فشار خون بارداری را جدی بگیرید!

روزنامه جام جم: تغذیه و مراقبت های بهداشتی یكی از مهم ترین اصولی است كه زنان باید در دوران بارداری به آن توجه زیادی داشته باشند. طبق بررسی های انجام شده، تجمع آب در بدن زنان باردار خطری به همراه ندارد، ولی این عارضه می تواند در زنان بارداری كه تغذیه درستی ندارند منجر به اختلال بزرگتری به نام فشارخون دوران بارداری شود كه این اختلال می تواند تا مرگ مادر و جنین پیش رود.

دكتر بهاره رجایی فر، پزشك متخصص عمومی با بیان این كه هنوز تشخیص این بیماری به صورت معمای پزشكی باقی مانده است، این بیماری را جزو اولویت های سازمان بهداشت جهانی اعلام كرده و اظهار می كند؛ این بیماری می تواند زمینه ساز ایجاد سرطان در ارگان های مختلف بدن شود.

به گفته این پزشك متخصص عمومی فشارخون بالای بارداری بعد از هفته ۲۰ بارداری بروز پیدا می كند و اگر زن باردار قبل از این هفته دچار افزایش فشارخون شود، فشارخون مزمن یا به عبارتی افزایش فشار قبل از بارداری داشته است و بارداری تاثیری در فشار خون بالای بیمار نخواهد داشت.

علائم بیماری

تاری دید، احساس جرقه های نورانی در چشم، كاهش سطح هوشیاری، سردرد و احساس درد در قسمت فوقانی راست شكم از علایمی است كه این بیماران از آن گله مند هستند. دكتر رجایی فر با اشاره به این مطلب ، در ادامه دفع پروتئین از ادرار، كاهش ادرار و آسیب های كبدی را از علایم آزمایشگاهی این بیماری ذكر كرده و اظهار می كند: این بیماری در دو رده سنی كمتر از ۲۰ سال و بالای ۳۵ سال بروز می كند و افرادی كه حاملگی اول خود را سپری می كنند، بیشتر مستعد این بیماری خواهند بود.

به گفته این پزشك متخصص، بیماری های مزمن مادر همانند دیابت و یا نارسایی كلیوی، میزان بروز بیماری را به ۲۵ درصد افزایش می دهد.

همچنین تحقیقات نشان داده است، سابقه فشارخون بالا در خانواده های درجه اول از عوامل خطرزا محسوب می شوند.

عوارض بیماری

دكتر رجایی، عوارض این بیماری را به ۲ دسته مادری و جنینی تقسیم كرده و می افزاید؛ در عوارض مادری، تاثیر بیماری بر ارگان های مختلف بدن مادر، شدت افزایش فشارخون و نحوه زایمان (ترمیم طولانی زخم و خونریزی بعد از عمل جراحی) مطرح است ولی در عوامل جنینی، به علت آسیب رسیدن به جفت، زایمان زودرس رخ می دهد، همچنین گزارش شده است كه میزان مرگ و میر جنین در فشارخون بارداری ۴ برابر آنهایی است كه فشارخون مزمن قبلی داشته اند.

این پزشك می افزاید: در این عارضه به علت كاهش خون رسانی جفتی، تغذیه جنین دچار مشكل شده و متعاقب آن جنین دچار كاهش رشد می شود كه اگر این روند ادامه پیدا كند اندازه «سر» نیز به تدریج كوچك شده و كاهش هوشیاری جنین رخ می دهدكه مادر آن را به صورت كاهش حركات جنین احساس می كند.

به گفته دكتر رجایی فر، فشارخون بالای بارداری عامل خطر اصلی برای پارگی جفت است كه در این هنگام جنین دچار افت ناگهانی اكسیژن می شود و بهترین راه، ختم سریع بارداری است.

پیشگیری و درمان

با توجه به این كه تاكنون هیچ تست غربالگری برای این بیماری كشف نشده است بنابراین، پیشگیری در این بیماری كاری بس دشوار است ولی با در نظر گرفتن عوامل خطرزایی، همچون سن بارداری، شركای جنسی متعدد، وزن بالای مادر و اجتناب از آنها تاحدودی می توان بروز این بیماری را كاهش داد.

 این پزشك متخصص عمومی نحوه پیشگیری را به دو صورت تغییر در نحوه زندگی و پیشگیری تغذیه ای ذكر كرده و خاطرنشان می كند؛ بسیاری از محققان بر این باورند كه استراحت روزانه می تواند در كاهش شدت یافتن بیماری تاثیرگذار باشد.

وی در پیشگیری تغذیه ای، محدودیت در مصرف «نمك» را امری مهم عنوان كرده و می افزاید: وزن گیری و یا به عبارتی محدودیت در افزایش وزن نیز در كنترل این بیماری نقش دارد.

همچنین استفاده از مكمل های منیزیوم و روی، استفاده ۲ گرم كلسیم از هفته ۲۱ بارداری به بعد، ویتامین های C و E نیز می تواند نقش مهمی در پیشگیری از بیماری داشته باشد.

دكتر رجایی فر با اشاره به این كه درمان قطعی برای فشار خون بارداری وجود ندارد ابراز می كند؛ اگر فرد در دوران بارداری دچار افزایش فشار خون شدید شد بهترین راه درمان ختم سریع حاملگی و پیشگیری از تشنج و استفاده از داروهای ضد فشار خون است ولی اگر میزان فشار خون به صورت خفیف بود می توان با اقدامات حمایتی و در صورت امكان با بستری مادر در بیمارستان و انجام اقدامات حمایتی، وی را تحت نظر داشت.

این متخصصان برای درمان فشار خون خفیف هیچ گونه دارویی توصیه نكرده و می افزاید: برای پیشگیری از تشنج از سولفات منیزیم استفاده می شود و در صورت بروز آن می توان از داروهای ضد تشنج همانند «فنی توئین» استفاده كرد.

توصیه های ضروری

همچنین این پزشك عمومی در پایان ضمن اظهار این كه مادران بایستی از ۴ هفته قبل از بارداری برخی مكمل ها نظیر فولیك اسید مصرف كنند می افزاید، مصرف ویتامین سی، ای، كلسیم، روی و منیزیم، تاثیر بسزایی در رشد و نمو جنین دارد و مادر با اقدامات حمایتی روانی و پرهیز ا ز استرس های مكرر و استراحت روزمره شرایط رشد و نمو و سلامت روانی نوزاد را فراهم می كند.