چهارشنبه, ۱۲ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 1 May, 2024
مجله ویستا

شکافی جدید در جناح محافظه کار


شکافی جدید در جناح محافظه کار
با اعلام همکاری بیشتر ائتلاف اصولگرایان با طیف نزدیک به محسن رضایی و اصولگرایان مستقل، طیف حامیان دولت احمدی نژاد دوباره از ائتلاف اصولگرایان دور شدند و بدین ترتیب احتمال می رود، شکافی که در انتخابات شوراهای سوم منجر به ارائه لیست مجزا از سوی اصولگرایان و حامیان احمدی نژاد (تحت عنوان رایحه خوش خدمت) شده بود، در انتخابات مجلس هشتم نیز تکرار شود.
جبهه متحد اصولگرایان که در ماه های گذشته با رایزنی های گسترده تلاش کرده تا بین سه طیف سنتی، متمایل به احمدی نژاد و متمایل به قالیباف توازنی پایدار برقرار کند، در آخرین تلاش خود برای فرو نشاندن انتقادات طیف نزدیک به قالیباف (آبادگران جهادی)، نمایندگان اصولگرای منتقد دولت احمدی نژاد در مجلس هفتم (اصولگرایان مستقل) و حامیان سابق احمدی نژاد که اکنون از طیف حامیان دولت نهم منشعب شده اند (آبادگران جوان) با مقاومت شدید حامیان کنونی دولت روبرو شدند. این وضعیت، احتمال تکرار تجربه شوراها و جدایی اصولگرایان احمدی نژادی از دیگر اعضای جبهه اصولگرایان را نسبت به تمام چند ماهه گذشته، پررنگ تر کرده است.
این در حالی است که حامیان دولت هنوز اعتراض خود را در این باره علنی نکرده اند و همچنان امید دارند بر اساس قرار و مدار قبلی، وزن حامیان احمدی نژاد در لیست های اصولگرایان بیشتر از دو طیف سنتی و منتقد دولت نهم باشد; اتفاقی که با رخدادهای چند روز اخیر بسیار بعید به نظر می رسد.
پس از پیروزی نسبی لیست اصولگرایان و شکست سنگین رایحه خوش خدمت در انتخابات شوراها، طیف دولتی اصولگرایان بیش از پیش به طیف سنتی نزدیک شدند و اگرچه شکاف بین دو طیف اصولگرای حامی احمدی نژاد و منتقد دولت (با شاخص هایی همچون قالیباف، رضایی، افروغ و...) همچنان ادامه یافت و بیشتر هم شد، اما طیف راست سنتی که اکثریت مجلس هفتم و تا حدی محوریت جریان اصولگرا را در اختیار داشت، مدیریت این جریان را بیش از گذشته در دست گرفت و در این راستا نزدیکی خود را با طیف حامی احمدی نژاد نیز حفظ کرد.
اما این ائتلاف به شدت شکننده می نمود و انتقادهای پیاپی به عملکرد دولت نهم و بحرانی شدن این عملکرد در عرصه هایی همچون سهمیه بندی بنزین، ناتوانی از مهار تورم و گرانی بی سابقه مسکن و کالاها نیز مزید بر علت شد. اصولگرایان که نگران بودند ناتوانی های دولت احمدی نژاد به مجموعه اصولگرایان نسبت داده شود و به اصطلاحی که بارها درباره سهمیه بندی بنزین و گرانی بیان شد، این ناکارآمدی ها «پاشنه آشیل اصولگرایان» در انتخابات مجلس هشتم باشند، رفته رفته ساز جدایی از حامیان دولت را کوک کردند.
در اولین مرحله، طیف های کوچک پیرامونی که به خاطر سهم خواهی حامیان دولت برای آنها جایی در لیست های اصولگرایان پیش بینی نشده بود تحریک شدند، تا به یکجانبه گرایی و انحصارطلبی در ائتلاف اصولگرایان انتقاد کنند و در مرحله بعد انشعاب هایی که به نظر ساختگی می رسید، ایجاد شد. جریان «حزب الله»، «اصولگرایان مستقل»، «اصولگرایان تحول خواه»، «اصولگرایان اصلاح طلب»، «آبادگران جهادی»، «خدمتگزاران مستقل»، «آبادگران جوان» و چند عنوان دیگر همگی سر بر آوردند و کلیت جریان اصولگرا و شیوه ائتلاف در آن را به باد انتقاد گرفتند، اما هدف همه این انتقادات در حقیقت جریان نزدیک به دولت احمدی نژاد بود.
گام بعدی اصولگرایان برای دوری گزینی از طیف حامی احمدی نژاد و دولت نهم، اعلام استراتژی «چتر فراگیر اصولگرایی» بود، که به طور رسمی از زبان آیت الله مهدوی کنی، چهره سنتی و نوستالژیک اصولگرایان که سخنگوی طیف سنتی اصولگرا (ائتلاف خط امام(ره) و رهبری) کمی بعد او را «نعمتی برای اصولگرایان» نامید، مطرح شد. این اصطلاح سپس بارها از زبان فعالان اصولگرای درون و بیرون ائتلاف تکرار شد، تا کار به آنجا رسید که در هفته های اخیر، رایزنی های فشرده ای برای افزودن طیف هایی که دورتر از دولت بوده و بیرون از ائتلاف مانده بودند، به درون ائتلاف اصولگرایان، انجام شد. نزدیکان احمدی نژاد که دو عنصر غیرتشکیلاتی (محصولی و مصلحی) را به نمایندگی در شورای مرکزی جبهه اصولگرایان نشانده بودند، نیز عملا نتوانستند جلوی این روند را بگیرند.
مهمانی افطار مجلس هفتم را که بسیاری از نمایندگان و فعالان طیف های مختلف اصولگرا در آن حضور داشتند، می توان نقطه آغاز جدایی طیف حامی دولت احمدی نژاد از مجموعه اصولگرایان دانست. در این نشست که «احمد توکلی» (نماینده شاخص اصولگرا که در انتخابات ریاست جمهوری حامی قالیباف بود) و «علیرضا زاکانی» (نماینده اصولگرای مجلس و موسس اصولگرایان تحول خواه) آن را اداره می کردند، برنامه های انتخاباتی اصولگرایان مورد بررسی قرار گرفت و بر لزوم «وحدت هرچه بیشتر» اصولگرایان در انتخابات مجلس تاکید شد; و وحدت هرچه بیشتر در اینجا معنایی جز گسترش دایره ائتلاف به نفع طیف های سنتی و منتقد دولت و به ضرر حامیان احمدی نژاد نداشت.
دو روز پس از این جلسه، ربانی سخنگوی اصولگرایان مستقل گفت: «براساس رایزنی هایی که در چند روز گذشته صورت گرفته امکان ائتلاف بین چند گروه عمده اصولگرا قوت گرفته و این احتمال که اصولگرایان مستقل با جبهه متحد اصولگرایی به نتیجه برسند افزایش یافته است.» وی افزود: «تقریبا اکثر قریب به اتفاق گروه های اصولگرا نظرات و تلقی های نزدیک به هم دارند و بی دلیل است که به خاطر برخی اختلاف سلیقه های جزیی نتوانند با هم به وحدت برسند!. ربانی در حالی این نظرات را ابراز می کرد که در دو ماه گذشته دست کم چهار بار در رسانه ها از ارائه قطعی لیست مستقل از اصولگرایان از سوی این طیف سخن گفته بود.
همچنین طلایی نیک، سخنگوی فراکسیون وفاق و کارآمدی مجلس هفتم و از نزدیکان محسن رضایی نیز اعلام کرد: «منتظر باز شدن چتر اصولگرایان می مانیم و در غیر این صورت با گروه مرضی الاطراف وارد مذاکره می شویم.» این تهدید در حالی بود که سیدشهاب الدین صدر، دبیر اجرایی جبهه متحد اصولگرایان، روز قبل با اشاره به «تلاش این جبهه برای دربرگیری تمام اصولگرایان»، درخصوص برنامه دیدارهای این جبهه با محسن رضایی گفته بود: «دیدارهایی با وی داشته ایم و اساسا نظراتی که ایشان داشته باشند در برنامه ریزی، سیاستگذاری و کارهای اجرایی استفاده می شود و حتی اگر ایشان نامزدهای خاصی را مدنظر داشته باشند، ما مشکلی نداریم.»
شاید در این میان، تنها طیف موسوم به حزب الله باشد که هنوز زیر «چتر اصولگرایان» قرار نگرفته و ساز جدایی می زند، اگرچه در صورت انشعاب حامیان دولت از جبهه اصولگرایان، احتمال آمدن این گروه به زیر چتر مذکور هم چندان دور نیست. با این حال در رایزنی های اخیر، این طیف هم طرف مذاکره با اصولگرایان بوده و هنوز مشخص نیست این مذاکره ها، به رغم همه مخالف خوانی ها، بی نتیجه باشد.
اینها همه در حالی است که اصولگرایان در ماه ها و هفته های گذشته از برخی امکانات برای سازماندهی ستادهای محلی و تشکیل گروه های شش نفره در استان ها و شهرستان ها بهره گرفتند و با همراهی های ظاهری و تبلیغاتی با دولت و نیز با مشغول کردن آنها به درگیری رسانه ای با اصلاح طلبان، کاملا حامیان احمدی نژاد را از کلاهی که بر سرشان رفته، غافل نگه داشتند.
اکنون این طیف در برابر جبهه متحد اصولگرایان که اختیار آن در دست شهاب الدین صدر (وابسته به طیف سنتی) قرار گرفته و محصولی مشاور احمدی نژاد و مصلحی رئیس اوقاف در آن هیچ کاره اند، فضای عمومی مجلس هفتم که ائتلاف باهنر و توکلی مهار آن را کاملا در اختیار اصولگرایان متحد اما منفصل با دولت قرار داده و ائتلافی که وزن حامیان احمدی نژاد در آن به مراتب کمتر از چیزی است که پیش بینی می شد.
اما این تمام اتفاقی نیست که در جریان اصولگرا رخ داده است. این تنها ظاهر یک بازی سیاسی است که در جریان اصولگرا قابل مشاهده است. واقعیت ها اما چیز دیگری نشان می دهند.
واقعیت این است که طیف اصولگرای حامی احمدی نژاد سعی دارد خود را به ظاهر هم ائتلافی با سایر اصولگرایان نشان دهد و حتی بی تمایل نیست که مطابق معمول چهره ای مظلوم به خود بگیرد. اما در عمل این طیف بازی را به شهرستان ها کشانده ا ست.
در بازی رایحه خوش خدمت، بیش از ۱۵۰ مدیر مستعفی دولتی و تعدادی از نظامیان مستعفی حضور دارند که جملگی زیر چتر رایحه خوش خدمت قرار دارند. این جماعت حدودا ۲۰۰ نفره اصلا بنا ندارند که به خاطر دیگر رقبای اصولگرای خود از انتخابات مجلس هشتم کنار بکشند.
دولت نهم به یک اکثریت کاملا منسجم و هماهنگ با برنامه های دولت به شدت محتاج است. احمدی نژاد هنوز نتوانسته برخی از چهره های کلیدی خود را وارد کابینه کند. چرا که اصولگرایان مصلحت گرا و اصولگرایان منتقد دولت مانع از این می شوند که همه نزدیکان رئیس جمهور سکاندار اداره قوه مجریه شوند.
در واقع اکنون بسیاری از افراد نتوانسته اند به جایگاهی که خود را شایسته آن می دانند دست پیدا کنند و این را می توان از اظهارات انتقادی آنان دریافت. لذا مجلس هشتم باید مجلسی باشد که اجازه دهد کابینه نزدیکان رئیس جمهور از سایه خارج شود و عنان قدرت را به دست بگیرد.
چنین مجلسی هماهنگ و با اکثریت رایحه خوش خدمت است که می تواند به تحول اساسی در کابینه رای مثبت دهد. شاید کابینه جدیدی که این مجلس به آن رای دهد عبارت باشند از: محمدباقر ذوالقدر وزیر کشور، حاج صادق محصولی وزیر نفت، روح الله حسینیان وزیر اطلاعات، جواد شمقدری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و محمدعلی رامین وزیر امور خارجه و... .
البته شاید این تحولات زیادی خواهانه خواست رئیس جمهور احمدی نژاد نباشد، اما بی تردید برخی گروه های مدعی حمایت انحصاری از رئیس جمهور مایلند اعضای کابینه به زودی تغییر پیدا کنند و این را می توان در اخباری که سایت هایشان منتشر می کنند، دریافت.
انتقادات شدید از وزیر امور خارجه در حالی این روزها در سایت های حامی دولت اوج گرفته است که گفته می شود فرد مورد علاقه حامیان دولت محمد علی رامین، طراح ماجرای هولوکاست در ایران است. در بسیاری دیگر از زمینه ها نیز تمایلات حامیان دولت به تغییرات در سطح کابینه کاملا واضح و علنی است.
لذا بعید به نظر می رسد که اصولگرایان حامی دولت حاضر باشند با کسانی ائتلاف کنند که تا کنون مانع از قدرت گرفتن کامل آنان شده اند. بنابراین ائتلاف احتمالی و شاید مظلومانه در تهران و فهرست مستقل در شهرستان ها راهبرد اصلی حامیان دولت است که هفته گذشته یک عضو اصلی جبهه متحد اصولگرایان نیز بدان اعتراف کرد.
منبع : روزنامه مردم سالاری


همچنین مشاهده کنید