حواشی مصرف آتی بیوتیک، زیاده روی نکنید

خبرگزاری ایسنا: عواملی مانند درمان‌های ناقص و مقطعی، استفاده نابجا و بی‌رویه از آنتی بیوتیکها و ابتلا به برخی بیماریهای زمینه‌ای می‌توانند زمینه‌ساز مقاومت به داروهای ضدمیكروبی باشند.

 

 

دكتر علیرضا ناطقیان، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی تهران درباره داروهای ضد میكروبی اظهار كرد: آنتی بیوتیک ها داروهایی هستند كه برای مهار رشد میكرو ارگانیسم‌ها یا میكروب‌ها استفاده می‌شوند. از زمانی كه این داروها كشف شدند، تصور اولیه این بود كه اثر این داروها می‌تواند مانند داروهای دیگر پابرجا بماند. اما میكروارگانیسم‌ها یا همان میكروب‌ها، مانند موجودات دیگر به تدریج راه‌هایی برای مقاومت در برابر داروها یافتند.

 

وی ادامه داد: مصرف آنتی بیوتیکها به تدریج و به مرور زمان افزایش یافته و به موازات آن شاهد مقاومت به آنتی بیوتیکها بوده‌ایم. به همین دلیل، تلاش‌هایی برای ساخت داروهایی كه بتواند بر روی میكروب‌های مقاوم اثر كند، صورت گرفت. مكانیسم‌های جدیدتر، مقاومت‌های دیگر را به دنبال داشت و در حال حاضر شاید به مرحله‌ای برسیم كه وجود بعضی از میكروب‌ها، منجر به ایجاد عفونت‌های خطرناك خونی یا مننژیت شوند و با وجود تشخیص نوع عفونت، دارویی برای درمان نداشته باشیم. لازم است یك تلاش دسته جمعی در دنیا برای جلوگیری از مقاومت میكروبی اتفاق بیفتد.

 

این فوق تخصص عفونی كودكان به بررسی عفونت‌ها در كودكان و نقش داروهای ضد میكروبی در درمان آن‌ها پرداخت و گفت: از مهمترین عوارض استفاده بی‌ رویه از داروهای ضد میكروبی، گسترش آن در سطح جامعه است. به عنوان مثال كودكی كه به عفونت ادراری مبتلا شده است اگر میكروب این بیماری در میان مردم، شایع شود بدن این كودك به داروهای معمولی جواب نمی‌دهد و پزشك مجبور می‌شود بیمارش را بستری كند.

 

این مساله هم زندگی عادی خانواده را با اختلال مواجه می‌كند و هم با تجویز داروهای گران قیمت، هزینه‌های گزافی به سیستم درمانی تحمیل می‌شود. اگر تلاشی برای كنترل این قضیه صورت نگیرد، بسیاری از عفونت‌هایی كه تا چند سال گذشته به راحتی و با داروهای ساده درمان می‌شدند، ممكن است به مرگ بیمار منجر شوند.

 

 

 نبود نظارت كافی بر روی تجویز آنتی بیوتیک از سوی پزشكان

 

دكتر ناطقیان درباره علل تجویز بی‌رویه آنتی بیوتیکها توسط پزشكان و تاثیر آن در مقاومت به داروهای ضدمیكروبی گفت: تجویز بی‌رویه و مصرف بیش از حد آنتی بیوتیکها و نوع آنتی بیوتیكی كه تجویز می‌شود، می‌تواند مشكل ساز باشد. برای درمان یك بیماری مانند عفونت ادراری اگر پزشك دارویی را انتخاب كند كه كمتر باعث تغییر در مابقی میكروب‌ها و تحریك آنها به مقاومت ‌شود با مشكلات كمتری روبرو خواهیم بود زیرا وقتی كه درمان را با یك آنتی بیوتیك شروع می‌كنیم، ممكن است میكروب‌هایی ناخودآگاه، هدف قرار گیرند كه آن میكروب‌ها به بدن حمله نكرده و اساسا یك همزیستی مسالمت آمیز در بدن ما دارند. نتیجه استفاده از طیف گسترده داروهای آنتی بیوتیكی، تاثیر گذاشتن روی میكروب‌هایی است كه ضرری برای بدن ندارند ولی با مصرف زیاد این داروها ممكن است واكنش نشان بدهند.

 

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی تهران اظهار كرد: پس از تجویز دارو، عامل دوم باز بودن سیستم توزیع دارو است و اینكه پزشكان هر آنتی بیوتیكی را تجویز می‌كنند. از سوی دیگر، مردم نیز خودسرانه دارو مصرف می‌كنند و می‌توانند داروهایی مانند آموكسی سیلین را به راحتی از داروخانه‌ها دریافت كنند كه این خود ایجاد معضل كرده است.

 

وی افزود: پایین بودن قیمت دارو و خدمات پزشكی در كشور باعث شده است مردم به طور مرتب پزشك و داروهای خود را عوض كنند. نظارت كافی بر روی تجویز آنتی بیوتیك از سوی پزشكان وجود ندارد و بستن دست پزشك برای تجویز دارو كار سختی است و لازم است تمام جوانب كار سنجیده شود. اگر در برنامه‌های بازآموزی و آموزش پزشكی بحث مقاومت آنتی بیوتیكی جدی گرفته شود و رسانه‌ها هم در اطلاع رسانی به جامعه در زمینه جلوگیری از مصرف خودسرانه دارو تلاش بیشتری مبذول دارند، حل این مشكل آسانتر خواهد بود.

 

دكتر ناطقیان افزود: بدون تردید لازم است نظارتی بر تجویز آنتی بیوتیکها وجود داشته باشد، چرا كه آسیب‌هایی كه به جامعه وارد می‌شود جبران ناپذیر است.

 

وی درباره مقاومت به مصرف داروی آموكسی سیلین نیز عنوان كرد: حدود 90 درصد عفونت‌های حلق، گوش و ریه در حدود 15 تا 20 سال گذشته با مصرف داروهای ساده مانند آموكسی سیلین بهبود پیدا می‌كردند ولی در حال حاضر باید مقدار دارو را بالا ببریم یا از داروهای دیگری استفاده كنیم كه هم گران‌تر هستند و هم عوارض بیشتری دارند و هزینه بالایی به جامعه تحمیل می‌كنند.

 

این فوق تخصص عفونی كودكان در خصوص مشكلات كودكان در مواجهه با بیماریهای عفونی و تجویز داروهای ضد میكروبی گفت: كودكان معمولا به عفونت‌های شایعی مانند سینوزیت، عفونت گوش و ریه مبتلا می‌شوند كه باعث شده است مصرف آنتی بیوتیك در آنها فراوان باشد. باید توجه داشت كه اگر مقاومت به این داروها افزایش یابد به كودكان لطمه‌های جدی وارد می‌شود.