سه شنبه, ۲۳ بهمن, ۱۴۰۳ / 11 February, 2025
مجله ویستا

بدغذا شدن بچه، ده پیشنهاد کاربردی


به ‌طور معمول مادران در مورد غذا خوردن فرزندان خود شكوه‌ زيادي دارند و همواره ديده شده كه مادران به فرزندان نحيف و لاغر خود توصيه مي‌كنند بيشتر غذا بخورند و به فرزندي كه وزنش بيشتر از اندازه معمول است نيز توصيه مي‌كنند و حتي فشار مي‌آورند كه كمتر غذا بخورد و اغلب برخوردهاي عصبي در هر دو زمينه منجر به شكست پدر و مادر مي‌شود.
غذا خوردن امري غريزي است ولي در آدمي يادگيري و محيط نقش زيادي در اين عادت غريزي پديد آورده و آن را از مسير طبيعي خود خارج ساخته است. مثلاً هنگامي كه ساعت 12 مي‌شود يا صداي اذان را مي‌شنويم يا بوي غذا را استشمام مي‌كنيم گرسنه مي‌شويم و هنگامي كه بشقاب ما از غذا خالي مي‌شود، دست از غذا خوردن مي‌كشيم. تبليغات تلويزيوني در مورد غذاها يا نشستن در رستوران‌هاي لوكس يا گرانقيمت اشتهاي ما را دو چندان مي‌كند و...
اينها براي افراد بزرگسال چندان مشكل ساز نيست اگر چه هنوز هم ممكن است در هر سني گرفتار برنامه‌هاي رژيمي ناموفق چاقي و لاغري باشيم اما هرچه هست فرزندان ما دچار بدغذايي هستند و ما مي‌خواهيم بدانيم چه بايد بكنيم.
روانشناسان معتقدند كه رفتار غذا خوردن و عادت دادن فرزندان به خوردن غذاهاي گوناگون از دوران بارداري مادر آغاز مي‌شود و به مادران باردار سفارش مي‌كنند تا براي عادت دادن جنين خود به غذاهاي گوناگون به خوردن غذاهاي متنوع بپردازند. متخصصان تغذيه و پزشكان كودك و روانشناسان در دوران نوباوگي كودك نيز بر اين موضوع اصرار دارند كه غذاي كودك بدون افزوده شدن اسانس يا ادويه‌جات ويژه‌اي داده شود تا حس چشايي كودك به خوردن همه انواع غذاهاي سالم و مرسوم در خانواده عادت كند.  به‌طور معمول دشواري‌ها از شيوه برخورد پدر و مادر با مشكلات معمولي غذا خوردن كودك آغاز مي‌شود.
هنگامي كه يك مادر گرفتار اصرار دارد تا غذاي كودك را هرچه زودتر بدهد تا به كارهاي ديگرش برسد و كودك نيز در مرحله استقلال طلبي‌هاي دو سالگي يا منفي كاري‌هاي خود است، بستن دهان، پس دادن لقمه اجباري، پاشيدن غذا، وارونه كردن قاشق و... همگي باعث تشديد و استمرار رابطه دشوار بين مادر و كودك در امر غذا خوردن مي‌شود.  كم‌كم مادر براي جلب رضايت كودك آغاز به تعريف از خوشمزگي غذا مي‌كند و كودك نيز كم‌كم با شناخت طعم‌هاي متنوع، غذا را مطابق با تعاريف مادر نمي‌يابد و مقاومت‌ها بيشتر مي‌شود. اصرار و التماس مادر مقاومت و بهانه‌جويي كودك را بيشتر مي‌كند و بهانه‌جويي كودك، مادر را وادار به عقب‌نشيني يا تسليم يا دادن باج و رشوه به كودك مي‌كند تا تن به غذا خوردن بدهد و اين موضوع تا بزرگ‌تر شدن كودك و دوران نوجواني ادامه مي‌يابد.
اگرچه براي درست كردن اين مشكل هر كودك يا نوجوان، لازم است روابط بين او و پدر و مادر را مورد ارزيابي قرار داد ولي توصيه‌هاي زير براي پدران و مادران مي‌تواند مقدمه‌اي براي حل اين مشكل باشد.
 
اصول كلي براي لذت بردن از غذا خوردن در كودكان از اين قرار است:
1- غذا را به‌صورت جالب و با جلوه‌اي زيبا در برابر كودك بگذاريد و به او عرضه كنيد.
2- غذا را به ميزان كم به او بدهيد.
3- درباره غذا خيلي شرح و تفصيل ندهيد.
4- درباره ميزان غذايي كه بايد بخورد اصرار و پافشاري نكنيد.
5- كوشش كنيد كه نسبت به غذا خوردن كودك آرام و خونسرد باشيد.
6- آداب و اصول غذا خوردن را به كودكان كوچك تحميل نكنيد. اين آداب را مي‌توان بعدها هنگامي كه كودك برخورد مثبت‌تري نسبت به غذا خوردن پيدا كرد، به او آموزش داد.
7- تا هنگامي كه كودك به اندازه كافي در غذا خوردن مهارت پيدا نكرده و نسبت به غذا مشتاق نشده است، به او اجازه دهيد با دست غذا بخورد.
8- در طول روز مواد خوراكي و تنقلات را از دور و بر او برداريد تا اشتهاي كافي براي غذا خوردن پيدا كند.
9- هيچ‌گاه رقابت و مسابقه در غذا خوردن بچه‌ها ايجاد نكنيد.
10- پيش از آنكه كودك خودش آمادگي پيدا كند، او را مجبور نكنيد كه با شما سر ميز يا سفره بنشيند.