پریشانی شیرخوار باعث شیر نخوردن او می‌شود

پرسش: پسرم 6 ماه دارد.از حدود 1.5-2 ماهگی از گرفتن سینه امتناع میکند.من پس از تلاش های بسیار و روشهای مختلف هنگامی که میخوابد کنارش میخوابم و فقط در همین حالت سینه را میگیرد.اگر در یک نوبت خوابش شیر نخورد که شیر خوردنش موکول میشود به خواب بعدی یعنی فاصله شیر خوردنش خیلی زیاد میشود. در بیداری با وجود گرسنگی شیر نمیخورد.خوابش هم بسیار سبک است که فکر میکنم یک علت آن سیر نشدن کاملش میباشد.خواهش میکنم کمک کنید.برای من خیلی مهم است که از شیر مادر تغذیه شود.هیچگونه شیر کمکی هم به فرزندم نداده ام.خیلی ناراحت کننده است.ممنون میشوم اگر راهنمایی کنید.اگر مشکلی در من است میخواهم بدانم تا با شروع تغذیه تکمیلی اش خودم را اصلاح کنم.لازم به ذکر است که کارهایی از قبیل کشیدن پستان -اعتراض به گازگرفتن- دعوای والدین را نیز انجام نداده ام.

پاسخ: خوشحالم که ارزش شیر مادر را دانسته و در این زمینه به فکر راه حل هستید. مهم ترین علت نگرفتن سینه مادر بیماری و یا مشکلات مربوط به دهان و بینی است. مشکل دیگر استفاده از بطری یا شیشه پستانک است. گاهی این امر به دلیل احتقان سینه(جمع شدن شیر در سینه) وضعیت نادرست شیر دادن و یا وضعیت سینه گرفتن نوزاد می باشد. شرایط جسمی و روحی مادر نیز در این مسأله موثر است. گاهی به علت عفونت، مشكلات مادرزادی،‌ كوچك بودن یا ضعف در مكیدن، مشكلات مربوط به بینی یا دهان، شیرخوار قادر به نوشیدن شیر نیست. استفاده از بطری و ‌پستانك و محدود كردن دفعات تغذیه، ‌به دست نیاوردن مقدار كافی شیر توسط شیرخوار، فوران یك باره شیر در حلق نوزاد، جدایی از مادر، ‌تغییر نحوه مراقبت از كودك یا تغییر خود مراقبت‌كننده، بیماری مادر، عادت‌ماهانه مادر و تغییر در بوی مادر سبب شیر نخوردن نوزاد می‌شود.
عفونت، آسیب مغز یا سایر اختلالات مادرزادی از سایر دلایل شیر نخوردن كودك هستند. شیرخوار ممكن است خیلی كوچك باشد یا قدرت مكیدن او ضعیف باشد. باید شیرخوار را وزن و سن جنینی او را ارزیابی كرد.
وجود مشكلی در بینی یا دهان مثل گرفتگی بینی، ‌برفك، عفونت گلو یا گوش یا دندان درآوردن هم می‌تواند مانع شیر خوردن او شود. عفونت‌های تنفسی هم می‌توانند عامل پستان نگرفتن باشند، زیرا تنفس و در نتیجه مكیدن شیرخوار مشكل می‌شود. در این موارد، حتی بعد از بهبودی نیز ممكن است شیرخوار از شیر خوردن امتناع كند.
تغییراتی كه باعث پریشانی شیرخوار می‌شود، هم در شیر نخوردن او موثر است. احساس شیرخواران فوق‌العاده قوی است و اگر به هر علتی ناراحت شوند، عكس‌العمل خود را با امتناع از گرفتن پستان بروز می‌دهند. شایع‌ترین زمان بروز این مساله در سن 3 تا 12 ماهگی است كه معمولا ناگهانی است و شیرخوار از چند وعده پشت سر هم شیر خوردن خودداری می‌كند كه در واقع قهر كرده است.
جدایی شیرخوار از مادر هم عامل دیگر این مساله است مثلا زمانی كه مادر به سر كار می‌رود، با عوض شدن پرستار یا كسی كه از كودك مراقبت می‌كند، تغییر در رویدادهای روزمره زندگی مثل تعویض منزل، ‌ملاقات با بستگان، بیماری مادر یا عفونت پستان كه باعث تغییر مزه شیر می‌شود، كودك شیر نمی‌خورد.
دوشیدن شیر برای سینه‌های دردناك و متورم و جهش شیر مناسب است. در هر شیردهی فقط از یك پستان شیر بدهید و هنگام شیر دادن به پشت بخوابید. در این وضعیت جریان شیر آهسته‌تر است. اگر كودك از بوی اضافه خوشش نمی‌آید، عطر نزنید.
در صورت قهر كودك، مادری كه كارمند است باید مرخصی بگیرد و خودش تمام مراقبت‌های شیرخوار را به عهده بگیرد. حتی زمانی هم كه او را شیر نمی‌دهد باید او را در آغوش بگیرد و تماس پوست با پوست برقرار كند.‌ همچنین بهتر است كه در كنار او و در یك رختخواب بخوابد. اگر شیرخوار خیلی كنجكاو است و به هر دلیلی و با هر صدایی از شیر خوردن دست می‌كشد، باید در محیط آرام‌تری به او شیر داده شود، این مساله نیز زود گذر است.
تغییر در بوی مادر، مثل تعویض عطر و صابون یا خوردن چیزهایی كه قبلا مادر آنها را نمی‌خورده، ممكن است باعث امتناع كودك از شیرخوردن شود.
گاهی اوقات رفتار شیرخوار طوری است كه مادر فكر می‌كند شیرخوارش از گرفتن پستان امتناع می‌كند، در حالی كه این امتناع واقعی نیست. مثلا در دوره نوزادی، نوزاد سرش از یك طرف به طرف دیگر می‌چرخد كه این عمل برای پیدا كردن پستان است و آن را جستجوی پستان می‌گویند. ممكن است مادر تصور كند كه شیرخوار نمی‌خواهد پستان را بگیرد، ولی باید دانست كه این رفتار طبیعی است.
در حدود 5 ماهگی، شیرخواران بسیار هوشیارند و نسبت به محیط اطراف خود كنجكاو می‌شوند. مثلا هنگامی كه صدایی بشنوند، ممكن است یكباره از شیر خوردن دست بكشند. این موضوع هم نشانه هوشیاری آنهاست و جای نگرانی نیست.
بعد از یك سالگی، شیرخواران ممكن است خودشان،‌ خودشان را از شیر بگیرند كه این اتفاق تدریجی است و ناگهانی نیست.
توصیه ها:
باید علت شیر نخوردن كودك را بررسی و برای رفع مشكل اقدام كرد. مثلا: اگر شیرخوار بیمار باشد باید درمان شود و اگر خیلی كوچك و ضعیف باشد، ممكن است به مراقبت‌های ویژه در بیمارستان نیاز داشته باشد. باید به مادر كمك شود تا شیرش را بدوشد و آن را با فنجان یا قاشق به شیرخوار بدهد تا زمانی كه شیرخوار قدرت كافی برای مكیدن پستان مادر را پیدا كند.
اگر بینی شیرخوار گرفته است، نحوه تمیز كردن آن را باید به مادر آموخت و تذكر داد كه این مشكل موقتی است. در این‌گونه موارد، تغذیه مكرر و بیش از معمول اما با زمان كوتاه كمك‌كننده است و اگر شیرخوار به هیچ عنوان نتواند شیر بمكد، بهتر است مادر چند روزی شیرش را بدوشد و آن را با فنجان یا قاشق به شیرخوار بدهد.
در مواردی كه سابقه تغذیه با بطری وجود دارد، باید به مادر آموزش داده شود كه چگونه شیرخوار را با فنجان یا قاشق تغذیه كند، تا زمانی كه او دوباره پستان را بگیرد. مادر باید متوجه شود كه در صورت ادامه تغذیه یا بطری، امكان گرفتن مجدد پستان وجود نخواهد داشت.
بجای شیر خشک از شیر دوشیده شده خودتان به کودکتان بدهید.حتی اگر شیر خشک می دهید حتما با استفاده از فنجان و یا قاشق به کودکتان شیر بدهید و نه شیشه که جدای از عارضه نگرفتن سینه می تواند موجب عفونت و یا بد فرم شدن فک و دندان در بزرگسالی بشود.
برای دادن سینه خود به کودک نباید یکدفعه اصرار کرد و او را ناراحت کرد .بهتر است اگر کودک سینه را نگرفت چند دقیقه بعد دوباره امتحان کرد و در این بین به کودک چیزی ندهید.
از دادن شیر خود نا امید نشوید و بدانید که شیر مادر بهترین غذا برای نوزادتان است و به هیچ وجه وی را از آن محروم نکنید حتی اگر مقدار شیرتان کم باشد.
در این زمینه حتما با یک متخصص اطفال هم مشورت نمایید.

نی‌نی‌بان جدیدترین و بهترین مطالب خود را در تلگرام و از طریق سه کانال «راهنمای بارداری»، «کودک‌یاری» و «سلامت جنسی» در اختیار مخاطبان قرار می‌دهد.

براي عضويت در خبرنامه ني ني بان و اطلاع از بهترين و پربيننده ترين مطالب، کافي است يک بار فرم عضويت ما را از اينجا پر کنيد.