تاریخچه ی جشن فروردینگان

تاریخچه ی جشن فروردینگان و ویژگی های آن

فرودگ یا فروردینگان جشنی است برای یادبود درگذشتگان و از آنجا که در دین زردشتی، آیین های سوگواری به اشکالی که می شناسیم، وجود ندارد، این مراسم به صورت جشن برگزار می شود و مردم روان درگذشتگان را هم در شادی خود شرکت می دهند.جشن فروردینگان-در روز نوزدهم فروردین، روز جشن فروردینگان مراسم خاصی در بزرگداشت این موجودات مینوی و در بعدی گسترده تر، در بزرگداشت روان درگذشتگان برگزار می شد که این جشن فروردینگان هنوز در میان هموطنان زردشتی، بخصوص در یزد، با تشریفات خاصی برگزار می شود.در جشن فروردینگان که امروزه بیشتر به جشن فرودگ (احتمالاً از فروردگ، «فرورد» صورت فارسی فروشی) معروف است، زردشتیان سر مزار درگذشتگان خود (در تهران به قصر فیروزه، گورستان زردشتیان) می روند و برای خشنودی روان ها عود و کندر آتش می زنند و گل و گیاه و میوه و شمع و لرک بر سر مزار می گذارند.

جشن فروردینگان

لرک مخلوطی است از هفت میوه خشک خام از قبیل پسته خام، بادام خام، فندق خام، برگه، انجیر خشک، خرما، توت. ترکیبات لرک به مناسبت های مختلف تغییر می کند.در جشن فروردینگان، هفت موبد وارد می شوند و می نشینند.لرک ها را در چادرشب هایی می ریزند و جلو موبدان می گذارند.چند «موبدیار» هم حضور دارند. موبدان شروع به اوستاخوانی می کنند، بیشتر هم سرودهایی از فروردین یشت می خوانند و به این ترتیب، لرک را تبرک می کنند. سپس، موبدیاران چادرشب ها را به کمر می بندند و لرک را بین مردم تقسیم می کنند. اگر کسی هم نذری دارد، در این روز نذرش را میان مردم پخش می کند. این مراسم در واقع گونه ای دعا یا در اصطلاح مسلمانان، فاتحه دسته جمعی برای شادی ارواح درگذشتگان است.

جشن ماهانهٔ ماه فروردین
در گاه شماری زرتشتی هر روز ماه را با نام یکی از امشاسپندان و ایزدان می خواندند. در هر ماه، در روزی که با نام آن ماه همنام می شد، جشنی برگزار می کردند که برخی از این جشن ها از عمومیت و اهمیت زیادی برخوردار بودند و تا امروز اعتبار و اهمیت خود را حفظ کرده اند مانند جشن فروردینگان (19 فروردین)، جشن تیرگان (13 تیر)، جشن مهرگان (16 مهر) و جشن اسفندگان (اسفند 5). روز نوزدهم هر ماه «فروردین» نام دارد و نوزدهم فروردین جشنی برگزار می شد، به نام «جشن فروردینگان» که به آن «فرودگ» نیز می گویند.

 

خصوصیات فروهر

فروهر
فروردین به معنای فروهرها و ماه فروردین اصلاً ماه فروهرها و این جشن در تجلیل از فروهرهاست. فروهر (Frawahr) که صورت اوستایی آن فروشی (Fravashi) و صورت فارسی باستان آن فرورتی (Fra-vrti-) است، یکی از موجودات اساطیری ایران و از بحث انگیزترین آنهاست.  فروهر یا فروشی بخشی از وجود مینوی انسان است که روح محافظ اوست. هر بدی که آدمی بر زمین کند، بر «خود آسمانی او تأثیر نمی گذارد و فقط وجود زمینی انسان است که به سبب گناهانش در دوزخ رنج می برد. به عبارت دیگر، فروهر روح پاسبان آدمی است که پیش از تولد وجود دارد و پس از مرگ نیز باقی می ماند.روان پس از مرگ به فروشی خود می پیوندد. از آنجا که فروهرها یکسره پاکند، از یاوران نیروهای اهورایی به شمار می آیند و اهورامزدا را در نبرد با اهریمن یاری می کنند. آنان همچون «سواران دلاور نیزه به دست» به صف ایستاده اند و مانع فرار اهریمن از جهان روشنی می شوند که با زور در آن وارد شده بود. برخی ایران شناسان معنای «گزینش» را برای آن در نظر گرفته اند و با این معنی، فروهر آن بخشی از انسان است که توانایی گزینش میان خوب و بد را دارد. برخی دیگر «ور» را به معنای «پوشاننده، در برگیرنده» می پندارند و «فروهر» را «نگاهبان، پشتیبان» معنا می کنند. «ور» به معنای «آبستن کردن» نیز است و با این معنا، می توان ارتباط فروهرها را با زاییدن توجیه کرد. چون در مراحل اولیه جامعه آدمی، باور مردم این بود که آنچه باعث آبستنی زنان می شود، ارواح نیاکان است. اما پیشنهادی که از همه معقول تر به نظر می رسد، عقیده بیلی (Bailey)، ایران شناس بزرگ، است که این واژه را از بن «ورتی» (varti_) به معنای «دلاوری» می گیرد و معتقد است فروهر نماینده روان پهلوانی در گذشته بود که مجسمه دلیری شناخته می شد. در این صورت، باید فرض کرد در میان ایرانیان رزمنده، روزگاری آیین پرستش پهلوان رایج بوده و بازماندگان، پهلوانان درگذشته را ستایش می کردند تا از نیروی پهلوانی بالقوه آنان کمک و مدد بگیرند. فروهرها را موجوداتی مونث و بالدار و جنگجو می دانستند که در آسمان زندگی می کنند. از این رو، بسیار چست و چالاک اند تا در هنگام لزوم با سرعت و شتاب به کمک خویشان خود بشتابند. بازماندگان نیز با خیرات و خواندن دعا موجبات خشنودی خاطر آنان را فراهم می کردند.

تاریخچه ی جشن فروردینگان