تراژدی تن،خشونت علیه زنان

افسر افشار نادری

فاطمه کریمی، فاطمه، 1389،تراژدی تن،خشونت علیه زنان، تهران،خانم انتشارات روشنگران و مطالعات زنان.  
در این کتاب از وسعت خشونت بر علیه زنان که به گستردگی تاریخ بشر است ، گفته شده است خشونت و تهاجم بر زنان ، طبقه ، نژاد ملیت ، سن مذهب و نوع باور های ایدئولوژیک نمی شناسد . این پدیده اساسا همه مرز ها را در می نوردد وبه اشکال مختلف اعمال می شود . هر چند می توان گفت که خشونت بر علیه زنان ، پدیده ای جهانی است اما برخی از شیوه های آن بنا به ویژگی های سیاسی ، اجتماعی و فرهنگی هر محل و مکانی متفاوت می باشد.بر خلاف برخی از اشکال خشونت بر علیه زنان که تقریبا می توان گفت در همه جهان به شکلی فراگیر گسترده و یکسان انجام می پذیرد ( خشونت خانگی ) اما برخی ازاشکال خشونت ، مختص به مناطق خاصی است که همه گیر نیست و بر اساس نوع فرهنگ ، آداب ورسوم ، فرقه های مذهبی خاص و. . . صورت می گیرد ( رسم ساتی در هندوستان ، بستن پای دختران چینی در کودکی ، قطع آلت تناسلی زنان یا در اصطلاح عامیانه آن ختنه زنان و . . . ) .
در این کتاب نویسنده بر آن است که به بررسی عمل قطع بخشی از آلت تناسلی زنان ( کلیتوریس ) که یکی از انواع خشونت های خاص منطقه ای است ، بپردازد . تقریبا بیش از دودهه است که این معضل درسطح ملی وبین المللی مطرح شده است و در این زمینه ، پژوهش ها و تحقیقات زیادی انجام گرفته است . با وجود آنکه عمل مذکور در سطح خاور میانه و منطقه نیز انجام می پذیرد ولی درباره آن هنوز به درستی مطالعه ای روشنگرانه صورت نگرفته است. این کتاب نتیجه پژوهشی است که در سال 1387 در شهرستان پاوه واقع در استان کرمانشاه صورت گرفته است و در برگیرنده ی نتایج بررسی تجربیات زنانی است که مورد عمل قطع کلیتورس واقع شده اندو در آن سه مبحث کلی در پنج بخش مورد بررسی قرار می گیرد :
بخش اول که بعد از مقدمه کتاب به آن اشاره شده است ، به بررسی عمل قطع کلیتورس در زنان و انواع آن ، بررسی واژه ای که بهتر عمق این عمل را نشان می دهد ( واژه ای که برای توصیف این عمل در بین عامه مردم جا افتاده است " ختنه زنان " است امابایدگفت که ختنه زنان نسبت به ختنه مردان عمق ، شدت  و آسیب بیشتری را به همراه دارد در نتیجه واژه ای که عمل مذکور را توصیف می کند باید متمایز از ختنه مردان باشد .)، تاریخ آغاز و پیدایش آن شیوع عمل در آمریکا ،اروپا و استرالیای سده های 18 و 19 ، پیامد های عمل که شامل پیامد های فیزیکی ( کوتاه مدت و بلند مدت ) ، جنسی ، روانی و اجتماعی است ، بررسی پژو.هشهایی که درباره این مسئله صورت گرفته و در آخر نیز به بررسی نظرات و دیدگاه های آن دسته از گروه ها و افرادی که مخالف ریشه کنی عمل " ختنه ی زنان "  هستند ، پرداخته شده است .
در بخش دوم به اقدامات بین المللی که در راستای کاهش و حذف عمل قطع کلیتورس زنان انجام گرفته است ، بررسی آمارهای جهانی منتشر شده از سوی یونیسف از میزان شیوع این عمل ، انواع عمل قطع آلت تناسلی زنان ( نوع اول ، دوم ،سوم و چهارم ) ، مراکز و مناطق قومی مختلف که به انجام این عمل مبادرت می ورزند و قوانینی که بر علیه عمل مذکور به تصویب رسیده ، اشاره شده است .  
در بخش سوم ، جایگاه ختنه و عمل قطع آلت تناسلی زنان در بین ادیان مختلف خصوصا یهودیت ، مسیحیت و برخی فرقه های اهل تسنن مورد بررسی قرار گرفته است .
بخش چهارم به مبحث نظری اشاره دارد . در این بخش به منظور تبیین این عمل ، هدف ، دلایل و پیامد های انجام عمل ، از نظریات روانکاوی لاکان ، نظریات سیسکو ، ایرگاری ، کریستوا و همچنین نظریات فوکو درزمینه ی قدرت ، بهره گرفته شده است .
بخش پنجم ضمن پرداختن به روش شناسی پژوهش و شیوه استفاده از آن به بررسی نتایج توصیفی و تبیینی عمل " ختنه زنان "  ، نتیجه گیری و راهکار نیز اشاره دارد . در این پژوهش ، برای بررسی دقیق تر و جزئی نگرانه تر به مساله و درک احساس و تجربه ی زنان وکشف ماهیت موضوع از روش کیفی استفاده شده است. نمونه گیری از طریق نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی انجام گرفته است . در این بررسی تمامی اطلاعات از زنان و دخترانی که تحت عمل ختنه قرار گرفته بودند ، از طریق مصاحبه های عمیق جمع آوری شده است. با یکی از زنانی که خود مبادرت به انجام این عمل بر روی زنان دیگر می کرد نیز مصاحبه به عمل آمده است . در ارتباط بااین مساله از نظر یکی از علمای منطقه نیز استفاده شده و آنچه که از نتایج توصیفی و تبیینی بر می آید آن است که تعاریفی که جامعه ، سنن ، زبان ، تفاسیر مختلف از مذهب و . . . از زنانگی و زن بودن ارائه می دهند ، نحوه رفتار و زن هنجارمند راتعیین می کند . صاحبان اقتدار و قدرت ، جامعه ی پدر سالار با هدف کاهش میل جنسی ، با استفاده از ابزار اعتقادی و عمل قطع بخشی از آلت تناسلی ، زنان را در راستای امیال و خواسته های خود تحت کنترل و سلطه قرار می دهند و طی این عمل ، زنان " ابژه "  نگاه مردان می شوند . از آنجا که هدف از انجام پژوهش مذکور ، وارد کردن بحث این موضوع در افکار عمومی و جلب توجه محققان در این زمینه ی کاملا نا آشنا است ، امیدوارم که پژوهش پیش روی بتواند هر چه بیشتر مردم را با این  مساله ، دلایل و پیامد های آن آشنا کرده و ابعاد مختلف و عوامل اجتماعی موثر در کاهش این عمل را نیز معرفی نماید .