عفونت در بارداری، نقص عصبی جنین

 تا حالا به حرکات اندام‌های مختلف بدن‌خودتان و کودک‌تان دقت کرده‌اید که چگونه به همان سرعتی که فکر می‌کنید کار می‌کنند؟ شاید این حرکات اینقدر برای‌تان عادی شده‌اند که تا به حال به این فکر نیفتاده‌اید که اگر توانایی انجام آنها را نداشتید چه اتفاقی برای‌تان می‌افتاد؟ اما جالب است بدانید تعدادی از نوزادان و کودکان به دلیل اختلالاتی که در دوران جنینی برای‌شان پیش می‌آید، دچار اختلال حرکتی و یا مرگ می‌شوند. به همین دلیل ما دلایل بروز اختلالات در لوله‌های عصبی را از دکتر علی‌اصغر متقی، متخصص کودکان ونوزادان پرسیدیم.
دکتر علی‌اصغر متقی درباره‌ی لوله‌های عصبی می‌گوید:« لوله‌های عصبی جزو اولین قسمت‌هایی هستند که در جنین و در همان هفته‌های اول تشکیل می‌شوند. تکامل لوله‌های عصبی به این به این صورت است که ابتدا یک قسمت از مغز تشکیل شده و سپس به تدریج مخچه، نخاع، اعصاب محیطی و دیگر اعصاب تشکیل می‌شوند. بنابر‌این اگر در سیر تکاملی لوله‌های عصبی جنین مشکلی ایجاد شود احتمال این‌که او زنده نماند بسیار زیاد است.»
دکتر متقی درباره‌ی عوامل بروز این اختلالات می‌گوید:« علل ایجاد این اختلالات هنوز ناشناخته است اما به نظر متخصصان درصد زیادی از این عوامل ناشناخته‌اند، قسمتی از آن به ژنتیک ارتباط دارد و قسمتی هم به دلیل فاکتور‌های کروموزومی و محیطی اتفاق می‌افتد. این اختلال در هر 1000 نوزاد، یک تا دو جنین را درگیر می‌کند. بیشتر این بچه‌ها در مراحل مختلف جنینی به دلیل اختلالاتی که در سیستم عصبی‌و مغز‌شان وجود دارد،‌سقط می‌شوند و یا مرده به دنیا می‌آیند.» این متخصص کودکان و نوزادان با بیان این که اختلالات لوله‌های ‌عصبی می‌توانند به چند شکل بروز کنند، درباره انواع آنها توضیح می‌دهد:« در صورتی که مغز جنین تشکیل نشود،‌به آن اننسفالیت می‌گویند. در حالت دیگری مغز تشکیل می‌شود اما مهاجرت سلول‌های خاکستری مغز به لایه‌های مغز صورت نمی‌گیرد و چین‌های مغز تشکیل نمی‌شود، بنابر‌این سطح مغز کاملا صاف می‌شود که به آن پروزنسفالی گفته می‌شود. در صورتی که مخچه در جنین تشکیل نشود، عوارض آن در ظاهر نوزاد مشخص نیست و نشانه‌ای ندارد و حتی ممکن است از نظر ضریب هوشی مشکلی نداشه باشد اما مدت‌ها بعد دچار اختلال حرکتی شود. ممکن است در بعضی جنین‌ها نخاع و ریشه‌های اعصاب از ناحیه‌ی گردنی یا کمر بیرون زده و پوشش نداشته باشند که به این مورد میِلوسِل گفته می‌شود. حالت مِنَنگومیِلوسِل زمانی پیش می‌آید که مِنَنژ و پوشش اعصاب و نخاع از قسمت مهره‌ها بیرون می‌زنند.»
از عوامل و فاکتور‌هایی که باعث بروز اختلالات لوله‌ی عصبی می‌شوند، می‌توان به عفونت‌ها و بیماری‌هایی که مادر به آنها مبتلا می‌شود اشاره کرد. عفونت‌های داخلی رحمی مادر در دوران بارداری، توکسوپلاسموز، روئلا (سرخجه در دوران بارداری)، ویروس سیتومگال، دیابت مادر و آنوکسی در مادر باردار (کمبود اکسیژن) از جمله‌ی این بیماری‌ها هستند. حتی ضربه‌های شدید در دوران جنینی و بعضی مواد‌غذایی و خوراکی ممکن است چنین تأثیری بر روی جنین بگذارد.
دکتر متقی به روش درمان این اختلالات اشاره می‌کند و می‌گوید:« روش درمان به مقدار زیادی به وضعیت جسمانی و سلامتی بچه بستگی دارد. اگر نوزاد قابلیت زنده ماندن داشته باشد،‌او را عمل کرده و بعد از تولد هم تا جایی که امکان دارد وضعیت کودک باید با مراقبت‌های ویژه اصلاح شود.»
برای پیشگیری از این بیماری مادران باید قبل از اقدام برای بارداری و در تمام طول بارداری تحت نظر پزشک و برای تشکیل و تکامل رشته‌های عصبی کودک فولیک‌اسید مصرف کنند. به همین دلیل دکتر متقی می‌گوید:« در بیشتر موارد این‌چنینی که در آنها مخچه تشکیل نمی‌شود، مشخص شده مادر فولیک‌اسید مصرف نکرده است. اگر مغز کودک دچار مشکل و اختلال باشد،‌دستمان زیاد برای درمان باز نیست اما اگر کودک دچار اختلالات حرکتی باشد، بسته به شدت ضایعه می‌توان آن را با فیزیوتراپی و کار‌درمانی درمان کرد.»
نی‌نی‌بان جدیدترین و بهترین مطالب خود را در تلگرام و از طریق سه کانال «راهنمای بارداری»، «زندگی با کودک» و «سلامت زنان» در اختیار شما قرار می‌دهد.