فواید ژلاتین در بارداری

ژلاتين يک پروتئين خوراکي است که به طور عمده از فرآوري کلاژن که ساختمان اصلي تشکيل‌دهنده پوست، تاندون‌ها، استخوان و ... مهره‌داران است به دست مي‌آيد.
پوست و استخوان حيواناتي مثل گاو و يا ماهي را در آب جوشانده و به وسيله اسيد، محلولي را از آن استخراج مي‌کنند که اين فرآيند چندين روز طول مي‌کشد. سپس با فرآوري اين محلول و خشک کردن آن ژلاتين حاصل مي‌شود.
بايد گفت که ژلاتين ماده‌اي جامد، ترد و شفاف بوده و طيف رنگي آن از زرد کم‌رنگ تا سفيد مي‌باشد، بي‌مزه و بي‌بو است و داراي 90- 84 درصد پروتئين، 2-1 درصد نمک‌هاي معدني و 15-8 درصد آب بسته به منبع مورد استفاده آن مي‌باشد. همچنين فاقد قند، چربي و مواد افزودني است.
ژلاتين يک ماده غذايي است نه يک افزودني غذايي و به دليل داشتن بافت منحصربه فرد آن که مي‌تواند در محلول آبي يک ژل کشسان برگشت‌پذير تشکيل داده، در دماي بدن ذوب شود و احساس دهاني خوبي را به وجود آورد. در صنايع غذايي مصرف بالايي دارد مثل پاستيل و محصولات ژله‌اي. همچنين با داشتن خواص چسبندگي، کريستاليزاسيون، شکل‌دهندگي، امولسيفايري و جذب آب نيز در گستره زيادي از مواد غذايي مورد مصرف قرار مي‌گيرد مثل محصولات يخي، مارشمالو، گوشت‌هاي کنسروي، سوپ‌هاي پودري، تافي‌ها، بستني‌ها و... .
پروتئين‌ها از اسيدهاي آمينه تشکيل شده‌اند. اسيدهاي آمينه به دو گروه ضروري و غيرضروري تقسيم مي‌شوند. به اسيدآمينه‌اي که بايد از طريق رژيم غذايي تامين شود و بدن قادر به ساخت آن نيست اسيدآمينه ضروري گفته مي‌شود.
پروتئين‌ها از 20 اسيدآمينه تشکيل شده‌اند که 9 اسيدآمينه ضروري و مابقي غيرضروري هستند. ژلاتين به عنوان يک منبع پروتئيني با 90-84 درصد پروتئين، داراي 18 اسيدآمينه بوده که مقدار اسيدهاي آمينه گلايسين (23درصد)، پرولين(14درصد) و هيدروکسي پرولين (11درصد) در آن بسيار قابل‌توجه مي‌باشد. هر سه اين اسيدهاي آمينه جزء اسيدهاي آمينه غيرضروري مي‌باشند که هر يک از آن‌ها در شرايط خاصي براي رشد کودکان، افراد سالمند، افراد ديابتيک و ... مي‌تواند نقش بسزايي داشته باشد که در ادامه به آن‌ها خواهيم پرداخت.
گلايسين از لحاظ ساختاري کوچک‌ترين اسيدآمينه بوده و منبع اصلي نيتروژن براي ساخت ساير اسيدهاي آمينه به شمار مي‌آيد. در سنتز بسياري از مولکول‌هاي زيستي مثل هموگلوبين، کراتين، نمک‌هاي صفراوي، مولکول‌هاي وراثتي و همچنين در فرآيند حفظ قند خون در زمان گرسنگي مورد استفاده قرار مي‌گيرد. گلايسين در سم‌زدايي مواد شيميايي مثل افزودني‌هاي غذايي و داروها در کبد نيز نقش دارد. گلايسين موجب افزايش ترشحات معده شده و در بيماري‌هاي دستگاه گوارش نقش درماني دارد. گلايسين در التيام زخم‌ها دخالت داشته و در برخي از موارد در هنگام بهبود يافتن زخم‌ها گلايسين ساخته شده توسط بدن کفايت گلايسين مورد نياز را نمي‌کند. گلايسين در ترکيب با اسيدآمينه آرژنين، کراتين را مي‌سازد که ماده ضروري براي تامين انرژي ماهيچه و ترميم زخم‌ها است. گلايسين براي ساخت هموگلوبين که انتقال‌دهنده گازهاي تنفسي در بدن مي‌باشد، مورد نياز است. تحقيقات نشان مي‌دهند که کمبود گلايسين در مادران باردار مي‌تواند رشد نوزادان را پس از تولد محدود نمايد، زيرا که نيازهاي رشد جنيني به گلايسين بالا است.
اسيدآمينه پرولين يکي از اسيدهاي آمينه غيرضروري است، ولي در برخي از مطالعات ديده شده است که با حذف دريافت پرولين از رژيم غذايي مقدار آن در خون نيز افت پيدا مي‌کند و به اين دليل آن را به عنوان اسيدآمينه ضروري تلقي کرده‌اند، ولي کمبود آن به ندرت مشاهده مي‌شود. در تعداد کمي از مطالعات نيز ثابت شده است که اسيدآمينه پرولين پوست را نرم کرده و از افتادگي آن جلوگيري مي‌کند. همچنين گفته شده است که اين اسيدآمينه به همراه ويتامين C و اسيدآمينه ليزين موجب جلوگيري از انسداد رگ‌ها به وسيله چربي(ليپوپروتئين A) مي‌شود.
ژلاتين و استخوان
پوکي استخوان و التهاب مفاصل (آرتروز) دو بيماري از شايع‌ترين بيماري‌هاي استخواني هستند که براي درمان اين بيماري‌ها از داروها و هورمون‌هاي متنوعي مثل کورتون‌ها، استروژن ، بيس‌فسفونات‌ها، کلسي‌تونين، فلورايد و مشتق‌هاي پاراتورمون استفاده مي‌شود. همچنين براي مديريت اين بيماري‌ها از ورزش، مکمل کلسيم و ويتامين D نيز استفاده مي‌شود، ولي در هر دو بيماري در برخي موارد به دليل عدم دسترسي به اين درمان‌ها يا مسموميت‌زايي پاسخ مناسبي نمي‌دهند. در چند دهه اخير مکمل‌هاي تغذيه‌اي مثل گلوکزآمين و کندروتين سولفات به عنوان عوامل از بين برنده علائم اين بيماري‌ها به کار برده شده‌اند که اثرات به خصوصي روي علت اين بيماري‌ها گذاشته‌اند. مطالعات کلينيکي پيشنهاد کردند که کلاژن به دليل داشتن مقادير زياد اسيدآمينه براي درمان اين بيماري‌ها مي‌تواند مفيد باشد.
همچنين اين مکمل اثر سمي نداشته و محدوديت مصرف ندارد. کلاژن به طور مستقيم اثرات ضدالتهابي داشته و اثر مستقيم روي بافت مفاصل دارد. در مطالعه‌اي دريافت ژلاتين را روي استخوان بررسي کرده و به اين نتيجه رسيدند که ژلاتين مي‌تواند تأثيرات متفاوتي روي چگالي استخوان و وزن بدن داشته باشد. اين تأثير بيشتر روي استخوان فمور (استخوان ران) ديده شده است. در مطالعات ديگر نشان داده شد که تزريق ژلاتين، کلسيم موجود در گردش خون را بالا مي‌برد که نشان مي‌دهد که استخوان در حال ساخت است.
همچنين در سوءتغذيه پروتئين که وزن استخوان کاهش مي‌يابد و موجب شکستگي مي‌شود ميزان مواد معدني و چگالي استخوان فمور با دريافت ژلاتين بيشتر مي‌شود. ژلاتين بر روي درمان بيماري‌هاي تحليل برنده سيستم ماهيچه‌اي- اسکلتي نيز تأثير مثبت دارد.
ژلاتين و درمان زخم‌ها
زخم‌هاي مزمن مثل گانگرن (زخم‌هاي ديابتي)، عفونت، زخم‌هاي درمان‌نشده و ... از عوارض بيماري ديابت مي‌باشند که يکي از دلايل افزايش شيوع مرگ در افراد مبتلا به آن است. در سال‌هاي اخير براي درمان اين عارضه تحقيقات متنوعي انجام شده است. ولي به دليل به وجود آمدن واکنش‌هاي غيرقابل‌تحمل و مسموميت‌زايي در افراد ديابتي، درمان محدود شده است. ژلاتين يکي از موادي است که با داشتن سطوح ايمني بالا و بدون داشتن عوارض براي درمان زخم‌هاي ديابتي پيشنهاد شده است. ژلاتين به دليل دارا بودن اسيدهاي آمينه و پپتيدهاي بي‌نظير، همچنين با کاهش پاسخ‌هاي التهابي و تعديل سيستم ايمني در درمان زخم‌هاي ديابتيک مي‌تواند موثر باشد. همچنين ژلاتين يک ماده ضد خونريزي است که مي‌تواند با برخورد به سلول‌هاي خوني  آسيب‌ديده مسيرهاي انعقادي را فعال کند.
ژلاتين و ناخن و مو
با افزايش سن، ناخن‌ها و موها شکننده و ترک‌خورده مي‌شوند. ژلاتين با داشتن مقادير زياد اسيدآمينه گلايسين که اسيدآمينه مهم براي ساخت کراتين موجود در مو و ناخن است، به رشد و سلامت مو و ناخن کمک مي‌کند.
ژلاتين و دستگاه گوارش
در مطالعات انجام‌شده ژلاتين به عنوان يک ماده پپتوژنيک (پروتئيني که در معده هضم شده و به قطعات کوچک‌تري مثل پپتيد تبديل مي‌شود) جريان مايع معدي را افزايش داده و  در نتيجه هضم و جذب را بهبود مي‌بخشد. ژلاتين غشاء داخلي دستگاه گوارش را پوشانده و در مقابل عوامل خطرزا و تحريک‌کننده از آن محافظت مي‌کند. همچنين ادعا شده است که ژلاتين التهاب روده افراد مبتلا به سندروم روده تحريک‌پذير را کاهش مي‌دهد.
ژلاتين و کبد
تحقيقات اخير نشان داده‌اند که اسيدآمينه گلايسين در کبد براي سم‌زدايي داروها و دفع هورمون‌ها و اسيدهاي صفراوي مورد استفاده قرار مي‌گيرد. توانايي کبد براي انجام اين اعمال در صورت عدم دسترسي به گلايسين محدود مي‌شود. پس ژلاتين با دارا بودن مقادير زياد گلايسين مي‌تواند به کبد کمک کند.
ديگر اثرات ژلاتين
در مطالعات آزمايشگاهي حيوانات و انسان نشان داده شده است که ژلاتين ممکن است اسيدآمينه‌هاي لازم براي ساخت کارتيلاژ (ماده سازنده پوست) را تامين کرده و همچنين آن را ترميم کند. ژلاتين به سرعت جذب ‌شده و اسيدآمينه لازم براي سوخت و ساز را فراهم مي‌کند. ژلاتين اثرات ديگري نيز روي سلامتي دارد، ولي در اين زمينه‌ها نياز به تحقيقات بيشتري مي‌باشد.
نی‌نی‌بان جدیدترین و بهترین مطالب خود را در تلگرام و از طریق سه کانال «راهنمای بارداری»، «کودک‌یاری» و «سلامت جنسی» در اختیار شما قرار می‌دهد.