چرا خاموشی باز گشت

صادرات برق باید متوقف شود

کمبود برق و خاموشی مقطعی در شبکه سراسری برق که از اوایل تابستان و با اوج گرفتن گرما در مناطق مختلف کشور شدت گرفته مشکلاتی را برای مردم ایجاد کرده است.

پس از آنکه کشور از جنگ تحمیلی رهایی یافت، فرصتی برای توسعه اقتصادی و بخش هایی چون انرژی و برق ایجاد شد در چنین شرایطی دولت های گذشته با وجود کاهش قیمت نفت با تلاش و اتخاذ سیاست و برنامه های توسعه ای در طراحی و ساخت سدهایی که علاوه بر تامین آب کشاورزی و مصرفی مردم در تولید بیشتر برق نیز نقش داشت موفق عمل کردند.

بر اثر این سیاست ها پس از مدتی، خاموشی و قطع برق که به دلیل تکرار بیش از اندازه حتی در نظر مردم طبیعی جلوه می کرد به فراموشی سپرده شد. اما بعد از گذشت چند سال به دلیل توسعه جمعیت نیاز به مصرف برق افزایش یافت تا جایی که با آغاز سال ۸۷ و کاهش بارندگی و تولید برق آبی، مشکل به اوج خود رسید و خاموشی به خانه های مردم بازگشت.

شاید قطع مکرر برق و جیره بندی آن در سال سوم مسئولیت دولت نهم نشان از بی توجهی مسئولان به سرمایه گذاری در بخش توسعه زیرساخت هایی چون نیروگاه های برق باشد. به اعتقاد کارشناسان، دولت نهم با توجه به افزایش درآمدهای نفت می توانست به فعالیت و برنامه های توسعه ای سرعت ببخشد اما مصرف بیهوده دلارهای نفتی و استفاده از منابع حساب ذخیره ارزی در راه هزینه های جاری و واردات کالاهای مختلف از چین و برخی کشورهای دیگر این مجال را به دولت نداد تا نقش جدی تری در توسعه میان نسلی و گسترش صنعت زیربنایی ایران ایفا کند.دکتر رمضانعلی صادق زاده کارشناس برق و مخابرات و استاد دانشگاه خواجه نصیر در گفت و گویی ضمن تشریح شرایط کنونی نیروگاه های برق کشور به عوامل اصلی خاموشی های اخیر پرداخته است که در پی می آید:رئیس کمیته مخابرات مجلس هفتم می گوید: «با توجه به افزایش درآمدهای نفتی در سه سال گذشته انتظار اقدامات پرشتاب بیشتری در زمینه توسعه زیرساخت ها و احداث نیروگاه های برق از دولت نهم وجود داشت که متاسفانه هیچگاه پاسخ مناسبی به این انتظارات داده نشد.» رمضانعلی صادق زاده در گفتگو با آفتاب افزود: «پیش بینی افزایش مصرف انرژی و به خصوص برق مسئله ای نیست که برنامه ریزان و مسئولان کشور نتوانند آن را پیش بینی کنند.

با توجه به رشد جمعیت و نیازهای صنعتی این پیش بینی کاملا امکان پذیر خواهد بود.» عضو کمیسیون عمران مجلس هفتم تصریح کرد: «برنامه ریزان کشور حتی باید به سادگی پیش بینی نیاز مصرف انرژی در شرایط بحرانی را داشته و برای آن تصمیمات خاصی اتخاذ می کردند. در کشورهای پیشرفته اینگونه پیش بینی و برنامه ریزی ها صورت می گیرد.» این متخصص برق و مخابرات تصریح کرد: «کاهش بارش و خشکسالی در سال جدید و متعاقب آن مشکلات برق و انرژی که بخش قابل توجهی از آن از طریق نیروگاه های آبی تامین می شود قابل پیش بینی بود.» «در حال حاضر وزارت نیرو در جهت کمبود آب مورد مصرف مردم وکشاورزان برنامه ای برای جیره بندی برق ارائه کرده است، چرا که کمبود آب امکان استفاده از آن برای تولید برق را محدود می کند.» دکتر صادق زاده به برنامه ریزی های بلندمدتی که از زمان دولت میرحسین موسوی برای تولید برق هسته ای آغاز شد اشاره کرد و گفت: «در طول دو دهه اخیر تلاش هایی برای احداث و راه اندازی نیروگاه هسته ای صورت گرفته است.

البته در دولت های مختلف روند ساخت نیروگاه هسته ای به دلیل مشکلاتی از جمله جنگ و کاهش قیمت نفت صورت گرفت که موجب افت و خیز در ساخت و تاخیر در بهره برداری از نیروگاه بوشهر شد.» «اگرچه در برنامه چهارم توسعه احداث نیروگاه به خصوص از طریق بخش خصوصی پیش بینی شده بود اما متاسفانه در مدت مسئولیت دولت نهم توجه جدی به این مهم نشد و اقدامات پرشتابی و مهمی که می توانست از راه تقویت سرمایه گذاری در این بخش صورت گیرد صورت نگرفت; در نتیجه امروز مواجه با چنین شرایطی، طبیعی به نظر می رسد.» صادق زاده همچنین با اشاره به اقدامات دولت سازندگی در طراحی و اجرای سد و مهار آب چند رودخانه بزرگ کشور ادامه داد: «این اقدامات تا حد زیادی مشکل کم آبی و انرژی برق در کشور را حل کرد، اما از آنجا که کشور ایران از نظر منابع آب محدودیت دارد ساخت نیروگاه های اتمی و حرارتی همواره الزامی به نظر می رسد.» وی افزود: «امروز عدم پیش بینی افزایش مصرف آب، انرژی و برق و وقوع شرایط بحرانی مانند خشکسالی از سوی مسئولان جای سوال دارد.» صادق زاده تاکید کرد: «مادامی که به انرژی هسته ای در تولید برق دست نیافته ایم ساخت نیروگاه های آبی، گازی و حتی فسیلی لازم خواهد بود.» این کارشناس برق با بیان اینکه نیروگاه هسته ای بوشهر در آینده بخشی از نیاز کشور به برق را تامین می کند گفت: «ساخت نیروگاه غیر اتمی و اتمی حتی در صورت راه اندازی نیروگاه بوشهر اقدامی لازم در جهت برنامه توسعه اقتصادی کشور خواهد بود.» صادق زاده با اشاره به خاموشی های اخیر نیز تصریح کرد: «اگرچه بر اثر بی توجهی های گذشته ظاهرا راه دیگری جز برنامه ریزی برای خاموشی ها و جیره بندی برق برای وزارت نیرو باقی نمانده است; اما باید به این نکته در برنامه ریزی جدید برای قطع برق نیز توجه داشت که عدالت در خاموشی و قطع برق نیست و آنرا نباید جایگزین رعایت عدالت در مصرف بهینه کرد.» استاد دانشگاه خواجه نصیر در مورد صادرات برق ایران در شرایط کاهش تولید آن گفت: «شبکه برق ایران به شبکه برق کشورهایی نظیر آذربایجان، ارمنستان، روسیه و برخی کشورهای حوزه خلیج فارس متصل است و از این طریق صادرات انجام می شود اما این صادرات همچون صادرات گاز تنها باید در زمانی که مازاد تولید در نیروگاه ها وجود دارد انجام شود.» «درواقع تا زمانی که برای مصرف داخلی خود مشکل داریم نباید برق را به کشورهای همسایه صادر کنیم.» صادق زاده همچنین بر لزوم اطلاع رسانی بیشتر وزارت نیرو به مردم و جبران خسارت واحدهای صنعتی از طریق بیمه ها اشاره کرد و گفت: «قطع برق در ساعات مختلف موجب وارد آمدن خسارت به وسایل برقی مردم و همچنین تولید واحدهای صنعتی می شود.

بنابراین وزارت نیرو باید با اطلاع رسانی به مردم راه های محافظت دستگاه های برقی در مقابل نوسانات برقی را تشریح و همچنین ساز وکارهایی برای جبران خسارت های مختلف صنعتی و غیر صنعتی از سوی سیستم بیمه ای اتخاذ و آن را معرفی کند.»

محمد رادنیا