سرخ‌پوستان امریکای شمالی

فرهنگ آنلاین

یا بومیان امریکایی، (American Indian) اعضای هریک از اقوام بومی قارة امریکا. اقوام ساکن در قطب شمال، ازجمله اینوئیت‌ها ]اسکیموها] و آلئوت‌ها، عموماً جزو سرخ‌پوستان طبقه‌بندی می‌شوند. مسئولیت نظارت بر سیاست امریکا دربارة زندگی سرخ‌پوستان، حفاظت‌گاه‌ها، آموزش و پرورش، و رفاه اجتماعی آن‌ها را دفتری در وزارت کشور امریکا بر عهده دارد. نخستین سرخ‌پوستان امریکا در آخرین دوران یخبندان کرة زمین، در حدود 20 تا 30هزار " src="/sites/all/modules/wysiwyg/plugins/break/images/spacer.gif" title="<--break-->">سال پیش، با گذار از شمال‌شرقی سیبری به آلاسکا از تنگة ‌برینگ که در آن هنگام از یخ پوشیده بود، وارد این قاره شدند. قدیمی‌ترین آثار باستان‌شناختی یافت شده در شمال امریکا مربوط است به 13 تا 14هزار سال پیش. عمر این آثار در امریکای جنوبی عموماً به حدود 12 تا 13هزار سال پیش می‌رسد، اما کشفیات 1989 بر زمانی باز هم قدیمی‌تر، شاید 35 تا 40هزار سال پیش، دلالت دارد. در 1995، حدود 9/1میلیون سرخ‌پوست در امریکا و کانادا زندگی می‌کردند. سرخ‌پوستان امریکایی کوچ‌نشین بودند و معاش خود را در سراسر این قاره از طریق شکار و ماهیگیری تأمین می‌کردند. آنان در امریکای شمالی و جنوبی و در همة مناطق اقلیمی، از نواحی حاره تا سرزمین‌های یخ‌زدة شمالی، در جنگل‌ها، بیابان‌ها، جلگه‌ها، کوه‌ها و درة رودخانه‌ها می‌زیستند. جمعیت‌های سرخ‌پوست با تفکیک‌یافتن از یکدیگر، به‌صورت اختصاصی‌تری درآمد و انواع جوامع و زبان‌های بسیاری را پدید آوردند. سرخ‌پوستان امریکایی از قدیم کشاورز بودند و برای نخستین‌بار محصولاتی چون ذرّت، سیب‌زمینی، سیب‌زمینی شیرین، مانیوک، بادام زمینی، فلفل، گوجه‌فرنگی، کدو تنبل، کاکائو و فلفل هندی تولید کردند. آنان گیاهانی همچون تنباکو، کوکا، پیوت و سینکونا یا درخت گنه‌گنه (که به‌ترتیب برای تهیة نیکوتین، کوکائین، عرق کاکتوس (مسکالین)، و گنه‌گنه به‌کار می‌رفتند) نیز کشت می‌کردند. سرخ‌پوستان تقریباً همة نیازهای زندگی روزمرة خود را از مواد محلی تهیه می‌کردند. گاومیش‌های جلگه‌ها، درختان سواحل شمال‌غربی و جانوران منطقة قطبی، انبوهی از مواد خام را برای تهیة ابزارها، پوشاک، اشیای مناسکی و تزیینی برایشان فراهم می‌آورند. در میان سرخ‌پوستان امریکایی و نیز میان آنان و اروپاییان، روابط تجاری برای مبادلة محصولات بومی و مصنوعات اروپایی نیز وجود داشت. از زمان برقراری ارتباط میان سرخ‌پوستان و اروپاییان در ابتدای قرن 16 دهة (1500) و تاکنون، پذیرش فرهنگ و راه و روش‌های زندگی سفیدپوستان به‌‌صورت جریانی غالب و مسلط درآمده است. این امر در آغاز صرفاً به وام‌گیری از عناصر فرهنگی از خلال تجارت و زیستن در هم‌جواری اروپایی‌ها محدود می‌شد. اما فعالیت‌های بی‌وقفة تبلیغات دینی سبب شد که اکثر سرخ‌پوستان امریکایی مسیحیت را نیز بپذیرند و شیوه‌های زیست سنتی خود را، زیر فشار مهاجرت‌های اجباری، انقراض نسل گاومیش‌ها، و وادارشدن به اقامت در حفاظت‌گاه‌ها از دست بدهند. به این‌ترتیب، سرخ‌پوستان بیش از پیش به سفیدپوستان وابسته می‌شدند. بسیاری از برنامه‌های «دفتر امور سرخ‌پوستان امریکا» در قرن 19 و اوایل قرن 20 هدف همگون‌سازی سرخ‌پوستان را دنبال می‌کردند و این امر خود به ازمیان‌رفتن فرهنگ آنان دامن می‌زد. با این وصف، به‌رغم اجرای این برنامه‌ها، نوعی هویت سرخ‌پوست امریکایی متمرکز بر محور نمادهای قبیله‌ای، صورت‌هایی از باورهای دینی، موسیقی، رقص و انواع منتخب پوشاک متمرکز بود، رو به رشد گذاشت. احتمالاً به‌جز سرخ‌پوستان امریکایی ساکن در مناطق دوردست شمالی این قاره، همة جماعت‌های سرخ‌پوست از اقوامی پدید آمده‌اند که از لحاظ وراثتی ناهمگن و با یکدیگر درآمیخته بودند. پیوند گروه‌های سرخ‌پوست با یکدیگر و همچنین با اروپایی‌ها و سیاهان، از دورة استعمار تا امروز تداوم داشته است. شمار افراد هریک از گروه‌های سرخ‌پوست در طیفی بیش از 100هزار نفر تا کمتر از 100 نفر نوسان دارد. در کل، همان‌گونه که گفته شد، رقم سرخ‌پوستان در امریکا و کانادا به حدود 9/1میلیون نفر می‌رسد (1995) و تقریباً نیمی از این عده در حفاظت‌گاه‌ها یا در نزدیکی آن مکان‌ها زندگی می‌کنند در حالی‌که بقیه در جمعیت عمومی این کشورها جای گرفته‌اند. در حال حاضر هنوز 175 زبان سرخ‌پوستی در امریکا تکلم می‌شود و اگرچه در حدود نیمی از سرخ‌پوستان امریکایی هنوز در کنار زبان انگلیسی به زبان‌های بومی خود نیز سخن می‌گویند، اما فقط در حدود بیست درصد از زبان‌ها

 

در ویکیپدیا

http://en.wikipedia.org/wiki/Indian_American

ویژه نامه ی «هشتمین سالگرد انسان شناسی و فرهنگ» 
http://www.anthropology.ir/node/21139

ویژه نامه ی نوروز 1393
http://www.anthropology.ir/node/22280