در هر تخم ریزی ماهی ماده ممکن است تا ۵۰۰ عدد تخم تولید کند.

هنگام تخم ریزی نر و ماده را نباید ناراحت و عصبانی نمود.

باید بگویم که ماهی ماده تخمهای خود را یک مرتبه نمی ریزد , بلکه مقداری را ریخته و نر آنها را بارور می کند و سپس دوباره این کار تکرار می شود.

در دمای ۲۵-۲۶ درجه سانتی گراد طول رشد و نمو جنینی حدود ۳۶ ساعت خواهد بود.

تغذیه نوزادان از اواخر روز سوم انجام می شود؛ و بهترین غذا نوزاد گوشواره آبی یا ناپلیوس آرتمیا است.

● چرا ماهی اسکار این همه طرفدار دارد؟

شاید اسکار ماهی آکوآریومی چندان زیبایی نباشد ولی به دلایل زیادی مورد توجه است.

اسکار ماهی است بسیار کنجکاو و به خوبی فردی را که به آن غذا می دهد می شناسد.

تا حدودی هم دست آموز است .حتی گاهی غذا را از دست صاحب خود در بالای سطح آب می گیرد.

یادداشت هایی حاکی از آموزش اسکار ها برای گرفتن غذا پس از به صدا در آوردن یک زنگ در نقطه مشخصی از یک آکوآریوم بزرگ در دست است.

جالب است که اسکار ها را می توان همانند سگ با دست نوازش کرد و پس از آن اسکار ها از این نوازش خیلی لذت می برند.(لازم است یاد آوری کنم که وارد کردن دست در آبزی دان کار نادرستی است و معمولا به وسیله افراد بی سواد انجام می شود.)

آنچه که مسلم است , اسکار ها به راحتی صاحب اصلی خود را از سایرین تشخیص میدهند ؛ همین ویژگی باعث جلب توجه آکوآریوم دار ها به آنها گردیده اند.

حتی در کشور برزیل برای این ماهی یک تمبر پستی ساخته اند.

جالب است که ماهی اسکار در شبکه جهانی اینترنت دارای سایت شخصی است:

http://www.oscarfish.com

فربد امامی لنگرودی

http://abzidan.persianblog.ir